Kỳ lạ chưa: hầu hết các bản hit 100 triệu view của Vpop đều bị giới chuyên môn chê... NHẠT

"Ca từ của các bản hit 100 triệu view đều nhạt" - đây là lời nhận xét thẳng thừng của nhạc sĩ Trần Lê Quỳnh (tác giả của ca khúc "Chân tình", hiện đang làm báo ở Anh) trong chuyến về thăm Việt Nam cách đây ít ngày. Lý giải về hạn chế này, anh không ngại cho biết: 

"Nhạc Việt thường chỉ có 1 người sáng tác, viết cả lời và giai điệu, rất ít có sự hợp tác. Cùng lắm là nhạc sĩ phổ thơ nhưng cũng chính nhạc sĩ đó là người làm chứ không có ai chỉnh sửa lời cho họ. Viết cả lời và giai điệu hay là gánh nặng cho nhạc sĩ trẻ - những người thiếu sự từng trải.

Và điều này đi ngược xu hướng âm nhạc thế giới. Các bạn thấy danh sách nhiều người sáng tác ca khúc Âu Mỹ hoặc Hàn Quốc rất dài. Một bài hát mỗi người góp một chút, khó ghi lại dấu ấn cá nhân nhưng trí tuệ của  tập thể chắc chắn sẽ hơn một cái đầu".

Thực tế, nhạc sĩ Trần Lê Quỳnh không phải là người đầu tiên nhận ra yếu tố NHẠT trong hầu hết các hit Vpop hiện tại. Bởi ở giới chuyên môn, họ nhận định giá trị của một sản phẩm âm nhạc không nằm ở yếu tố thị trường, thị hiếu mà quan trọng là mang thông điệp và có sức sống lâu dài. 

"Lạc trôi" - Sơn Tùng M-TP

Khỏi phải nói về sức hút và những thành tích tiên phong mà "Lạc trôi" đã thiết lập được thời điểm Sơn Tùng cho lên sàn vào đúng ngày 1/1/2017. Thậm chí cho đến nay, đây vẫn là ca khúc mở màn cho trào lưu "cày view" ở làng nhạc Việt. Thế nhưng, "nổi đình nổi đám" là vậy, "Lạc trôi" trong mắt giới chuyên môn vẫn không được đánh giá cao, nếu không muốn là nói là thiếu tính nghệ thuật. 

"Lạc trôi" - Sơn Tùng M-TP

Cụ thể, nhà phê bình âm nhạc Nguyễn Thị Minh Châu - Phó Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã phát biểu về "Lạc trôi" trong một hội thảo vừa diễn ra ngày 31/10/2017 như sau:

"Tác giả muốn gây ấn tượng về sự kết hợp cổ kim bằng hình thức bề ngoài pha trộn cổ trang với thời trang: ca sĩ để mái tóc dài màu khói dị thường, mang trang phục công tử thời xa xưa nhưng lại cố tình lấp ló áo len cổ lọ và giày sneaker thời thượng. Âm nhạc đương nhiên thuần túy tính giải trí".

Cũng theo bà Nguyễn Thị Minh Châu, "Lạc trôi" đơn giản câu khách bằng việc đi theo mô tuýp phim kiếm hiệp Trung Quốc. Thế nên, dù là sản phẩm "đậm chất Việt" nhưng vẫn na ná MV ngoại quốc. 

"Giai điệu pha chút ngũ cung nhưng gần âm điệu Trung Quốc hơn Việt Nam, kết hợp thêm vài câu vocal và mấy câu rap. Lời ca gợi lại không gian "hồn bướm mơ tiên" của Tự lực văn đoàn với những mộng mị, phôi phai, sầu bi, biệt ly, trống vắng, sầu tương tư…

Nhưng phần nhạc không gây cảm giác não nề sướt mướt mà nhẹ bỗng, lành lạnh, bàng bạc, không rõ tính cách, đúng như dáng vẻ trung tính và giọng hát mai mái của ca sĩ", nhà phê bình nhận xét về ca khúc của Sơn Tùng M-TP. 

