SM STATION: Cuộc rải tiền của kẻ giàu hay nghệ thuật không biên giới?

Cứ đều đặn một tuần hoặc cách tuần, vào 0h thứ Sáu, các fan hâm mộ sẽ nhận được thông báo từ Youtube chính thức của SM Entertainment (SM Ent) mang tên SMTOWN, rằng họ lại tiếp tục tung MV hoặc nhá hàng cho sản phẩm mới cộp mác SM STATION, cứ như vậy ròng rã suốt ba năm, từ 2016 đến 2019 và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Có thể hiểu, SM STATION là một dự án nhạc số, mỗi ca khúc là một đĩa đơn và được phát hành trên kênh Youtube của công ty. Trải qua ba năm, SM STATION gồm 4 mùa: 1, 2, X 0 và 3. Dù vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, nhưng chẳng thể phủ nhận được rằng, SM Ent đang làm rất tốt trong việc xây dựng một đế chế âm nhạc không biên giới của riêng mình bằng chính sự giàu thu lại từ việc đóng khung hình tượng.

Kẻ nhà giàu kiếm tiền từ việc tạo ra xu hướng

Không sai, nhắc tới SM Ent, điều đầu tiên người ta nghĩ tới chính là sự giàu có. Lấy ví dụ đơn giản, nếu như không giàu họ đã chẳng mạnh tay nuôi một nhóm nhạc không giới hạn số lượng thành viên, âm nhạc đi trước thời đại như NCT. Còn nhớ vào đầu năm 2018, SM Ent thành lập dự án NCT 2018, cho 18 thành viên quảng bá đồng thời bằng “Black On Black” – ca khúc đậm chất phô trương đội hình, mang toàn bộ những “tuyệt kỹ” trình diễn lên hàng loạt sân khấu lớn.

Khoan hãy nói tới số tiền đào tạo, chỉ riêng khoản ăn uống, trang phục, di chuyển cho 18 thành viên trong một ngày đã là con số khổng lồ, vậy SM Ent không giàu, ai mới giàu?

SM Ent không đơn thuần là một công ty đào tạo, quản lý nghệ sỹ và phát hành sản phẩm âm nhạc. Chẳng ít người nghĩ SM là viết tắt của Super Market (siêu thị) bởi có thứ gì mà công ty này không bán: từ hình ảnh của nghệ sỹ trên các poster, tài năng của cả ekip lớn thông qua album, đồ gia dụng: ly, chén, đồ khui nắp chai,… văn phòng phẩm: sổ ghi chép, bút chì, kẹp giấy cho đến phụ kiện: kẹp tóc, dây chuyền, ví tiền. Thậm chí cả thứ khá… vô dụng như chổi quét album cũng được hiên ngang trưng trên kệ với giá 35.000 won!

Đó là chưa kể họ sở hữu nhà hát, bảo tàng, trở thành địa điểm tham quan, mua sắm nổi tiếng tại Seoul, có hàng tá công ty con bao gồm công ty quản lý diễn viên, sản xuất chương trình truyền hình, phân phối ấn phẩm văn hóa,…

Cũng giống như bao công ty giải trí khác, SM Ent không tự nhiên mà giàu, không tự nhiên mang danh "anh đại", càng không tự nhiên trở thành lá cờ đầu của làn sóng Hallyu. Nhưng SM Ent có một điểm khác biệt – họ không chạy theo xu hướng, mà là người tạo ra xu hướng, tạo ra những cái đầu tiên.

H.O.T ra đời như sự định hình cho một thị trường đầy mảng miếng sôi động, vạch lối đi chung cho cả khái niệm Idol và fandom. Idol được chuẩn hóa theo phong cách của H.O.T: đẹp trai, đa tài, mỗi người đảm nhận một hình tượng, tính cách. Còn fandom sở hữu tên gọi và màu sắc riêng, hát fanchant khi thần tượng biểu diễn, được mua đồ có chứa DNA của thành viên yêu thích.

Lúc công ty nguy khốn nhất, BoA xuất hiện, mang theo nguồn năng lượng mạnh mẽ, chiếm lĩnh thị trường khi tuổi đời còn rất trẻ. Hàng loạt công ty giải trí khác nhận ra được tiềm năng của BoA đã cho ra mắt nữ ca sỹ có cùng phong cách sôi động, nhảy giỏi, hát tốt, nhưng không thành công bằng.

