Văn Cao và Phạm Duy đôi bạn tri kỉ bén duyên với nhau từ âm nhạc đến cuộc đời

Nhạc sĩ Văn Cao và nhạc sĩ Phạm Duy quen nhau vào năm 1944 tại Hải Phòng trong một cơ duyên âm nhạc rất thú vị. Lúc đó Phạm Duy là một giọng ca tân nhạc rất lãng tử, vừa đàn, vừa hát trong gánh hát cải lương Đức Huy – Charlot Miều. Một lần gánh hát Đức Huy đến Hải Phòng biểu diễn và Phạm Duy gây ấn tượng khi vừa chơi guitar, vừa hát bài “Buồn tàn thu” của Văn Cao. Phạm Duy không hề biết rằng, lúc đó Văn Cao cũng đang sống ở Hải Phòng. Chính cơ duyên này đã đưa hai người bạn tri kỉ này bén duyên với nhau trong âm nhạc và cuộc sống.

Tình bạn đẹp của hai nhạc sĩ tài hoa từng khiến nhiều người tò mò

Tính cách của Phạm Duy và Văn Cao hoàn toàn trái ngược nhưng hai người vẫn có thể trở thành tri kỷ trong âm nhạc vì cả hai đều trọng cái tài của nhau.

Văn Cao là người làm cách mạng và làm năng nổ. Thời điểm cách mạng nổ ra tại Hà Nội, ông sang nhà Phạm Duy để thuyết phục người bạn của mình lên chiến khu Việt Bắc. Nhận được lời từ chối của bạn, Văn Cao vẫn kiên trì tìm cách liên hệ với Đại tướng Võ Nguyên Giáp để nhờ Đại tướng khuyên Phạm Duy. Thời điểm làm cách mạng cao trào, Văn Cao cũng từng đề nghị và lên tinh thần để Phạm Duy cùng làm cách mạng chung nhưng Phạm Duy không theo con đường cách mạng lâu dài.

Nhạc sĩ Phạm Duy từng là "chủ soái" nền âm nhạc miền Nam Việt Nam

Trong thời gian 1955 – 1975, Phạm Duy là “chủ soái” của làng âm nhạc miền nam Việt Nam, thường đại diện giới văn nghệ sĩ đi giao lưu các nước và dự nhiều hội nghị âm nhạc quốc tế. Nhạc của ông đã từng có một thời vang vọng khắp hang cùng ngõ hẻm và nhiều tác phẩm vẫn còn sống mãi đến ngày nay. Phạm Duy đã sáng tác cả hàng ngàn ca khúc thuộc nhiều thể loại khác nhau. Ngoài ra ông cũng viết nhiều công trình biên khảo có giá trị.

Thời điểm khi Phạm Duy bỏ Việt Nam sang Mỹ định cư, Văn Cao vẫn miệt mài với lý tưởng cách mạng và trở thành một trong những cái tên vàng của cách mạng văn hóa Việt Nam thời điểm ấy. Để cho đến hiện tại, khi chiến tranh qua đi, khúc “Tiến Quân Ca” của nhạc sĩ Văn Cao vẫn là bảng vàng chói lọi cho sự nghiệp sáng tác song hành với chặng đường yêu nước của ông.

Một trong những cây đại thụ của làng nhạc Việt Nam - nhạc sĩ Văn Cao

Sau 1975, Phạm Duy sang định cư ở nước ngoài thì vị trí “chủ soái” làng nhạc miền Nam mới nhường cho nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Sau khi Trịnh Công Sơn qua đời, “chủ soái” cũ mới quay lại Việt Nam nhưng sáng tác không còn sung sức nữa mà chủ yếu sống bằng dư âm của một thời vang bóng.

Nếu nói về những cây đại thụ làng nhạc, Phạm Duy và Văn Cao là hai cái tên không thể chối cãi. Mặc dù là hậu bối, nhạc sĩ Phạm Duy lại là người “đi sau về trước”. Các sáng tác của ông vang khắp miền Nam thời bấy giờ cho đến hiện tại, cũng do chất nhạc gần gũi, chiêm nghiệm mà không quá sâu cay. Văn Cao xuất hiện trên văn đàn sớm nhất nhưng lại có ít tác phẩm và ông cũng là người ra đi sớm nhất trong những bậc kỳ tài của giới văn nghệ sĩ. Thế nhưng âm nhạc Việt Nam lại không tôn vinh Phạm Duy nhiều bằng cái tên Văn Cao, bởi Văn Cao là đại diện tiêu biểu cho hình mẫu lý tưởng của một nhạc sĩ tài hoa và thanh sạch.

Ba nhạc sĩ gạo cội

Dân gian thường cho rằng nghệ sĩ nói chung đều đa tình. Điều ấy không đúng. Trên thực tế, chẳng phải nghệ sĩ nào cũng giống nhau. Điển hình là Phạm Duy và Văn Cao, hai nhạc sĩ tài hoa vào bậc nhất Việt Nam, là bạn của nhau và cùng đặt chân vào con đường nghệ thuật một thời điểm với nhau.

Trong khi Phạm Duy thì chằng chịt chuyện tình mà Văn Cao thì suốt đời “cơm nhà quà vợ”, không để ý đến bất cứ người đàn bà nào khác từ khi ông cưới cô Nghiêm Thúy Băng năm 1947. Cuộc hôn nhân bắt đầu khi ông 24 tuổi, rồi cứ thế thủy chung bên nhau đến hết đời.

Một trong những hình ảnh hiếm hoi của Văn Cao và vợ

Chuyện tình của Phạm Duy không bao giờ là một câu chuyện có thể kể trong hai ba câu. Có lẽ, phụ nữ và tình yêu là nguồn cơn cho mạch sáng tác bền bỉ và cuốn hút câu chữ của nhạc sĩ Phạm Duy. Cho đến giờ, vẫn nhiều giai thoại về các “bóng hồng” từng đi ngang đời ông. Nhưng vẫn phải khẳng định rằng, người đẹp trong đời Phạm Duy ra đi, những tác phẩm “huyền thoại” sẽ ở lại!

Hai nhạc sĩ đều đã trở thành âm vang quá khứ 

Tình bạn lạ lẫm của Văn Cao và Phạm Duy từng khiến nhiều người thắc mắc. Bởi đâu mà hai nhạc sĩ tài hoa có tính cách trái ngược nhau hoàn toàn, lại vẫn có thể trở thành tri âm tri kỷ. Giờ đây, khi làng nhạc Việt Nam đã mở lòng đón nhận những cái tên mới, những cây đại thụ như Phạm Duy và Văn Cao đã trở thành quá khứ vang bóng khi họ chỉ còn nấm mồ xanh cỏ.

Dẫu biết rằng, sau này sẽ có những cây đại thụ khác che lấp khoảng trống của họ nhưng liệu có cứng cáp bằng những cây đại thụ trưởng thành qua thời bão táp?

Nhật Anh