Nhận định "Lạc trôi" chưa đạt "tầm" nghệ thuật nhưng chính bà Minh Châu cũng phải công nhận sức hút từ bài hát này chỉ sau 10 tháng phát hành: 

"Ca khúc này có tới trên 131 triệu lượt nghe trên Zing. Còn trên YouTube MV "Lạc trôi" có hơn 100 triệu view sau 2 tháng xuất hiện, tính đến nay sau 10 tháng đạt gần 160 triệu view với số like gấp 5 lần dislike. Không một tác phẩm chính thống nào, không một nghệ sĩ chuyên nghiệp nào dám mơ tới con số đó.

"Lạc trôi" có tên trong danh sách MV được xem nhiều nhất châu Á. Từ "lạc trôi" có mặt trên wikipedia Việt Nam, thậm chí còn trở thành cụm từ hot được cộng đồng mạng rất ưa xài. "Lạc trôi" trôi lạc cả vào chương trình văn nghệ học đường, các học sinh tuổi teen cũng "bâng khuâng ta lạc trôi giữa đời, ta lạc trôi giữa trời". 

"Người lạ ơi" - Orange x Karik

Cũng trong buổi phỏng vấn với Zing mới đây, khi được hỏi về cảm nhận với đời sống âm nhạc trong nước, nhạc sĩ Trần Lê Quỳnh cho hay: 

"Tôi nghe hầu hết ca khúc nổi tiếng như "Em gái mưa", "Người lạ ơi"… Các bạn trẻ rất giỏi vì số lượt người nghe, xem tới hàng trăm triệu như vậy không làm giả được đâu.

Với "Em gái mưa", phần phim ngắn đã góp phần làm nên thành công của MV và giai điệu cũng thật sự bắt tai. "Người lạ ơi" thì phần lời và gia điệu bình thường. Tôi nghĩ bài hát được chú ý nhiều nhờ tựa đề. Ai cũng có thể sử dụng cụm từ này nên dễ tạo được sự đồng cảm với khán giả".

Như vậy, trong mắt nhạc sĩ trẻ, "Người lạ ơi" mới dừng lại ở cụm từ "hiện tượng", tức là bắt kịp xu thế nên được giới trẻ ưa chuộng. Dẫu vậy, đây vẫn là màn debut quá thành công của cô nàng Orange khi chỉ sau 38 ngày, MV đầu tay đã xuất sắc cán mốc 100 triệu view. 

"Người lạ ơi" - Orange ft Karik

"Vợ người ta" - Phan Mạnh Quỳnh

Ra mắt vào năm 2015, ngay lập tức "Vợ người ta" trở thành ca khúc được cả giới trẻ Việt săn đón. Ấn tượng hơn cả, sáng tác của Phan Mạnh Quỳnh còn dẫn đầu top 10 ca khúc được tìm kiếm nhiều nhất trong năm do Google thống kê. 

Nói về "Vợ người ta", khán giả đều phải công nhận tính giải trí của MV này khi đề cập đến hiện tượng xã hội: người yêu cũ đi lấy chồng. Cũng bởi sự hài hước từ giai điệu, lời ca, giọng hát và cả hình ảnh mà chỉ hơn 1 năm phát hành, "Vợ người ta" trở thành MV đầu tiên của Phan Mạnh Quỳnh có được 100 triệu view. 

"Vợ người ta" - Phan Mạnh Quỳnh

Đấy là về phía khán giả, riêng giới chuyên môn lại khẳng định chất lượng của "Vợ người ta" là điều không đáng để bàn vì đó chỉ là ca khúc thị trường, thỏa mãn được yếu tố lạ tai chứ chẳng có giá trị gì lớn lao về nghệ thuật âm nhạc. Có ý kiến còn cho rằng, sáng tác của Phan Mạnh Quỳnh được tìm kiếm nhiều nhất trên Google chỉ là do hiệu ứng đám đông, tâm lý tò mò của khán - thính giả.

Cũng may là trong số những nhạc sĩ hoang mang về sự thành công bất ngờ của "Vợ người ta", nhạc sĩ Nguyễn Hồng Thuận vẫn rất công bằng khi nhận định: "MV "Vợ người ta" vui vẻ, hài hước với những chi tiết bắt chước trong các bộ phim hài của Châu Tinh Trì. Trong khi đó, ca khúc cũng rất vui với lời lẽ bình dân, gần gũi. Sự tổng hòa của tất cả yếu tố đó giúp "Vợ người ta" đánh trúng tâm lý khán giả, đặc biệt khán giả trẻ. Sự thành công của "Vợ người ta" cho thấy Phan Mạnh Quỳnh khá thông minh trong việc tạo sức hút cho tên tuổi của mình". 