Rồi DBSK ra đời, lần đầu tiên có một nhóm nhạc hát acapella trở thành huyền thoại của châu Á. Super Junior , SNSD mang tới Kpop khái niệm càng ‘đông dân’ càng chứng tỏ được sức mạnh đa dạng của từng thành viên và phát huy sự đồng đều của vũ đạo. EXO từng bị chê cười bởi concept siêu năng lực nhảm nhí, nhưng bảy năm trôi qua ai cũng biết tới những MV có nội dung liên kết chặt chẽ. SHINee, f(x), Red Velvet, NCT như thách thức người nghe bằng thứ âm nhạc “nặng đô”, khó hiểu, ai đã trót nghiện thì chẳng thể dứt ra.

Như một lẽ dĩ nhiên, kẻ đầu tiên luôn là kẻ được nhớ nhất và thu được nhiều lợi nhất. SM Ent là người đầu tiên khai phá những khía cạnh mới của âm nhạc cũng như bên lề âm nhạc, nên khi thị trường còn sơ khai, SM Ent đã bắt đầu hái ra tiền.

Những chiếc khung thu tiền tỉ

Tuy mỗi nhóm nhạc của công ty theo đuổi một phong cách, hình tượng riêng, nhưng chung quy lại, “đàn gà” nào của SM Ent cũng có những đặc điểm sau: ngoại hình từ trên mức trung bình tới đẹp chói lòa, luôn sở hữu những thành viên cực kì nghiêm túc, “nhạt nhẽo”, đối chọi với những anh chàng, cô nàng khá hài hước, vui tính, đôi khi ngổ ngáo. Bên cạnh đó, các gương mặt mê hoặc công chúng bằng bề ngoài phi giới tính trở thành “đặc sản” của công ty suốt nhiều năm.

Về tài năng, mỗi nhóm thường có những “cỗ máy nhảy”, các giọng ca tình cảm, dễ đi vào lòng người kết hợp đi chung với giọng ca có “màu lạ”. Trước khi NCT ra đời, rapper của SM Ent không được đánh giá cao, nhưng gần như chẳng có bản hit nào xuất xưởng từ ngôi nhà màu hồng mà không có rap.

Dễ thấy suốt nhiều năm qua, gu chọn thực tập sinh của SM Ent không hề thay đổi. Người ta vẫn nói với nhau rằng trông Kangta (H.O.T) và Siwon (Super Junior), Donghae (Super Junior) và Jeno (NCT), Minho (SHINee) và Lucas (NCT), Krystal (f(x)) và Jaehyun (NCT),… giống nhau.

Và chỉ với những công thức đóng khung bên trên, qua bàn tay nhào nặn, định hướng concept của SM Ent, tất cả mọi thứ đều có “mùi vị” riêng và mang lại nguồn lợi khổng lồ, giúp công ty về nhất trên bảng xếp hạng doanh số bán đĩa, lợi nhuận sau thuế trong nhiều năm. Có thể nói, việc kiên trì đóng khung này đã trở thành thứ bản sắc khó thay đổi của SM Ent.

SM STATION – Âm nhạc không biên giới của kẻ lắm tiền

Ngay khi công bố dự án SM STATION, dư luận đã cho rằng SM Ent chơi “ngông”. Nhạc số chưa bao giờ là thế mạnh của các nghệ sỹ trong công ty, đưa ra dự án này chẳng khác nào mang khuyết điểm đi khoe. Nhưng SM Ent lại làm điều trái khuấy như vậy.

Nhìn lượng views lèo tèo trên Youtube, những vị trí ảm đạm trên bảng xếp hạng nhạc số, nhiều người chê cười công ty giải trí hàng đầu đang quá lãng phí tiền bạc. Song có lẽ, điều mà SM Ent hướng tới không phải những giá trị chỉ có thể nhìn thấy bằng mắt thường như vậy. Trong quá khứ và cả hiện tại, họ tạo ra loạt hit trăm triệu lượt xem, được mở từ ngã tư thành phố đông đúc tới con hẻm xa xôi nào đó nơi miền quê thanh bình suốt thời gian dài. Vậy họ có cần tạo ra SM STATION chỉ để khoe thành tựu một cách “xôi thịt”?

