Loạt sao Việt đủ khả năng nâng tầm 'ballad truyền thống': không phải cứ bi lụy, sến súa mới là ballad

Nguyễn Trần Trung Quân

Giới chuyên môn từng đánh giá rất cao Nguyễn Trần Trung Quân khi album "Khởi hành" của anh được xướng tên ở giải Cống hiến. Thế nhưng, "Khởi hành" không phải sản phẩm đưa nam nhạc sĩ đến gần với công chúng do chất học thuật, hàn lâm ở nó quá cao. Phải đến "Trong trí nhớ của anh", "Màu nước mắt" và "Tự tâm", cái tên Nguyễn Trần Trung Quân mới thực sự phổ biến. 

Với một nền tảng kĩ thuật vững chắc: theo học Học viện Âm nhạc quốc gia, Top 6 Sao Mai Điểm Hẹn 2012, Giám khảo vòng loại The Voice 2018, ballad không làm khó được Trung Quân. Ở 3 sản phẩm gần đây, nam nhạc sĩ đã chứng minh cho khán giả thấy, "ballad không truyền thống" có gì đặc biệt và thú vị. 

Nguyễn Trần Trung Quân đã biến một thể loại quen thuộc như ballad thành "không truyền thống"

Từ "Trong trí nhớ của anh", "Màu nước mắt" đến "Tự tâm", không khó để nhận ra chất tự sự trong cách hát của Nguyễn Trần Trung Quân nhưng anh dùng tư cách của một người đã trải qua mà nhớ lại, kể lại chứ không phải vẫn đang hứng chịu nỗi đau mà tìm người giải tỏa. Đây là lý do mà các ca khúc mà nam nhạc sĩ lựa chọn không xuất sắc nhưng nhờ yếu tố quan trọng - Trung Quân, nó trở nên khác biệt hơn bao giờ hết. 

Ví dụ dễ phân tích nhất là ở "Tự tâm" - bản hit vừa khiến MXH Việt lẫn Trung chao đảo. Bỏ qua phần hình, lyric lẫn giai điệu trong ca khúc này chỉ được xếp vào hàng "thường thường bậc trung" nhưng may, nó có Nguyễn Trần Trung Quân cứu cánh. 

So sánh dễ hiểu, khi Hương Ly cover lại "Tự tâm", người nghe cảm thấy rất "sến", tuy nhiên ở bản gốc nó không vậy. Với một ca khúc mang màu ủy mị, Nguyễn Trần Trung Quân nhận thức được việc chỉ cần khéo léo điều chỉnh giọng hát mềm mỏng của bản thân là đủ. Nghe "Tự tâm", khán giả không thấy Quân quá yếu đuối cho dù họ biết, cảm xúc trong bài đau, rất đau. Anh hát ráo hoảnh, khô khốc, vững vàng từng nhịp nhưng đủ để người nghe cảm nhận sự dằn vặt, khắc khoải trong đó. Ngoài việc belt lên tông 2 lần ở đoạn bridge, Nguyễn Trần Trung Quân còn có khoảnh khắc xuất thần khi dặn lòng: "Đừng chờ nữa ai ơi/Họ thương người khác rồi". 

Nghe bản gốc của "Tự tâm" 

và bản cover, khán giả sẽ thấy sự khác biệt trong cách thể hiện của Trung Quân và Hương Ly

Ngoài yếu tố kĩ thuật đã quá chắc chắn, Trung Quân còn không quên đem yếu tố nhạc cụ dân tộc vào lớp âm thanh khiến "Tự tâm" đẫm màu cổ trang từ hình ảnh đến giai điệu. Điều này không chỉ khiến ballad của anh khác biệt khuôn mẫu sẵn có mà còn cho thấy cách xử lý tinh tế, chắc chắn trên nền âm thanh nhiều lớp phức tạp. Ở Vpop hiện nay, mấy ca/nhạc sĩ trẻ được như Nguyễn Trần Trung Quân?

Mỹ Tâm

Mỹ Tâm có sở trường về ballad, đến mức suốt thời gian dài, "chị đẹp" chỉ trung thành với thể loại này. Tất nhiên cũng phải khẳng định một điều, đa phần các hit của "họa mi tóc nâu" đều là ballad, điển hình như: "Chuyện như chưa bắt đầu", "Đâu chỉ riêng em", "Đừng hỏi em", "Muộn màng là từ lúc", "Nếu anh đi",... Vậy lý do vì sao mà người hâm mộ không cảm thấy nhàm chán mỗi khi Mỹ Tâm trở lại với dòng nhạc sở trường, cho dù với pop, cô cũng thể hiện rất thành công. 