"Điều anh biết" - Chi Dân

Cuối tháng 12/2017, Ngọc Anh, Chi Dân và Only C từng nổ ra cuộc khẩu chiến xuất phát từ câu nói có phần "phủ nhận giá trị" của Top 5 Sao mai Điểm hẹn: "OnlyC và Chi Dân là ai?... Nhạc của Chi Dân, tôi cũng không quan tâm. Tôi không hiểu sao nhạc của Chi Dân hay OnlyC cũng được nhiều người yêu thích và thành hit được. Nhạc Việt giờ đúng là như cái chợ rồi, thượng vàng hạ cám". Điều này được nhiều người lý giải là do sự khác biệt giữa 2 dòng nhạc mà Ngọc Anh và Chi Dân - Only C theo đuổi, tuy nhiên, phần đông khán giả lại bênh vực 2 nam ca sĩ trẻ mà chỉ trích giọng ca "Lắng nghe con tim" lộng ngôn. 

Nên nhớ, Chi Dân là một trong số ít những nghệ sĩ nam đang sở hữu MV trăm triệu view của Vpop với "Điều anh biết", còn Only C lại chính là "cha đẻ" của "Bống bống bang bang" - MV nhiều người xem nhất Youtube khu vực Việt Nam. Về phía Ngọc Anh, có lẽ câu hỏi "Ngọc Anh là ai" mới phù hợp để khán giả chất vấn. 

"Điều anh biết" của Chi Dân đang nằm trong top MV 100 triệu view của Vpop

"Phía sau một cô gái" - Soobin Hoàng Sơn

Trái ngược với những trường hợp trên, "Phía sau một cô gái" của Soobin Hoàng Sơn lại bị chê bai tơi tả ở khoản nội dung MV và diễn xuất vừa đơ vừa nhạt của dàn diễn viên chính. 

Đầu tiên là ở nội dung. Soobin cho biết, sản phẩm của anh kể về chàng trai yêu đơn phương một cô gái và dù biết cô gái mình yêu đã có hình bóng khác nhưng anh chàng vẫn nguyện dõi theo từng bước chân như cách để bảo vệ thầm lặng. Tất nhiên, bất kì khán giả nào cũng có thể nhận ra thông điệp này bởi MV chính là phiên bản tả thực của tiêu đề: 80% thời lượng là hình ảnh Soobin theo sau một cô gái. 

Tiếp đó là khoản biểu cảm. Giải thích chuyện mời nữ chính già dặn hơn mình để đảm nhận những phân đoạn giằng xé nội tâm nhưng có vẻ ê-kíp của Soobin đã thất bại khi cô nàng Eli Gia đẹp thì có nhưng diễn xuất thì chưa tới. Ngay cả HLV The Voice Kids cũng khiến fan lắc đầu ngán ngẩm với gương mặt "trăm cảnh như một". 

"Phía sau một cô gái"

Ngoài ra, MV "Phía sau một cô gái" còn bị phản hồi là lạm dụng yếu tố quảng cáo, diễn biến cốt truyện không đi theo mô tuýp nhất định mà sau này đã được Soobin tiết lộ, đây là chủ đích của đạo diễn hình ảnh.

Thế mới thấy, không phải ca khúc nào của nghệ sĩ trẻ cũng được lòng giới chuyên môn nhưng phần đông trong số đó lại có được dấu ấn ở khoản nhạc số - điều mà cho đến nay rất hiếm một ca/nhạc sĩ theo đuổi dòng nhạc hàn lâm có được. Kết lại, xin được phép dùng câu nói của nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện để đánh giá công bằng về những ca khúc NHẠT nhưng lại thành hit của Vpop: "Đừng cố bài xích những gì đang được đặt tên là hiện tượng. Bởi lẽ, khán giả rất công bằng. Nếu là những gì vui tai, nó đi nhanh cũng như lúc đến. Chỉ những tác phẩm có chất lượng mới có thể ở lại lâu bền trong lòng người nghe. Đó mới là điều quan trọng nhất".