Vpop có một đề tài mà Sơn Tùng M-TP, Bích Phương dù đông fan đến mấy, một khi trót động chạm cũng bị tẩy chay như thường

"Dark Horse" là bản hit đã được Katy Perry cho phát hành từ năm 2014 và nhanh chóng trở thành một trong những MV thành công nhất sự nghiệp của nữ ca sĩ cho đến khi phần hình ảnh trong sản phẩm này vướng vào yếu tố tôn giáo. Video có cảnh Katy - trong vai một nữ thần Ai Cập đang trừng phạt những kẻ theo đuổi mình (một trong số đó có đeo chiếc dây chuyền có hình thánh Allah) bằng cách làm họ tan rã thành cát. Đây chính là nguồn cơn khiến hơn 65.000 tín đồ đạo Hồi đã ký vào một bản kiến nghị, yêu cầu cô phải chỉnh sửa MV vì những hình ảnh mang tính chất "báng bổ" thánh Allah. Cuối cùng, Katy cũng phải chấp nhận edit lại hình ảnh để dập tắt làn sóng phản đối. 

Chỉ vì một nhân vật nam đeo dây chuyền có hình thánh Allah, Katy Perry đã phải chỉnh sửa MV "Dark Horse"

Trước đó, "Like a Prayer" - MV đã ra mắt từ năm 1989 của huyền thoại Madonna cũng bị dư luận chỉ trích gay gắt khi có chứa phân cảnh cô khiêu vũ quanh những cây thập tự đang cháy phừng phừng và hôn một vị thánh da màu. Dẫu "Like a Prayer" từng lọt vào danh sách những bài hát xuất sắc nhất mọi thời đại bởi nhiều tổ chức âm nhạc, bao gồm vị trí thứ 306 trong danh sách "500 Bài hát xuất sắc nhất mọi thời đại" của Rolling Stone nhưng cô lại không có được lòng tin từ những người theo Thiên chúa giáo. 

"Like a Prayer" - Madonna

Thực tế, Madonna hay Katy Perry không phải là trường hợp hiếm ở làng giải trí US-UK hứng chịu "búa rìu" dư luận vì nghi vấn báng bổ tôn giáo cho dù không hề cố ý bởi cùng với giới tính, tình dục, tâm linh, đây là đề tài nhạy cảm mà những người nghệ thuật thường xuyên né tránh. Nói đâu xa, từ giữa năm 2018 đến nay, Vpop đã chứng kiến 2 vụ việc: sao Việt đình đám cũng bị tẩy chay chỉ vì trót sử dụng hình ảnh có liên quan đến vấn đề tôn giáo. 

Trường hợp đầu tiên là của Sơn Tùng M-TP với "Chạy ngay đi" - bản hit từng làm mưa làm gió nhiều BXH trong và ngoài nước hồi giữa tháng 5. Bỏ qua tất thảy những yếu tố nghệ thuật của một sản phẩm âm nhạc chỉn chu về hình ảnh lẫn giai điệu, điều mà công chúng tranh cãi lại là việc Tùng hát không rõ lời, cùng với đó là nghi vấn xúc phạm tôn giáo khi ê-kíp của anh cho đốt bức tranh Pieta (tiếng Ý có nghĩa là Đức Mẹ sầu bi). Cũng tại khung cảnh này còn xuất hiện một nhóm vũ công ăn mặc hở hang nhảy nhót những động tác khêu gợi. Cộng đồng Công giáo cho rằng, tín ngưỡng của họ đã bị vi phạm nặng nề và yêu cầu một lời giải thích từ Sơn Tùng M-TP. 

Đây là 2 phân cảnh khiến những người theo Công giáo lên tiếng chỉ trích Sơn Tùng M-TP báng bổ tín ngưỡng của họ

Tuy nhiên, cũng như mọi lần đối mặt với scandal, Tùng chọn cách im lặng. Thay vào đó một fanpage của anh đã có lời giải thích tường tận cho hành động đang bị hiểu lầm là báng bổ tôn giáo bởi không khó để nhận thấy, bức tranh được ê-kíp Hàn Quốc sử dụng mang dụng ý trang trí (như xe sang, trang phục hàng hiệu) hơn là muốn đưa ra một quan điểm cá nhân về vấn đề nào đó hay lợi dụng nó để gây xung đột. Hơn nữa, "sếp" cũng chỉ mượn yếu tố tôn giáo để diễn tả tâm trạng của một anh chàng đang tự đấu tranh với nội tâm giằng xé khi phát hiện người mình yêu phản bội. Điều này được thể hiện rõ nhất ở 2 hình xăm "Fallen" và "Angel" trên hai bàn tay riêng biệt của Tùng, ghép lại thành "Fallen Angel" tức Thiên Thần Sa Ngã.

Theo một người cũng theo đạo, "Fallen Angel là những người vốn ban đầu rất thuần khiết, hiền lành, nhưng đi qua một vài hoàn cảnh cuộc sống nhất định mà phần tốt bị loại bỏ dần, để lại phần xấu xa, đen tối và tội lỗi. Trong họ giờ chỉ còn tràn ngập sắc màu u tối, phẫn uất, đau thương và nổi loạn". Để truyền tải ý nghĩa có phần tiêu cực, Sơn Tùng chọn 2 tông màu chủ đạo là đỏ, đen - "sắc màu gắn liền với hình ảnh của Quỷ Satan và địa ngục. Có những đoạn hình ảnh Tùng ngồi trên ngai, xung quanh là các cô gái sexy nhảy múa tựa như cám dỗ bủa vây, sắc màu đỏ thẫm u tối đó là của chốn địa ngục". Nhìn chung, điều mà chàng trai gốc Thái Bình muốn diễn tả ở đây là cuộc tranh đấu giữa phần Thiện và phần Ác trong một con người và vì thế, "Chạy ngay đi" mang ý nghĩa vô cùng tích cực chứ không động chạm đến ai như một bộ phận vẫn lầm tưởng. 

