Taylor Swift và John Mayer "đá xoáy" nhau qua bài hát như thế nào?

Nhiều người đã trở thành “chàng thơ” cho các sáng tác của Taylor Swift, nhưng không phải ai cũng có “vinh dự” được chỉ đích danh như John Mayer. Trong album Speak Now ra mắt năm 2010, Taylor đã dành tặng tình cũ của mình một bài hát mang tên “Dear John”. Lúc đó, John bức xúc nói bài hát đã làm nhục anh, nhưng phải đến năm 2013, anh mới phản công bằng ca khúc “Paper Doll” nằm trong album Paradise Valley. Chúng ta sẽ cùng phân tích hai bài hát này để xem các sao “đá đểu” nhau có giống người thường không nhé. Bắt đầu với bên nhà gái – Taylor Swift và “Dear John”.

Long were the nights when

My days once revolved around you

Counting my footsteps

Praying the floor won’t fall through, again

Câu chuyện của Taylor bắt đầu từ những đêm dài thao thức nghĩ đến John vào thời điểm cuộc sống của cô chỉ xoay quanh anh. Taylor miêu tả sự ám ảnh của cô đối với anh và mối quan hệ giữa hai người qua hình ảnh ẩn dụ: Cô bước cẩn thận như đang đếm, từng bước từng bước đều cầu mong mình không lỡ chân để sàn nhà sụt xuống. Sàn nhà – tức nền móng của mối quan hệ - là một thứ không vững vàng, thậm chí còn mỏng manh và chao đảo như lúc nào cũng sắp đổ sụp. Taylor dùng từ “again” (một lần nữa), thể hiện rằng nỗi ám ảnh này của cô là đến từ một hoặc nhiều trải nghiệm trong quá khứ. Đó có thể là từ những mối quan hệ cũ của cô, hoặc từ chính mối quan hệ này.

My mother accused me of losing my mind

But I swore I was fine

Để tô đậm thêm sự ám ảnh ấy, Taylor đưa một người ngoài cuộc vào: “Mẹ bảo tôi mất trí rồi/ Nhưng tôi đã thề là tôi không sao”. Tuy nhiên, cũng có thể là mẹ Taylor nói cô “mất trí” vì yêu một người đàn ông hơn mình cả hơn chục tuổi, bởi thời điểm đó, John đã 31 còn Taylor mới 19.

You paint me a blue sky

And go back and turn it to rain

And I lived in your chess game

But you changed the rules everyday

Wonderin’ which version of you I might get on the phone, tonight

Well I stopped pickin’ up and this song is to let you know why

Đã đến “giờ luận tội”. Taylor dùng một hình ảnh khá thơ mộng khi nói về tình yêu và sự bội phản: “Anh vẽ cho tôi một bầu trời màu xanh/ Rồi quay trở lại và biến nó thành cơn mưa”, rồi trở nên dữ dội hơn: “Tôi nằm trong bàn cờ của anh/ Nhưng anh đổi luật chơi từng ngày”. Cả hai câu đều ám chỉ John là người “cầm đằng chuôi” trong mối quan hệ này.

John cũng có vẻ là một người có tính khí nắng – mưa thất thường, hay thay đổi. Điều này càng được khẳng định ở câu sau, khi Taylor băn khoăn rằng không biết tối nay phiên bản nào của anh sẽ gọi điện cho cô. Nhưng điều đó không quan trọng vì cô đã quyết định không nhấc máy – hình ảnh ẩn dụ cho việc cắt đứt mối liên hệ với anh - và thay vào đó, là… viết một bài hát để đưa ra lý do.

Dear John, I see it all now that you're gone

Tội nghiệp John, vì tên anh lại nằm ở điệp khúc, tức là sẽ bị nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần trong suốt bài hát. Không biết Taylor có ý định chơi chữ với cụm “Dear John” không, vì “Dear John letter” là một cụm từ xuất phát từ Thế chiến 2, chỉ chung những bức thư chia tay mà binh lính Mỹ đang đóng quân ở nước ngoài nhận được từ vợ/ người yêu mình (vì họ đã chán cảnh chờ đợi và mong muốn tiến vào một mối quan hệ mới). Nếu đúng là như vậy thì “Dear John” ở đây vừa chỉ đích danh John Mayer, vừa thể hiện quyết tâm cắt đứt tình cảm với người cũ và tìm kiếm người mới của Taylor. Cô gái trẻ si tình trước đây chỉ chăm chăm đếm từng bước chân của mình, giờ đã biết ngẩng mặt lên và “nhìn thấy tất cả”. 

Don"t you think I was too young

To be messed with

The girl in the dress

Cried the whole way home, I should"ve known

Cô trách người cũ nỡ đối xử tệ bạc với một cô gái còn quá trẻ và non nớt với sự đời. Hình ảnh “cô gái mặc váy” gợi chúng ta đến một hình ảnh nữ tính, ngây thơ, trong sáng; hành động “khóc” thể hiện sự tan vỡ, cô đơn, yếu đuối. Cô đang “trên đường về nhà”, chứng tỏ cô vừa đến một nơi nào đó và bị buộc trở về. Liên kết với đoạn trên, có lẽ nơi ấy chính là ngôi nhà có nền móng mong manh mà cô phải nhón từng bước khẽ khàng. Ở đây, Taylor hiện lên đúng như biệt danh “Công chúa nhạc đồng quê” của cô thời ấy, vừa đi vừa khóc trong một thế giới cổ tích sụp đổ.

Điệp khúc mở đầu bằng “Dear John” và kết thúc với “I should've known”. Taylor cay đắng nhận ra đáng lẽ cô phải biết rằng mọi thứ sẽ kết thúc như thế, khi John vốn là một “tay chơi” và có tuổi tác quá chênh lệch so với cô.