Trước hết, đa phần ballad đều là những lời tâm sự buồn về tình yêu đôi lứa. Các hit của "chị đẹp" cũng không nằm ngoài quy luật này. Tuy nhiên, cách hát của Mỹ Tâm không khiến người nghe cảm thấy ủy mị, sướt mướt. Nói chính xác thì với "Chuyện như chưa bắt đầu", "Đâu chỉ riêng em", cô hát da diết, tha thiết, có độ nghẹn ngào nhất định nhưng không lê thê. Bởi thế, khán giả không cảm thấy nặng nề mà thay vào đó lại cảm nhận được sự đồng cảm của người đã trải qua tình cảnh tương tự nhưng giờ đã vượt qua được nỗi đau. 

Nhiều ca sĩ trẻ hát ballad rất sến nhưng Mỹ Tâm thì không

Tiếp đó, màu ballad trong mỗi hit của Mỹ Tâm đều khác nhau, ngay cả cách hát của cô cũng có sự biến hóa cho phù hợp với từng tác giả. Nếu như trong "Chuyện như chưa bắt đầu", người ta thấy cô đau khổ tận cùng thì đến "Đừng hỏi em" lại có sự ráo hoảnh, cứng rắn. Sang "Muộn màng là từ lúc", cô dường như đã chấp nhận buông bỏ. Nói chung, ballad ở "họa mi tóc nâu" không trùng lặp nên tất yếu sẽ không nhàm chán. 

Cuối cùng, ballad của Mỹ Tâm biết cách gây tranh cãi. Đôi khi, cô đột ngột tái xuất với một sản phẩm đậm màu điện ảnh nhưng cũng có lúc lựa chọn hướng đi an toàn để níu chân khán giả. Ví dụ với "Anh chờ em được không". Sau khi gây ấn tượng với sự đa màu trong album "Tâm 9", cô quyết định trở lại với một ca khúc không khó nghe và cũng không đòi hỏi kĩ thuật. Khán giả khó tính không hoàn toàn hài lòng với ca khúc mới nhưng người hâm mộ lại yên tâm vì Mỹ Tâm vẫn thuộc về ballad. Cứ thế, "Anh chờ em được không" dù không độc đáo nhưng vẫn khiến công chúng phải bàn luận. 

"Anh chờ em được không" không phải bản ballad xuất sắc của Mỹ Tâm nhưng nó rất dễ nghe, dễ ngấm

Văn Mai Hương

Từ bỏ dòng nhạc Pop/R&B mạnh mẽ, sôi nổi để rẽ hướng sang ballad tưởng chừng an toàn nhưng nhờ Văn Mai Hương, ballad đã không còn là ballad - dòng nhạc mà từng có giai đoạn người ta vẫn nghĩ càng nức nở, càng ủy mị thì càng hấp dẫn. 

Ở Văn Mai Hương, ballad có lúc cũng như pop, giàu cảm xúc nhưng vững về kĩ thuật. Cô hát với tâm thế của một người từng trải, có sự sâu sắc, chiêm nghiệm nhưng không trượt dài trong những nỗi đau. Thế nên, khán giả không thấy ở cô những nốt nhấn nhá lê thê, bi lụy mà Hương Ly thường xuyên thể hiện, cũng không thấy lối hát như cố tình nức nở mà người nghe nhận ra khi Chi Pu hát ballad. Điển hình như trong "Cầu hôn", Văn Mai Hương tạo nên một bản ballad đầy thú vị, y hệt cú twist bất ngờ cuối MV. 

Nửa đầu MV, cách hát tự sự của Á quân Thần tượng âm nhạc Việt Nam đem đến cảm giác cô rất hạnh phúc, rất háo hức khi chuẩn bị được bước vào lễ đường. Nhưng nửa sau, khi câu chuyện dần được hé lộ, khán giả mới ngã ngửa trước cái kết đầy bi thương của Văn Mai Hương. Và rồi với việc hát đoạn chorus 3 lần theo 3 cách khác nhau, gần như cảm xúc nghẹn ngào trong cô đã phải bùng nổ ở phần cuối. 

Đến cuối MV "Cầu hôn" khi Văn Mai Hương đã không kìm nén được cảm xúc, khán giả mới nhận ra đây là một bản ballad buồn

Sang "Nghe nói anh sắp kết hôn" - sản phẩm có sự hòa giọng của Bùi Anh Tuấn, Văn Mai Hương lại tiết chế bớt cảm xúc để chia đều line hát cho đồng nghiệp. Có lúc, cô bè cho Bùi Anh Tuấn, có lúc lại dùng giọng giả thanh, sau cùng đẩy mạnh cao trào để đi đến đoạn kết. 

Kĩ thuật không kém Văn Mai Hương nhưng ở "Nghe nói anh sắp kết hôn", lối hát đều đều của Bùi Anh Tuấn thua kém đồng nghiệp rất nhiều

Tổng kết lại, Văn Mai Hương thừa cảm xúc và sự từng trải để thử nghiệm ở ballad. Thế nhưng, điều tạo nên sự khác biệt ở cô lại là một nền tảng kĩ thuật quá tốt cùng sự thông minh, văn minh trong cách thể hiện, đủ để biến một dòng nhạc quen thuộc trở nên mới lạ và nhiều "twist".