Với nhà sản xuất, họ cũng có những lý do để bắt nghệ sĩ thực hiện tiểu xảo này. Người hoạt động trong ngành sự kiện âm nhạc thường chia sẻ về phương châm làm nghề: “Cẩn tắc vô ưu” – nghĩa là cẩn thận trước để tránh sai sót về sau. Vì thế, rất nhiều sự kiện bắt nghệ sĩ hát nhép dù ngôi sao đó có muốn hay không.

Quan điểm của khán giả - nghệ sĩ – nhà sản xuất có vẻ như đã chệch nhịp, không tìm được tiếng nói chung. Câu hỏi được đặt ra: Hát nhép có phải là chiêu trò mới của thế hệ âm nhạc thời nay? Lý do nào khiến nghệ sĩ và nhà tổ chức chọn lựa phương pháp bất đắc dĩ này? Và khi nào nên thông cảm, khi nào nên chỉ trích hát nhép?

Đầu tiên, hãy hiểu hơn về hát nhép. Trái ngược với suy nghĩ của phần đông khán giả, hành động “nhép môi” trong âm nhạc đã có lịch sử lâu đời và ngày càng phát triển trong ngành công nghiệp giải trí hiện tại.

Tiền thân của hát nhép bắt đầu từ những năm 1940. Thời điểm này, các nhà sản xuất đã quay những “Soundies”. Đây là các bộ phim âm nhạc Mỹ dài ba phút, được sản xuất từ năm 1940 đến 1947. Mỗi tập bao gồm một bài hát/điệu nhảy được sản xuất chuyên nghiệp trên cuộn phim 16mm, trong đó các nghệ sĩ sẽ “hát nhép” theo bản hit của họ và nhảy múa cùng các vũ công hoặc thực hiện những tiểu phẩm hài hước.

Các tập phim “Soundies” này sẽ được phát trên các máy hát tự động có tên là Panorams bao gồm âm thanh và hình ảnh. Chỉ với vài đồng xu, người hâm mộ có thể hát nhép hoặc nhìn thấy các ngôi sao yêu thích của mình. Rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng thời đó đã quay “Soundies” như Fats Waller, Nat King Cole, Doris Day và Gene Krupa. Nó nhanh chóng trở thành xu hướng giải trí thập niên 40, đồng thời cũng là bắt nguồn của việc “hát nhép” theo chính tác phẩm của mình.

Theo thời gian, những tập phim “Soundies” liên tục cải tiến, nhưng vẫn phải nhường lại sân chơi cho những show truyền hình. Các chương trình khiêu vũ tuổi teen như American Bandstand và Top of the Pops trở nên nổi bật trong thập niên 50 và 60. Đặc biệt, đa phần những chương trình tạp kỹ này đã đồng bộ hóa nhạc với âm thanh thu sẵn – tức là hát nhép theo.

Kể từ khi MTV ra đời ở thập niên 80, nhiều nghệ sĩ đã tập trung vào hiệu ứng hình ảnh và vũ đạo thay vì hát trong những buổi trình diễn trực tiếp. Chính vì thế, họ đã dùng biện pháp hát nhép. Phương pháp hát đè cũng đã xuất hiện tại giai đoạn này. Luther Vandross – người đã bán được 25 triệu album và giành 8 giải Grammy, đã từng hát đè lên bản thu trong một số chương trình.

Như vậy, hát nhép hay hát đè không phải là sản phẩm “mới nổi” của thị trường âm nhạc hiện tại. Hát nhép tồn tại đã rất lâu, và từng được nhiều nghệ sĩ áp dụng ít nhất vài lần trong sự nghiệp âm nhạc của mình. Nhưng rồi, trên thế giới bắt đầu xảy ra những scandal đầu tiên bắt đầu từ việc hát nhép, và nó làm cho khán giả lẫn giới phê bình khó tính có ác cảm với chiêu thức trên…

Một trong những tranh cãi đầu tiên về hát nhép xảy ra năm 1967 với ban nhạc The Monkees – gồm bốn thành viên là Micky Dolenz, Michael Nesmith, Peter Tork và Davy Jones. Cụ thể, thành viên Micky Dolenz đã nói với một phóng viên rằng The Monkees được cung cấp các bản nhạc nền cho hai album đầu tiên và họ chỉ hát theo. Michael Nesmith còn chia sẻ thêm: "Các người có biết mệt mỏi thế nào khi cứ ngồi dậy là phải sao chép bản thu âm của ai đó khác không?" – Nam nghệ sĩ nói tiếp - "Hãy nói với thế giới rằng chúng tôi không tự thu âm nhạc của chính mình."