Well maybe it’s me

And my blind optimism to blame

Or maybe it’s you and your sick need

To give love and take it away

And you"ll add my name to your long list of traitors who don"t understand

And I"ll look back in regret how I ignored when they said

"Run as fast as you can’

“Có lẽ lỗi do tôi và niềm lạc quan mù quáng của tôi” – Qua câu này, ta có thể “đoán già đoán non” rằng Taylor đã hy vọng có thể thay đổi được bản tính đào hoa của John (và đáng buồn là điều đó không thể thành hiện thực). Vì quá yêu John, việc Taylor ban đầu tự đổ lỗi cho mình là điều đương nhiên, nhưng sau đó, cô đã bắt đầu nhìn sang một hướng khác: “Cũng có lẽ đó là do anh và nhu cầu bệnh hoạn của anh/ Cho người khác tình yêu rồi lại tước nó đi”.

Tuy Taylor đưa ra hai khả năng, nhưng có thể thấy cô nhấn mạnh khả năng sau hơn khả năng trước, vì nó được hỗ trợ bằng một thực tế không thể chối cãi – danh sách dài dằng dặc tên những người tình cũ của John Mayer. Cô hối hận vì đã lờ đi cảnh báo của mọi người rằng “Hãy chạy xa hết mức có thể (khỏi John)”. Và giờ đây, cô phải trả giá cho sự ngây thơ ấy của mình.

Dear John, I see it all now it was wrong

Don’t you think nineteen’s too young?

When I loved you so, I should"ve known

Điệp khúc được lặp lại, vẫn giọng trách móc nhưng giận dữ hơn trước. Cô dùng những từ khá nặng nề để miêu tả “trò chơi tình ái” của John như “đen tối”, “điên cuồng”, đặt đối lập với một vế câu rất nhẹ nhàng, tình cảm – “trong khi tôi yêu anh đến thế”. Taylor quả rất cao tay khi khéo léo lồng vào một phép đối chiếu để nâng vị thế của mình lên và “dìm” John Mayer xuống vị trí của một kẻ tội đồ.

You are an expert at sorry

And keeping the lines blurry

Never impressed by me acing your tests

All the girls that you run dry have tired lifeless eyes

Cause you burned them out

Lời 3, John hiện lên tệ hơn bao giờ hết, đúng như một kẻ Sở Khanh chỉ thích chơi đùa với cảm xúc của các cô gái. Trong câu chuyện Taylor kể với chúng ta, John là một kẻ thường gây ra những lỗi lầm khó có thể tha thứ được, nhưng với miệng lưỡi dẻo quẹo, anh ta luôn có được sự tha thứ từ các cô gái. Nói cách khác, John là một bậc thầy về khả năng kiểm soát người khác. John rút cạn cảm xúc của họ và biến họ thành những đôi mắt mệt mỏi, vô hồn.

But I took your matches

Before fire could catch me

So don’t look now

I’m shining like fireworks

Over your sad empty town

Tất cả tình cũ của John từng bị “burned out” – Taylor có thể đang chơi chữ giữa nghĩa đen và nghĩa bóng của từ này. Nghĩa đen, “burned out” chỉ một thứ bị lửa thiêu rụi hay phá hủy một cách nặng nề. Nghĩa bóng, “burned out” miêu tả trạng thái suy sụp về tinh thần hoặc thể chất của một con người. Taylor lẽ ra cũng sẽ bị John “đốt cháy” như họ, nhưng cô “cao tay” hơn. Cô nhận que diêm mà John quăng về phía mình, và thay vì lựa chọn trở thành một nhúm tro tàn buồn thiu, cô biến mình thành pháo hoa – rực sáng và tràn đầy niềm hân hoan, hả hê “ngó xuống” thành phố trống trải, thảm não của John ở phía dưới.

I see it all now that you"re gone

Don"t you think I was too young

To be messed with

The girl in the dress

Wrote you a song, you should’ve known

Đến đoạn này, “Cô gái mặc váy” không còn “khóc suốt chặng đường về nhà” nữa mà đã bắt tay vào viết một bài hát để trả thù người đã làm cô đau khổ. Cô không ân hận “I should’ve known” nữa mà hướng mũi dùi về phía John Mayer: “you should’ve known”. Cụm từ này còn được nhắc đi nhắc lại ở đoạn sau thêm 2 lần nữa:

You should’ve known

Don’t you think I was too young

You should’ve known

Sự nhận thức bản thân ở đây đã trở nên vô cùng rõ ràng. Trong thực tế cuộc sống, khi yêu một ai đó mà không được đền đáp, kẻ si tình thường tự đổ lỗi rằng mình không đủ tốt. Ban đầu Taylor cũng như vậy, nhưng dần dần, cô đã nhận thức được giá trị bản thân. Sự biến chuyển tâm lý của cô được thể hiện trong bài hát một cách vô cùng tự nhiên: tự trách, rồi trách cả hai, cuối cùng là giải phóng bản thân và quy toàn bộ trách nhiệm về phía kẻ phản bội.

“Dear John” không chỉ đơn giản là một bài hát kể tội người yêu cũ, mà là một tuyên ngôn rất mạnh mẽ về giá trị bản thân. Có lẽ chính vì thế, tuy bị nhiều người ghét vì hay viết bài hát nói xấu tình cũ nhưng Taylor cũng có một lượng fan đông đảo thấu cảm âm nhạc và con người cô. Tuy nhiên, John Mayer không phải kiểu người sẽ “đứng yên chịu trận”. Anh đã phản pháo bằng một bài hát có ca từ thú vị không kém – “Paper Doll”. Hãy đón đọc bài sau để biết John hồi âm thư Taylor như thế nào nhé.

Hà Đỗ