Cao Bá Hưng: “Tôi từng rất ngạo mạn vì cho rằng mình có thể làm được mọi thứ”

“Đã từng có rất nhiều ca sĩ nổi tiếng từ chối bài hát “Tương tư” của tôi”

-Tác phẩm mới của Hưng tại Sing My Song có tựa đề là “Kiều”. Có vẻ như cảm hứng sáng tác của Hưng là về phụ nữ. Hưng chỉ sáng tác về phụ nữ thôi?

Đó có thể gọi là đa số, nhưng nói cho chính xác hơn là tôi thích cái đẹp. Kể cả khi nói về quê hương, đất nước hay gia đình thì tôi cũng sẽ tôn vẻ đẹp của mọi thứ xung quanh lên.

Tôi có một thói quen gọi là “tức cảnh sinh tình”, tức là kể cả khi tôi sáng tác về một cá thể nào đó thì tôi cũng sẽ tả cảnh trước, mượn cảnh vật đó để nói lên nỗi lòng của mình. Và tôi không cố tình làm như vậy mà phong cách sáng tác của tôi từ trước đến nay vốn thế, nên tôi nghĩ bản thân mình rất thích hợp đi theo hướng đề cao cái đẹp, chứ không hẳn chỉ nói riêng về phụ nữ.

-Nếu có cơ hội đi sâu hơn ở Sing My Song thì Hưng sẽ viết về chủ đề gì?

Tôi muốn viết về một cái gì đó mang tính nhân văn nhưng lớn hơn và bao quát hơn. Ví dụ như nếu sáng tác về con người, tôi sẽ không viết theo kiểu hãy yêu đời, đất nước tôi trông đẹp ra sao…vì những đề tài đó đã có quá nhiều nhạc sĩ đã khai thác rồi, Tôi sẽ cố gắng tìm một cái gì đó đặc biệt hơn, và tất nhiên nó vẫn phải mang cái chất của Cao Bá Hưng trong đó, nhưng tầm cỡ sẽ lớn hơn. Tôi luôn luôn mơ ước sẽ sáng tác ra một bài hát có tầm cỡ.

-Với “sức” của Hưng hiện tại thì Hưng nghĩ mình có thể thực hiện được một sản phẩm “tầm cỡ” như lời Hưng nói?

Theo quan điểm cá nhân của tôi, nó sẽ có 2 mặt. Nếu chúng ta đánh giá một sản phẩm nghệ thuật theo hướng quá hàn lâm thì khán giả sẽ không dễ tiếp nhận. Nhưng đôi khi những cái gì đó mộc mạc thì lại dễ khiến công chúng nhớ đến. Nên tôi tìm cách để cân bằng âm nhạc của mình không phải chỉ để một mình mình nghe mà phải thỏa mãn được tất cả mọi người, và đặc biệt là công chúng ở mọi lứa tuổi đều có thể nghe được.

Còn về chuyện tầm cỡ của một bài hát, tôi luôn muốn hướng sản phẩm của mình theo cách càng chuyên nghiệp càng tốt. Đó chính là ý nghĩa của từ “tầm cỡ” mà tôi muốn nói đến.

-Việc sản xuất nhạc tốn rất nhiều tiền, vậy khoảng thời gian ba mẹ không ủng hộ lẫn việc còn đang phải đi học thì chí phí ở đâu để Hưng tiếp tục việc sản xuất nhạc?

Ban đầu khi không có máy móc, thiết bị thì tôi viết nhạc bằng tay. Tất cả sản phẩm tôi đều viết lại, lưu bằng văn bản. Cho đến bây giờ khi đã có thiết bị, tôi vẫn duy trì cách đó. Kinh phí để đầu tư cho việc sản xuất nhạc nói thật không có con số cụ thể vì không bao giờ là đủ, mà tôi thì vẫn chưa giàu đến mức có thể tự đầu tư cho mình, thế nên hiện tại bản thân có những gì tôi sẽ tận dụng tối đa phục vụ cho công việc của mình.

-Hưng không đi làm thêm để kiếm thu nhập à?

Có chứ! Lúc trước, việc làm thêm chính là việc biểu diễn đàn tì bà và hát tại những quán café acoustic. Nhưng cũng không phải là hát chính nữa, tôi chỉ đến đó, khi nào ca sĩ bận việc hoặc có vấn đề gì khác không thể hát được thì tôi mới được lên hát. Cát sê đầu tiên tôi nhận được từ việc đi hát là 50 nghìn.