Việc này khiến công chúng vỡ lẽ ra ban nhạc The Monkees chỉ là một sản phẩm hát nhép để hợp thị trường âm nhạc khi đó, và họ không được quyền sáng tác theo ý mình. Khi làn sóng tẩy chay dâng cao, nhà sản xuất – quản lý của The Monkees là Don Kirshner khi đó phải rời khỏi dự án, còn The Monkees được quyền tự kiểm soát việc sáng tác cho album thứ ba của nhóm. Phải mất rất nhiều năm, The Monkees mới giành lại được danh tiếng nhờ tài năng của mình.

Scandal lớn thứ hai xảy ra vào cuối những năm 80 với nhóm nhạc Milli Vanilli bao gồm hai thành viên là Rob Pilatus và Fab Morvan. Họ đã có những thành công rực rỡ trong thời điểm đó với các sản phẩm chất lượng. Năm 1989, Milli Vanilli đã giành giải Grammy cho “Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất”.

Mọi chuyện tưởng chừng rất suôn sẻ cho đến khi một nhân vật tên Charles Shaw nói rằng anh và hai người bạn của mình mới xứng đáng là chủ nhân của chiếc mâm vàng Grammy khi Charles Shaw hát gần hết trong album. Màn kịch lộ ra khiến cho Milli Vanilli bị thu hồi giải Grammy. Từ đó, sự nghiệp của họ đi tong.

Năm 2004, trong phần trình diễn tại chương trình truyền hình trực tiếp Saturday Night Live, Ashlee Simpson đã gặp sự cố về phần âm thanh, để lộ việc nữ ca sĩ định hát nhép. Từ đó, sự nghiệp của nữ nghệ sĩ xuống dốc. Britney Spears là nghệ sĩ hát nhép đình đám trong các buổi trình diễn. Scandal lớn nhất của công chúa nhạc Pop xảy ra năm 2007, khi nữ nghệ sĩ hát nhép lộ liễu không khớp với khẩu hình miệng và các động tác vũ đạo cũng nhạt nhòa chán chường.

Năm 2013, Beyonce khiến gần một triệu người tham dự lễ nhậm chức nhiệm kỳ mới của tổng thổng Mỹ Barack Obama xúc động với phần trình diễn quốc ca hoàn hảo. Không lâu sau đó, rộ lên thông tin cho rằng phần trình diễn của Beyonce thực chất chỉ là hát nhép.

Cuối năm 2016, Mariah Carey trình diễn tại Quảng trường Thời đại (Manhattan, New York) trước hàng triệu khán giả. Ngay khi nhạc nền “Emotion” vang lên, Mariah Carey tỏ ra lúng túng và không thể hát theo. Nữ diva đi quanh sân khấu trong khi nhạc vẫn được phát và vũ công vẫn nhảy.

Đây chỉ là những trường hợp tiêu biểu liên quan đến hát nhép. Vẫn có rất nhiều ngôi sao vướng phải nghi án này như màn trình diễn của Madonna tại MTV Video Music Awards 1990, màn trình diễn Quốc ca nước Mỹ tại giải đấu Super Bowl năm 1991 của Whitney Houston,… Câu hỏi được đặt ra: Liệu có nên phê phán đến tận cùng hành vi “hát nhép”?

Có những scandal liên quan đến hát nhép vẫn không bao giờ được công chúng dung thứ, bởi khán giả cho rằng đó là sự lừa dối trắng trợn từ nhà sản xuất và nghệ sĩ. Tiêu biểu là trường hợp của The Monkees và Milli Vanilli.

