Không như Kpop, netizen Việt vẫn còn quá ‘hiền’ khi đứng trước các sản phẩm đạo nhái nhưng ‘trơ mặt’ không thừa nhận

Liên hoàn "đạo", nối đuôi nhau…

Năm 2018 được xem là một năm ‘liên hoàn’ đạo với hàng loạt sản phẩm âm nhạc bị cho là ăn cắp chất xám đồng nghiệp. Thậm chí, quá trình tinh vi này không chỉ diễn ra trong phạm vi nhạc Việt mà còn lan sang cả âm nhạc Hàn Quốc và US-UK.

Vụ việc đạo nhái mà nhân vật chính được quan tâm nhất có lẽ thuộc về Dương Khắc Linh – Trịnh Thăng Bình – Jaykii. Trước đó, khi tham gia đêm chung kết “Giai điệu chung đôi” và nghe ca khúc của Dương Khắc Linh, Trịnh Thăng Bình đã nhận xét rằng “Đừng như thói quen” có nhiều nét tương đồng với sáng tác cách đây 8 năm của anh - “Đã biết sẽ có ngày hôm qua”.

Kết quả, câu giải thích của nhạc sĩ Dương Khắc Linh đã trở thành trích dẫn mỉa mai được ưa thích của dân mạng suốt một năm qua: “Nếu cách hát khác, người hát khác và lời khác thì đã thành một bài hát khác”. Trong khi ca khúc sáng tác đã lâu của Trịnh Thăng Bình lại “sống lại” như kì tích.

Cũng drama không kém, vụ việc Nam Em thẳng thừng thừa nhận “lấy cảm hứng” ca khúc “Đừng như thói quen” để viết ra “Gọi tên nỗi đau” đã khiến dân mạng không thể nhịn cười. Chưa kể, bộ phim ngắn này còn được copy ý tưởng từ bộ phim Hàn Quốc nổi tiếng càng khiến anti fan của cô nàng được dịp cười chê.

Tương tự, chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm 2018, hàng loạt vụ việc đạo nhái xuyên biên giới lại được dân mạng “khui ra” từ các chương trình truyền hình thực tế về âm nhạc, như “Sing My Song”, “Sao Đại Chiến”, “The Debut”…

Không hiểu là vô tình hay cố ý, những ca khúc vướng nghi án đạo nhái trong các chương trình này đều có giai điệu na ná các ca khúc Kpop (như Phúc Bồ vướng chỉ trích đạo Winner trong “Sao Đại Chiến” hay thí sinh tham dự cuộc thi "The Debut" chắp vá hai bản hit đình đám “Instagram” (Dean) và “That XX” (G-Dragon). Và tất nhiên, những vụ việc trên lại mở đường cho hàng loạt tranh cãi, chỉ trích rầm rộ từ cộng đồng fan hâm mộ Kpop.

Có thể thấy, hầu hết các vụ việc sau thời gian ồn ào và vướng phải chỉ trích từ fan của “ca khúc gốc”, lại chìm trong im lặng. Các ca khúc vướng nghi án đạo nhái vẫn “sống khỏe” thậm chí đạt được lượt view đáng mơ ước. Dù vậy, một trong số đó lại không may mắn cho lắm.

Ca khúc của Hồ Việt Trung là ví dụ đau đớn nhất. Nữ hoàng nhạc Trot Hàn Quốc Hong Jin Young đã phải “dằn mặt” anh chàng trên Instagram cá nhân sau khi ca khúc “Đừng giận anh nhé” của Hồ Việt Trung “đến tai” của cô nàng. Không bức xúc sao được khi dù cách nhau cả nửa vòng trái đất, thế nhưng “Đừng giận anh nhé” lại hoàn toàn mang giai điệu của bản hit “Cheer up” đã phát hành từ năm 2014 của nữ ca sĩ. Đáng nói, ekip Việt Nam không một lời xin phép, thậm chí còn ngang nhiên đề tên Hồ Việt Trung vào vị trí sáng tác.

Hay thời điểm cuối năm 2018, nhạc sĩ Châu Đăng Khoa tự đăng tải lên trang cá nhân loạt tin nhắn giữa anh và nam ca sĩ Lee Jung Ho. Theo nội dung, giọng ca người Hàn cáo buộc Châu Đăng Khoa đạo “Nước mắt”, hit đình đám 12 năm trước của nhóm V4Men khi nam nhạc sĩ chỉ vừa ra mắt ca khúc “Tình nhân ơi” (Orange, Binz).

