Liệu các bảng xếp hạng âm nhạc tại Hàn Quốc có phải là thước đo chính xác cho thành công của một nghệ sĩ?

Khi cần stream hoặc download nhạc, phần lớn công chúng Hàn Quốc sẽ tìm ngay đến những trang web phổ biến như Melon, Genie, Soribada, Mnet, Monkey3 và Bugs. Số lượng người nghe những ca khúc mới phát hành trên các trang web này gần như là yếu tố quan trọng tạo nên sự phổ biến của một bài hát nào đó. Các bảng xếp hạng này cũng tạo ra một hệ thống xếp hạng các bài hát dựa trên số lượng người nghe theo thời gian thực, sau đó thống kê và xếp hạng lượt nghe hàng ngày cũng như hàng tuần của các ca khúc.

Trước đây, các ca khúc phát hành vào lúc nửa đêm từ các nhóm nhạc thần tượng thường sẽ ngay lập tức vươn lên vị trí dẫn đầu do lượng truy cập giảm đáng kể vào ban đêm. Các fandom thường xuyên tập trung nghe bài hát của thần tượng ngay khi nó được phát hành, và việc đạt được vị trí cao trên các bảng xếp hạng trở nên dễ dàng hơn rất nhiều vào buổi tối bởi đây là lúc phần lớn công chúng đều đang ngủ.

Nhưng hệ thống này đã được thay đổi cách đây vài năm nhằm hạn chế việc thâu tóm bảng xếp hạng của các nhóm nhạc có lượng fan đông đảo, và cũng nhằm phản ánh thị hiếu thực sự của công chúng một cách chính xác hơn. Vì vậy, thay vì cập nhật liên tục vào lúc nửa đêm, các bảng xếp hạng đã thay đổi thành buổi trưa để cung cấp thông tin và số liệu chính xác về thị hiếu của công chúng, hơn là chỉ xoay quanh sở thích của một vài fan nhiệt tình.

Album mới nhất của Epik High - "We've Done Something Wonderful", đã đạt được thành tích rất tốt bất chấp sự thay đổi trong hệ thống bảng xếp hạng, giúp củng cố vị thế mạnh mẽ của nhóm sau gần 20 năm hoạt động trong ngành. Epik High đã chứng minh được rằng, sự thay đổi này không hề ảnh hưởng đến một số nghệ sĩ mà âm nhạc của họ từ lâu đã được công chúng hết lòng yêu mến và tôn vinh.

Các công ty giải trí cũng phải thay đổi chiến thuật của mình để tuân thủ các quy tắc xếp hạng mới. Họ bắt đầu chuyển sang phát hành nhạc lúc 6 giờ chiều hoặc vào buổi trưa. Những xu hướng trên các bảng xếp hạng hiện nay cũng mang đến cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc về số liệu thống kê định lượng của người nghe nhạc ở Hàn Quốc, và cũng là cơ hội để phân tích thị hiếu âm nhạc - cơ sở để đánh giá sự phổ biến của nghệ sĩ. Nhưng câu hỏi được đặt ra ở đây là - Vấn đề của các bảng xếp hạng này nằm ở đâu?

Bất chấp những thay đổi về hệ thống xếp hạng, có những nghệ sĩ vẫn tiếp tục khẳng định sức mạnh và thống trị các bảng xếp hạng. Những nghệ sĩ được mệnh danh là "quái vật digital" vẫn tiếp tục gặt hái những thành công vượt trội, chẳng hạn như IU, G-Dragon, Yoon Jong-shin, WINNER và Bolbbalgan4. Tất cả các nghệ sĩ nói trên luôn đạt được những thứ hạng rất tốt trên các bảng xếp hạng nhạc số, và thành tích của họ trong năm nay cũng không hề gây chút thất vọng nào. Có vẻ như không có một công thức cụ thể nào tạo nên sự thành công hay tuổi thọ của các ca khúc, nhưng thương hiệu được tạo ra từ chính tên tuổi của các nghệ sĩ đã trở thành yếu tố quan trọng để công chúng tiếp tục quan tâm đến bài hát của họ. Nhận được các chứng nhận như CAK hay PAK là bằng chứng cho sự công nhận của công chúng và độ phổ biến của bài hát. Việc cải tiến các bảng xếp hạng cũng tập trung vào số lượng người nghe duy nhất (unique listener) mà nghệ sĩ nhận được trong 1 giờ hoặc 24 giờ để thu hút sự quan tâm của công chúng.

