Những ngôi sao thế giới “cực đoan” trong nghệ thuật: Bob Dylan (Kì 3)

 

Cực đoan trong nghệ thuật thường được hiểu nôm na là người tìm đến tận cùng bản chất của sự sáng tạo, là đi con đường mình đã chọn một cách chắc chắn và không lung lay. Người cực đoan nghệ thuật thường thể hiện sự cầu toàn trong từng tiểu tiết của sản phẩm, đồng thời dốc hết sức mình để “đứa con tinh thần” và con đường sáng tạo của mình được hoàn hảo nhất. Và ứng cử viên thứ ba là Bob Dylan.

 

 

Khác với Rihanna và Lady Gaga, Bob Dylan đã già. Tuy nhiên, ở cái tuổi mà người ta đã tìm một chỗ an yên, ông vẫn hoạt động nghệ thuật và trở thành một trong những người ảnh hưởng đến nền âm nhạc và văn hóa thế giới. Để đạt được điều đó, dĩ nhiên, Bob Dylan phải cứng cỏi.

 

 

Cái cứng cỏi đầu tiên là con đường âm nhạc của ông. Bob Dylan là một con người đầy cách tân. Thông qua âm nhạc, ông truyền tải những vấn đề chính trị và xã hội qua lời ca rất thi vị. Tất nhiên, chính điều đó khiến Bob Dylan bị gây khó dễ bởi giới công quyền. Ông biến âm nhạc thành sân khấu của riêng mình, biến ca từ thành văn chương và dùng sự lan tỏa của nó để chống lại những vấn đề nhức nhối của xã hội.

 

 

Kể từ năm 1994, Dylan đã cho phát hành sáu cuốn sách về những tác phẩm hội họa của mình và rất nhiều trong số chúng đã được trưng bày tại các triển lãm lớn nhỏ. Trong vai trò nhạc sĩ, ông đã bán được ít nhất 100 triệu đĩa nhạc, điều này giúp ông trở thành một trong số những nghệ sĩ có số đĩa bán chạy nhất mọi thời đại. Ngoài ra ông cũng đạt được vô số danh hiệu và giải thưởng, trong đó có thể kể tới giải Grammy, giải Quả cầu vàng, giải Oscar, và thậm chí cả giải…Nobel Văn học. Người ta chỉ trích ông. Giới cầm quyền ghét ông. Và Bob Dylan, vẫn với cây đàn trong tay hát nghêu ngao ca khúc cổ vũ hòa bình và vạch trần những điều chướng tai gai mắt trong thế giới đầy bất công.

 

 

Cái cứng cỏi thứ hai chính là ông điềm nhiên trước dư luận. Mỗi lần nhắc đến Bob Dylan, người ta lại xôn xao, khen chê lẫn lộn. Những sản phẩm của ông kể từ giữa thập niên 1960, hợp tác với nhiều nghệ sĩ rock đương thời, đều có được vị trí cao tại các bảng xếp hạng của Mỹ, đồng thời nhận được nhiều thái độ chê bai và gièm pha từ làn sóng nhạc folk. Và khi Bob Dylan nhận được giải Nobel Văn học với lý do “tạo ra những biểu đạt thi ca mới bên trong ca khúc truyền thống vĩ đại của nước Mỹ”, cả thế giới chưng hửng. Nhiều người đã tự hỏi, như tiểu thuyết gia Jodi Picoult nói: “Tôi mừng cho Bob Dylan, nhưng điều này đồng nghĩa tôi cũng có thể thắng giải Grammy?”. Và giữa sự choáng váng của dư luận, Bob Dylan vẫn…nghêu ngao hát, có phần trách móc khi ông thể hiện “Why try to change me now?”. Và như thế, ông điềm nhiên nhận giải Nobel, dẫu không cần xuất hiện trên thảm đỏ.

 

 

Khác với Lady Gaga thể hiện rõ ràng cá tính của mình qua trang phục và những bài hát đậm chất quái chiêu của cô, Bob Dylan điềm nhiên hơn, kín tiếng hơn. Và điều kỳ lạ rằng, Lady Gaga có thể nổi khắp mặt báo trong suốt một thời gian dài, còn Bob Dylan lại có thể ám ảnh người ta đến…nửa thế kỷ, từ khi ông thành công vào những năm 60 của thế kỷ trước.

 

Ở Bob Dylan khác với những ca sĩ khác khi sự cực đoan của ông thể hiện ở kín đáo hơn, chính là câu từ. Nó khiến giới công quyền và khán giả phải nhảy dựng chửi rủa, rồi lắc lư, gào thét khi gặp Bob Dylan. Và Bob Dylan thích điều đó, khi ông chửi đời bằng thơ, không khoan nhượng hay sợ hãi. Có lẽ vì thế, đây là nhân vật độc đáo nhất trong làng nhạc thế giới trước kia, và cả đương đại bây giờ.