“Nước mắt” từng là bản hit chiếm nhiều cảm tình của khán giả thập niên 80, 90. Phiên bản Việt (kết hợp với nhóm MTV) cũng nhận về sự thích thú của khán giả. Do đó, vụ viện đã lập tức thu hút sự chú ý của dư luận, nhất là những khán giả từng yêu mến nhạc sĩ Lee.

Chưa kịp thở phào thì năm 2019 lại mở đầu bằng một drama đạo thơ ầm ĩ mà “công đầu” lại tiếp tục thuộc về nhạc sĩ Châu Đăng Khoa. Anh chàng bị bóc mẽ vì đạo thơ của nhà thơ Linh Linh để đưa vào 2 ca khúc “Người lạ ơi” và “Tình nhân ơi”. Thế nhưng trong khi dư luận đang bức xúc vì không có chỗ để xả giận thì vụ việc đang dần kết lại bằng thái độ hờ hững, dửng dưng và lời ngụy biện lấp liếm – “chậm trễ trả phí tác quyền” của người trong cuộc.

Quyền lực của khán giả đã “biến” đi đâu?

Nhìn lại những năm trước đây, chưa có khi nào scandal đạo nhái lại được mùa như 1 năm trở lại đây. Dường như đạo nhái đã trở thành một cụm từ khá quen thuộc với khán giả, đến mức họ sẵn sàng bỏ lơ trước các vụ việc ăn cắp chất xám trắng trợn vì quá… “nhẵn mặt”.

Một khía cạnh khác, drama về ăn cắp, đạo nhái cũng được xem như một cách để lăng xê tên tuổi của nghệ sĩ. Thực tế đáng buồn đó là những ca khúc vướng phải lùm xùm tranh cãi lại là trọng điểm được nhiều người chú ý, vô tình tăng view và được chia sẻ nhiệt tình trên các trang mạng xã hội. Dù nhằm mục đích đòi lại công bằng cho “bản gốc” nhưng hành vi vô thức này của khán giả đã trở thành lý do khiến nghệ sĩ chấp nhận chỉ trích để đánh bóng tên tuổi.

Vì không mạnh tay đào thải các nghệ như thế nên thị trường âm nhạc Việt Nam đang dần trở thành cái nôi dung dưỡng cho một thế hệ nghệ sĩ thích “ngồi mát ăn bát vàng”, thích “ctrl-C” hay lười biếng sáng tạo.

Một phần lý do khiến đạo nhái trở thành “trường phái âm nhạc” mới được nghệ sĩ ưa thích, cũng đến từ nhận thức kém cỏi của nghệ sĩ cũng cho rằng việc ăn cắp ý tưởng, “vô tình trùng hợp”, “lấy cảm hứng”, “giống ở mức cho phép” từ các sản phẩm của nghệ sĩ khác - là chuyện rất bình thường. Đó cũng là lý do cho những lời bào chữa không thể chấp nhận ở trên.

Câu chuyện này đã khiến chúng ta phải dừng lại để nhìn nhận một sự thật, nền âm nhạc Việt Nam non trẻ đến mức… hời hợt. Trong khi khán giả Việt đang dần xem nhẹ các scandal đạo nhái, chỉ trích thời gian ngắn và cho qua thì nền âm nhạc thế giới lại xem hành vi này như một sai lầm không thể chấp nhận.

Lấy bằng chứng từ câu chuyện của fan hâm mộ và nền âm nhạc chinh phục thế giới của Kpop, cụm từ đạo nhái dường như trở thành cấm kị và là “thần chú” chấm dứt sự nghiệp của những nghệ sĩ.  

Khán giả Hàn Quốc họ công bằng và có khả năng đưa nghệ sĩ ra khỏi vòng giải trí và vĩnh viễn không có cơ hội quay đầu nếu nghệ sĩ đó vướng phải scandal đạo nhái. Không một trường hợp đạo nhái nào được phát hiện lại có thể sống sót, bởi theo họ đó là một sự sỉ nhục và là minh chứng cho nhân cách làm nghề vô cùng tồi tệ, không ai đi lên được bằng scandal.

Lại nói, khán giả mới là người có quyền lực nhất, có thể đưa một nghệ sĩ từ đỉnh cao xuống hố sâu hoặc ngược lại. Thế nhưng, khán giả Việt dường như vẫn chưa nhận thức được sức mạnh lời nói và những cú “click chuột” của họ. Bởi lẽ dung dưỡng và đào tạo thế hệ nghệ sĩ mới “đạt chuẩn” hoàn toàn phụ thuộc vào một thế hệ khán giả văn minh, công bằng và thông thái. Vậy nên, mạnh tay đào thải, tẩy chay nghệ sĩ  kém cỏi cũng là một cách chào đón các tên tuổi tài năng hơn.