Nhưng chắc chắn có những bài hát đã không đạt được thành tích như mong đợi từ sự ra đời của hệ thống xếp hạng mới. Các nhóm nhạc nữ thường có thành tích nhạc số rất tốt, bù đắp cho sự thiếu hụt doanh số album của họ so với các đồng nghiệp nam. Thế nhưng, hai nhóm nhạc thường làm rất tốt trên các bảng xếp hạng là SISTAR và SNSD lại không làm được điều đó trong năm nay. SISTAR đã thông báo về sự tan rã của mình, và với những thành tích sáng chói mà "Shake It" hay "Touch my Body" đã làm được, khán giả đều đặt kỳ vọng rất lớn vào single cuối cùng mang tên "Lonely" của nhóm. Tương tự, SNSD cũng đã tổ chức kỷ niệm 10 năm debut cách đây không lâu và phát hành full album "Holiday Night" nhân sự kiện quan trọng này. Sở hữu loạt hit đình đám như "Gee" hay "I Got a Boy" trong sự nghiệp, hiển nhiên SNSD khiến người ta nghĩ rằng nhóm sẽ tiếp tục thâu tóm các bảng xếp hạng. Thế nhưng, tất cả những điều đó đã không xảy ra.

Đợt comeback thứ hai của WINNER với "Love Me Love Me" và "Island" năm nay đã nhận được những phản ứng vô cùng tích cực, bất chấp thành tích "tường thành" trước đó của "Really Really". Trong khi đó, ca khúc mới phát hành gần đây nhất của TWICE là "Likey" lại không nhận được chứng nhận all-kill, khác với tất cả những bài hát trước của nhóm (trừ "Like Ooh-Aah"). Tuy vậy, bài hát vẫn giành được vị trí đầu trên hầu hết các bảng xếp hạng. Nhiều người tin rằng, lý do cho sự thụt lùi trong thành tích của TWICE là vì JYP đã để nhóm sử dụng quá mức một phong cách nhất định, đồng thời quá e dè trong việc thử nghiệm các thể loại khác.

Yếu tố truyền thông và truyền hình cũng ảnh hưởng không hề ít đến thành tích của các ca khúc trên thị trường nhạc số. "Produce 101" và sức ảnh hưởng khủng khiếp của nó đã tạo nên những cơn sốt mới cho các bảng xếp hạng. Wanna One debut với ca khúc "Energetic", và ngay lập tức nó đã leo thẳng lên vị trí số 1 của Melon và thậm chí là đạt được chứng nhận all-kill. Bài hát của NU'EST cũng lội ngược dòng trên các bảng xếp hạng sau khi nhóm xuất hiện trên "Produce 101". Album "W, Here" của NU’EST W cũng đạt được thứ hạng rất tốt. Sự thành công của Wanna One và NU'EST có thể là kết quả từ sức ảnh hưởng của chương trình thực tế mà họ tham gia, nhưng một lần nữa nó cũng chứng minh cho bản chất hay thay đổi và không kiên định của người hâm mộ tại Hàn Quốc.

EXO - boygroup nổi tiếng với doanh số album cực khủng, trở thành nhóm nhạc thần tượng đầu tiên debut ở vị trí số 1 trên Melon (với ca khúc "Ko Ko Bop") sau khi hệ thống các bảng xếp hạng thay đổi. Điều này càng củng cố hơn nữa vị thế của nhóm, khẳng định sức mạnh của một boygroup hàng đầu Kpop. Một thành công bất ngờ nữa trên các bảng xếp hạng trong năm nay đến từ các ca khúc trong chương trình "Show Me the Money" mùa 6.

