Vì sao Janis Joplin trở thành một biểu tượng âm nhạc?

Thứ tư, 27/04/2016 14:03

Janis Joplin không chỉ là một ca sĩ. Với nhiều người, Joplin còn đóng vai trò là một người định hình cả một thế hệ hậu bối trong hoạt động nghệ thuật. Chỉ tiếc Joplin lại là một tài năng ra đi quá sớm…

Trước tuổi 27, Joplin đã xây dựng tên tuổi mình với một sự nghiệp âm nhạc đồ sộ; nhưng đồng thời cũng trở thành một biểu tượng tiêu biểu cho sự bi thảm mà số phận thường ghép vào các nghệ sĩ tài năng của rock ‘n roll.

Sinh ra trong một gia đình sùng đạo ở Port Arthur, bang Texas, Mỹ, Joplin dường như luôn đứng ngoài những lối sống “trào lưu”, những “mốt thời thượng” của giới trẻ vào những năm tuổi nhỏ.

Đến khi học trung học, Joplin bắt đầu nổi loạn. Cô không mặc thời trang của thiếu nữ những năm 1950 mà chọn áo phông nam giới hay quần soóc bó. Vì muốn nổi bật trong đám đông, Joplin đã bị đàm tiếu và trêu ghẹo, thậm chí có người còn tung tin cô là kẻ phóng túng tình dục.

Đến những năm 60, bà đến với thành phố xa hoa và có lối sống sôi nổi như San Francisco vì tình yêu và sự hứng thú dành cho những bản nhạc blue và muốn trở thành một ca sĩ. Joplin đã loay hoay phát triển những kỹ năng âm nhạc rồi bắt đầu gầy dựng sự nghiệp của mình. Năm 1996, bà gia nhập nhóm Big Brother & the Holding Company. Màn trình diễn của Big Brother tại lễ hội Monterey Pop năm 1967 được đánh giá rất cao, mà chủ yếu là dành cho giọng ca đậm chất blue đáng kinh ngạc của Joplin.

Chính sự quan tâm của công chúng đến Joplin đã khiến cô và nhóm nhạc xảy ra căng thẳng. Sau thành công vang đội với album "Cheap Trills" năm 1968 (đứng ở vị trí No.1 bảng Billboard Hot 100 và xếp thứ 7 cho những album đứng đầu của dòng nhạc R&B tại Mỹ) , những căng thẳng đó ngày càng sôi sục. Cảm thấy Big Brother đang cản trở sự nghiệp của mình, Joplin đã ra đi và bắt đầu sự nghiệp solo cùng năm đó.

Full album "Cheap Thrills" ra mắt năm 1968 của Janis Joplin

Joplin thành lập hai nhóm nhạc riêng là Kozmic Blues Band (năm 1969) và Full Tilt Boogie Band vào năm 1970. Joplin luôn là tâm điểm ở các buổi diễn lớn, như Woodstock music festival (Lễ hội âm nhạc Woodstock) diễn ra năm 1969 – điểm sáng chói lọi trong sự nghiệp solo của Janis. Dường như Joplin luôn mê hoặc mọi khán giả khi xuất hiện trên sân khấu, với chất giọng “nam châm” đầy quyễn rũ và những màn biểu diễn mạnh mẽ, đầy nội lực.

Trong sự nghiệp của mình, Joplin chỉ phát hành 2 album, trong đó album thứ 2 là “Pearl” ra đời sau khi bà đã mất. "Pearl" là album thành công vang đội với những bản nhạc kinh điển như “Mercedes Benz” hay “Me and Bobby McGee”.

Ở đỉnh cao của sự nghiệp, Janis Joplin - người vẫn được mệnh danh là Nữ hoàng Rock "n" Roll đã qua đời vì sử dụng heroine quá liều. Joplin không chỉ là một ca sĩ được giới trẻ và người hâm mộ trên toàn thế giới tôn sùng, mà bà còn là một trong những người tiên phong cải tân những phong cách và lối sống “đậm chất Rock ‘n Roll” vào lúc bất giờ. Joplin để tóc dài, mặc những bộ quần áo thùng thình, uống rượu và hút thuốc rất nhiều. Nhưng chính lối sống đó đã đảo lôn mọi thứ và đưa Joplin ra khỏi những quy chuẩn lành mạnh của xã hội; khỏa lấp cuộc sống của bà trong rượu và thuốc. Và sự nghiện ngập đó đã cướp mất một huyền thoại âm nhạc ở tuổi 27 của thế giới.

Hôm đó là ngày 4/10/1970 - chỉ sau cái chết của Jimi Hendrix ít ngày (Jimi Hendrix là một trong những tay guitar người Mỹ gốc Phi đình đám nhất lịch sử âm nhạc thế giới. Ngày 18/9/1970, tay guitar huyền thoại chết ngạt vì chính những gì anh nôn ra sau khi uống thuốc ngủ cùng rượu mạnh). Vì lo lắng khi không thấy Joplin xuất hiện trong buổi ghi âm, một người quản lý đã tới tìm cô tại một khách sạn ở Hollywood và thấy Joplin đã nằm gục trên sàn vì dùng ma túy quá liều, có thể là kết hợp với ảnh hưởng của rượu. Thông tin này nhanh chóng khiến người hâm mộ choáng váng, đau lòng; thậm chí có những người không tin đây là sự thật.

Tạp chí Rolling Stone từng đánh giá Janis Joplin đứng ở vị trí 46 trong 100 nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại năm 2004. Tới năm 2008, nữ ca sĩ quá cố "thăng hạng" lên vị trí thứ 28. Sự nghiệp ca hát của Janis chỉ kéo dài 4 năm nên nữ hoàng nhạc rock and roll này chưa có được giải thưởng Grammy nào ngoài giải Thành tựu trọn đời được truy tặng cho Joplin vào năm 2005. Thế nhưng trong lòng của hàng triệu người hâm mộ và tín đồ của dòng nhạc Rock ‘n Roll, Janis Joplin vẫn là một nữ hoàng và bà vẫn tạo là nguồn cơn cảm hứng cho rất nhiều những nghệ sĩ hậu bối trong sáng tác và hoạt động nghệ thuật.

"Mercedes Benz"

Janis Joplin tên thật là Janis Lyn (1943 – 1970) là một ca sĩ kiêm sáng tác nhạc người Mỹ. Bà trở nên nổi tiếng từ cuối thập niên 60 với tư cách hát chính của ban nhạc psychedelic/acid rock Big Brother and the Holding Company, và sau đó là một nghệ sĩ solo cùng các ban nhạc riêng là Kozmic Blues Band và Full Tilt Boogie Band. Joplin có 5 đĩa đơn và nhiều bài hát nổi tiếng khác bao gồm: "Down on Me"; "Summertime"; "Piece of My Heart"; "Ball "n" Chain"; "Maybe"; "To Love Somebody"; "Kozmic Blues"; "Work Me, Lord"; "Cry Baby"; "Mercedes Benz".

Tại LHP Quốc tế Venice 2015, nhà làm phim nữ Amy Berg đã ra mắt khán giả bộ phim tài liệu mới về ca sĩ huyền thoại này, mang tựa đề "Janis: Little Girl Blue". Bộ phim cho thấy Joplin từng thống lĩnh sân khấu như thế nào, tiến bước trên con đường riêng của mình và tạo ảnh hưởng cho nhiều ca sĩ nữ kế tiếp ra sao.