Với nhóm nhạc The Monkees, khi họ công bố rằng những album đầu tay đều là dụng ý của nhà sản xuất, công chúng đã tẩy chay kịch liệt. Ban nhạc The Mokees đã dừng hoạt động vào năm 1971 vì scandal này. Phải mất tận 17 năm, nhóm nhạc mới trở lại sàn đấu âm nhạc. Thời điểm này, công chúng mới thực sự tin tưởng vào tài năng của The Monkees.

Với Milli Vanilli, họ đã phải chịu đựng sự chỉ trích kịch liệt của công chúng. Tuy nhiên, cái phốt quá khứ quá lớn khiến họ không thể thành công được nữa. Milli Vanilli dần bị lu mờ và thứ để lại trong lòng khán giả là “vết nhơ” bịp bợm muôn đời.

Tuy nhiên, có những trường hợp hát nhép vẫn được khán giả chấp nhận. Beyonce, Mariah Carey, Britney Spears là những nghệ sĩ tiêu biểu.

Sự kiện Beyonce hát nhép tại lễ nhậm chức của tổng thống Obama khiến công chúng tranh cãi. Bản thân của Beyonce cũng lên tiếng chia sẻ: “Đó là lễ nhậm chức của tổng thống và tôi muốn ông cũng như đất nước của tôi được tự hào. Vì vậy tôi quyết định hát với ca khúc được ghi âm sẵn. Và tôi rất tự hào về màn trình diễn của mình". Bên cạnh đó, Beyonce đã mời khán giả trong buổi họp báo đứng dậy, và nữ nghệ sĩ tự tin thể hiện giọng hát thật của mình.

Bên cạnh đó, Beyonce vẫn nhận được sự thông cảm của các nghệ sĩ đình đám và nhà sản xuất sự kiện. Jennifer Lopez đã đứng lên ủng hộ quyết định của Beyonce. Nữ nghệ sĩ khẳng định bất cứ ai cũng có vài lần hát nhép trong sự nghiệp của mình. Rickey Minor, người đã sản xuất một số chương trình nghỉ giải lao cho Super Bowl, cũng khẳng định rằng hát live trong trường hợp của Beyonce là quá mạo hiểm.

Những người biểu diễn ở những địa điểm ngoài trời cũng sẽ hát nhép hoặc hát đè với các sản phẩm thu âm sẵn. Mariah Carey là ví dụ điển hình. Nữ diva đã trình diễn những ca khúc tại quảng trường thời đại năm 2016 với khí hậu khắc nghiệt và được quay trực tiếp. Ban tổ chức đã không cho phép nữ diva hát live bởi nó chứa nhiều rủi ro âm thanh.

Bên cạnh đó, có những show diễn cần phải thực hiện nhiều động tác vũ đạo liên tục, và ban tổ chức lựa chọn hát đè để tránh sự cố. Britney Spears vẫn luôn nổi tiếng với phương pháp hát đè. Tuy nhiên, trái ngược với sự tẩy chay của công chúng, những buổi concert của công chúa nhạc Pop vẫn thành công.

Năm 2017, dù hát nhép, Britney vẫn bán được 20 nghìn vé tại Thái Lan. Có hai lý do để khán giả chấp nhận công chúa nhạc Pop: Đầu tiên, Britney Spears là nghệ sĩ có những bản hit gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ khán giả, và họ đến để hoài niệm hơn là thưởng thức giọng hát thực thụ. Điều thứ hai, công chúng đến với Britney Spears để chiêm ngưỡng không gian hoành tráng của sự kiện hơn là “nghe nhạc”. Britney Spears luôn là nữ nghệ sĩ đổi mới liên tục phần trình diễn sân khấu, vì thế, các tour diễn của cô chưa bao giờ “ế”.

Cho đến thời điểm hiện tại, hát nhép vẫn là đề tài chưa tìm được tiếng nói chung trong cả công chúng lẫn người hoạt động nghệ thuật. Dẫu vậy, hình thức này sẽ không bao giờ mất đi trong các chương trình biểu diễn trực tiếp.

Cách tốt nhất, ban tổ chức và nghệ sĩ hãy cố gắng đưa đến những tiết mục trung thực và tốt nhất đến công chúng. Với khán giả, đôi khi ta nên cho phép nghệ sĩ được… hát nhép, nếu đó là lý do đáng cảm thông.