Không, SM Ent tạo ra SM STATION với hai mục đích: vừa để "cải tạo" công chúng, vừa để thỏa mãn khả năng làm nhạc của cả công ty lẫn nghệ sỹ. Nói một cách khác, SM STATION như một công cụ để xóa bỏ những hạn chế từ cái khung đem về lợi nhuận cho công ty.

Qua bốn mùa, SM STATION giới thiệu tới khán giả những ca khúc gần như chẳng có điểm gì giống với phong cách mà SM Ent vẫn cho “gà” thể hiện trên sân khấu. Là những bản EDM cực kì khó nghe lần đầu nhưng lại gây nghiện vào lần thứ hai hoặc thứ ba, là những khúc ballad buồn não nề thường chỉ xuất hiện khiêm tốn ở B-side và hát trong concert để chiều lòng fan, là những giai điệu pop tươi vui thích hợp với ngày nắng, là những sự kết hợp có phần ngẫu hứng, là hàng loạt cái tên xa lạ với người nghe Hàn Quốc.

Nào mang tới sản phẩm, SM STATION cho thấy SM Ent không phải kẻ chỉ biết đóng khung hình tượng Idol và thu lợi. Họ mất công xây dựng những công thức săn lùng, đào tạo, kết hợp nhân tài hàng chục năm, đâu đồng nghĩa với việc cứ thế đi theo lối mòn? Tất cả mọi thứ đều có thể diễn ra ở SM STATION. Chạy theo những gì đám đông thích đã có ca khúc chủ đề, có album cứng được bày bán trên kệ, còn cá tính, sự thay đổi, những điều "dựng lên để phá bỏ" đều nằm ở SM STATION.

SM STATION là sân chơi cho những người tung hứng âm nhạc được SM Ent tin tưởng, những nghệ sỹ này mang tới một bầu không khí hoàn toàn khác với những gì khán giả trong nước và quốc tế nghĩ về Kpop. Kpop không chỉ có mỗi đoạn hook gây nghiện, lời ca vô nghĩa, Kpop không chỉ có những cô nàng mặt đẹp dáng xinh, hát không ra hơi, Kpop không chỉ có những anh chàng màu mè chải chuốt.

Những người hàng ngày vẫn bị ‘điểm danh’ là bất tài, không biết hát vẫn đường hoàng thu âm một ca khúc STATION như lời đáp trả đanh thép nhất. Họ cũng có giọng hát tốt, cũng có gu âm nhạc riêng biệt, có cả tài lẻ xuất sắc, SM STATION khai phá khía cạnh khác của các nghệ sỹ. Không có STATION, ít ai biết ngoài nhảy, Hyoyeon (SNSD), Sehun (EXO) hát tốt đến thế, Johnny (NCT) là DJ được học hành bài bản.

Nhờ SM STATION, người ta không còn thấy khoảng cách quá rõ ràng giữa những giới hạn, phân mốc âm nhạc thường được nhắc tới như underground, nhạc thị trường,… đều bị xóa mờ. Tất cả đều có thể kết hợp, tạo ra một sản phẩm chỉn chu gửi tới hâm mộ. Họ thử nghiệm tất cả những thứ có thể thử, làm tất cả những thứ có thể làm, ai nghĩ sẽ có ngày John Legend song ca cùng Wendy, Baekhyun khoe giọng bên Loco, metal rock kết hợp với rap và DJ như “Nightmare” cũng được ‘lên sóng’. 

Và SM STATION cũng là nơi để SM Ent một lần nữa đưa ra xu hướng và hòa mình với xu hướng của thế giới. Ở thời điểm âm nhạc điện tử lên ngôi, giọng hát ca sỹ làm nền cho sự biến hóa kì ảo của âm nhạc, Hitchhiker – nhạc sỹ, nhà sản xuất đứng sau nhiều ca khúc cũng lộ diện trên SM STATION bằng nhiều bản nhạc.

Tạm kết

Để tạo ra được vài chục MV gắn mác SM STATION hoàn chỉnh, không ai biết SM Ent đã tốn bao nhiêu tiền, nhưng ai cũng biết, SM Ent nhiều tiền và sẽ không chỉ dừng lại tại đây. SM STATION vẫn sẽ là cuộc rải tiền của kẻ nhà giàu thích rải tiền chơi “ngông”, và mang tới trái ngọt cho những người thích hưởng thụ không gian âm nhạc đa dạng, đa chiều.