Rõ ràng, các bảng xếp hạng âm nhạc dường như có thể mang lại sự chú ý của công chúng cho một nghệ sĩ nào đó, và chứng minh sức mạnh của fandom. Mức độ nổi tiếng gia tăng hay thụt lùi của các nghệ sĩ, cũng như những thay đổi trong mức độ phổ biến với công chúng đều được thống kê trên các bảng xếp hạng. Tuy nhiên, hệ thống này không phải là không có những lời chỉ trích. Tiêu chuẩn kép luôn là một vấn nạn khó thay đổi trong ngành công nghiệp giải trí xứ kim chi. Phải chăng một bài hát không phổ biến với công chúng là do thứ hạng của nó quá tệ. Hay làm tốt trên các bảng xếp hạng đã có thể xem là một thành công của một ca khúc nào đó?

Như đã đề cập trước đó, ca khúc "Likey" của TWICE đã làm khá tốt và thậm chí vượt qua Epik High để vươn lên vị trí đầu bảng trên Melon. Nhưng thành tích đó chỉ kéo dài trong vài giờ, trong khi nhóm đã có một bảng vàng những thành công vang dội trên các bảng xếp hạng trước đó. Một ví dụ khác của việc người hâm mộ hoàn toàn có thể đưa bài hát lên các thứ hạng cao chính là "DNA" của BTS. Ca khúc đã vươn lên dẫn đầu Melon trong thời điểm từ nửa đêm cho đến rạng sáng (lúc công chúng đã đi ngủ). Fan của nhóm đều lấy lý do rằng, vì "nữ hoàng nhạc số" IU đang thống trị, thế nên BTS chỉ có thể chiếm giữ vị trí thứ hai trên bảng xếp hạng hầu hết các thời điểm trong ngày.

Chính người hâm mộ cũng hoài nghi về sự minh bạch của các bảng xếp hạng hiện nay, và liệu nó sẽ mang lại lợi ích như thế nào. Vào tháng 5 năm 2017, một cuộc tranh cãi dữ dội đã bùng nổ khi LABOUM giành chiến thắng trên "Music Bank" trước IU mặc dù nhóm nhạc này thậm chí còn không thể lọt vào top 100 trên các bảng xếp hạng nhạc số. Điều này khiến công chúng đặt ra câu hỏi lớn về tính toàn vẹn của các bảng xếp hạng, và cách chúng được sử dụng trong các chương trình âm nhạc. Lễ trao giải cuối năm là nơi mà "tuổi thọ" của một ca khúc trên các bảng xếp hạng đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Nếu muốn đủ điều kiện nhận Daesang nhạc số hoặc một giải thưởng tương tự, các nghệ sĩ cần phải sở hữu lượt stream lẫn download vô cùng lớn. Đối thủ mạnh nhất của năm nay dường như là IU, vì cô đã sống sót qua cuộc cạnh tranh gay gắt do sự thay đổi trong hệ thống các bảng xếp hạng này.

Ở một quy mô nhỏ hơn, chiến thắng trên các show âm nhạc hàng tuần cũng được quyết định phần lớn nhờ các bảng xếp hạng nhạc số. Các nhóm nhạc như iKON vốn có thành tích rất tốt trong quá khứ nhưng lại không thể giành được bất kỳ chiến thắng nào ở các chương trình âm nhạc trong thời gian gần đây do thành tích digital dưới mức kỳ vọng. Trong một ngành công nghiệp cạnh tranh khốc liệt như thế này, lượng stream và download nhạc chỉ là một vài trong số các yếu tố quyết định thành công. Các bảng xếp hạng hiện nay đang khiến người ta phải suy ngẫm về tính toàn vẹn của ngành công nghiệp âm nhạc, và cả cái cách mà sự thao túng đang ngấm trầm tràn lan trong từng ngóc ngách. Nó cũng đặt ra câu hỏi rằng: Chính xác thì đâu mới là thông số quyết định nên sự thành bại của một nghệ sĩ hay một bài hát?