Hình xăm trên hai tay của Sơn Tùng M-TP không đơn thuần chỉ là làm đẹp

"Chạy ngay đi" - Sơn Tùng M-TP

Sau Sơn Tùng M-TP, Bích Phương lại đi theo vết xe đổ của đồng nghiệp khi đưa nhiều hình ảnh liên quan đến tín ngưỡng vào MV "Chị ngả em nâng". Đó là phân cảnh bù nhìn đang cháy nhưng lại bị quy chụp là đốt cây thánh giá, là hành động đập trứng đơn thuần nhưng lại bị hiểu lầm là phá nát những quả trứng phục sinh, đặc biệt cô còn hóa thân thành Đức Mẹ Maria ẵm quái vật rồng đoạn cuối MV... Tất cả những hình ảnh này dẫu vô tình hay cố ý đều đang có tính chất phỉ báng đạo Kito một cách nghiêm trọng. Vậy nên, không dừng lại ở việc phản đối, một bộ phận khán giả còn gọi đây là hành động ngu xuẩn, hèn nhục, không hiểu biết nên mới phải làm vậy để PR,...

Những hình ảnh khiến Bích Phương dính vào cáo buộc báng bổ tôn giáo

Khác với giọng ca "Lạc trôi", Bích Phương nhanh chóng lên tiếng. Trong bức tâm thư khá dài trên trang cá nhân, cô đã giải thích tường tận tất cả những hình ảnh đang bị hiểu lầm: trứng trong MV chỉ là ẩn dụ cho nhân vật nam đã bạo hành và chối bỏ đứa con của Kyna, bù nhìn đơn thuần là bù nhìn rơm, không hề liên quan đến thánh giá và chú rồng cuối MV là biểu tượng của sức mạnh, sẽ che chở cho các cô gái sau này, không phải quái vật nào cả. 

Cuối cùng, "thông điệp MV muốn truyền tải nói về nạn bạo hành gia đình, phê phán những người đàn ông bạo hành và rũ bỏ trách nhiệm khi người yêu mình mang thai, đồng thời đề cao tình cảm chị em đùm bọc yêu thương che chở cho nhau khi hoạn nạn khó khăn. Chú rồng được sinh ra như một minh chứng cho thấy cho dù bố của đứa bé là ai, đứa bé cũng không có lỗi và xứng đáng được sinh ra và sống dưới sự che chở yêu thương".

Dù mang phong cách phim Ấn Độ nhưng ý nghĩa nhân văn mà "Chị ngả em nâng" truyền tải lại rất Việt Nam

Còn nhớ vào năm 2012, Hàn Quốc có 1 bộ phim nổi tiếng cũng nói về tôn giáo là "Pieta" (dịch sang tiếng Việt có tên "Cứu rỗi"). Nội dung phim kể về mối quan hệ phức tạp giữa một tay cho vay nặng lãi với một phụ nữ tự nhận là mẹ hắn nhưng thực chất, bà là mẹ của một nạn nhân đã từng bị hắn hành hạ bằng nhục hình một cách man rợ. Lợi dụng vết thương vừa sinh ra đã bị mẹ ruột bỏ rơi của hắn, người phụ nữ đã tìm cách trả thù cho cậu con trai xấu số bằng thứ tình cảm ban phát rồi sau đó tự tay phá hủy. Tưởng đơn giản nhưng "Pieta" lại hàm chứa nhiều tầng lớp ý nghĩa nặng nề dù thông điệp đưa ra rất đơn giản: đồng tiền có thể hủy hoại nhân tính và tạo nên những hố đen thăm thẳm như linh hồn quỷ dữ trong mối quan hệ giữa người với người.

"Pieta" là một trong những bộ phim khiến khán giả thế giới "sốc" với khả năng làm phim quá đỗi thâm sâu của đạo diễn xứ Hàn

Chính tại điểm này, bộ phim đem đến cái nhìn hoàn toàn khác về sự cứu rỗi - một chủ đề lớn lao của nghệ thuật nói chung và nghệ thuật Công giáo nói riêng khi nói về tình yêu thương giữa Đức mẹ Maria và con trai, Đức chúa con. Nhờ đó, bộ phim được sản xuất với kinh phí chỉ khoảng 100.000 USD của đạo diễn Kim Ki Duk đã giành giải Sư tử vàng tại LHP Venice lần thứ 69, mang về vinh quang cho điện ảnh Hàn Quốc. 

So sánh vậy, cái chính chúng tôi muốn nói đến ở đây là cả Sơn Tùng M-TP và Bích Phương đều không chủ đích phân tích yếu tố tín ngưỡng, tôn giáo trong một sản phẩm âm nhạc như ý tưởng mà đạo diễn Kim Ki Duk đã làm trong "Pieta". Những hình ảnh như Đức Mẹ, thánh giá,... trong "Chạy ngay đi", "Bùa yêu" có tác dụng trang trí nhiều hơn là đang ẩn dụ một hàm ý gì đó sâu xa. Bởi thế, khán giả Việt, nhất là những người theo Công giáo cũng nên có cái nhìn cởi mở hơn với các nghệ sĩ trẻ bởi để đi được đến chặng đường ngày hôm nay, họ đã phải trải qua rất nhiều giông bão, không dại gì lại tự tay phá bỏ chỉ vì động chạm đến một vấn đề nhạy cảm như vậy.