-Một mình sản xuất nhạc mà không có ekip có phải là quá sức với Hưng không?

Lúc trước, đúng thật là tôi làm một mình, nhưng sau khi nhận ra rằng việc ôm đồm mọi thứ không chỉ khiến tôi áp lực nhiều mà sản phẩm có khi không đạt được chất lượng, đó là lý do tôi phải thuê thêm những người đúng chuyên môn để họ có thể làm tốt các công đoạn khác hơn tôi.

-Có thật là Hưng có thể đảm nhận hết vai trò của ekip sản xuất?

Tôi không tự nhận rằng mình biết làm mọi thứ, tôi chỉ nói rằng mình có khả năng. Vì có khả năng làm quá nhiều việc nên đã có một khoảng thời gian tôi trở nên ngạo mạn, không xem ai ra gì.

Sau này, khi tiếp xúc với nhiều người, phát hiện ra có nhiều bạn trẻ trẻ tuổi hơn mình nhưng tài năng hơn mình, tôi mới ý thức được mình cần phải khiêm tốn hơn.

Từng có một Cao Bá Hưng rất ngạo mạn, tự mãn.

-Sau khi tập 5 Sing My Song lên sóng có ca sĩ nào liên hệ với Hưng để mua bài chưa?

Liên hệ để hỗ trợ sản xuất nhạc thì có, nhưng liên hệ để mua bài hát “Tương tư” thì hình như là không có ai. Với lại, tôi nghĩ “Tương tư” chỉ thích hợp để Cao Bá Hưng hát mà thôi. Ý của tôi không phải là do tôi hát hay hơn bất cứ ca sĩ nào, chỉ là do “Tương tư” thích hợp với cảm xúc của tôi nhất.

Cũng chia sẻ thêm là cách đây 2 năm, tôi đã từng hỏi rất nhiều ca sĩ nhưng tất cả họ đều từ chối ca khúc này. Theo tôi nghĩ là vì cách đây 2 năm, gu âm nhạc rất khác với bây giờ, và với một ca khúc mang một làn điệu cũ như “Tương tư” không khó để hiểu rằng vì sao họ lại từ chối.

“Tôi từng trầm cảm vì bị ngăn cấm tiến đến việc sáng tác”

-Hưng rất thẳng thắn khi chia sẻ về chuyện tình cảm của mình. Với độ tuổi còn ngồi trên ghế nhà trường, Hưng không sợ chuyện tình cảm sẽ ảnh hưởng đến vấn đề học tập của mình hay sao?

Tôi không sợ chuyện tình cảm sẽ ảnh hưởng đến việc học đâu. Vì tôi là kiểu người khi đến lớp sẽ rất tập trung nghe giảng bài, nhưng khi bước ra khỏi lớp tôi sẽ gác việc học lại một bên để tập trung vào việc khác, đó là lý do tôi luôn hoàn thành bài tập và những thứ liên quan đến chuyện học hành ngay tại lớp.

Tôi nghĩ bản thân mình đặc biệt hơn các bạn cùng trang lứa vì tôi phải dành một phần thời gian của mình vào những việc khác nữa. Còn về việc yêu đương ảnh hưởng đến việc học, tôi cho rằng đó không phải là một lý do, ngoài ra ba mẹ tôi rất ủng hộ chuyện yêu đương.

Cao Bá Hưng cho rằng: "Yêu đương không phải lý do để khiến cho chuyện học trở nên sa sút"

-Thường thì ít có bậc phụ huynh nào lại ủng hộ con em mình yêu sớm. Lý do gì khiến ba mẹ ủng hộ Hưng trong chuyện yêu đương?

Đúng là những bậc phụ huynh ít khi ủng hộ thậm chí khắc khe ngăn cản con cái trong vấn đề yêu đương khi đi học. Nhưng tôi cũng đã bước qua độ tuổi trưởng thành rồi, và những quyết định của tôi luôn luôn được ba mẹ tôn trọng. Tôi học như thế nào, con đường tôi chọn ra sao tất cả đều do tôi tự quyết định.

Dù cho có thích hay không thích thì ba mẹ vẫn luôn ủng hộ và động viên tôi trong những quyết định đó. Điều này khiến tôi cảm thấy mình vô cùng may mắn.

-Hưng có chia sẻ rằng mình đã từng không được ba mẹ ủng hộ, nhưng tại sao bây giờ mọi thứ lại thay đổi?

Ba mẹ tôi muốn tôi trở thành một nhạc công xuất sắc theo kiểu “người biểu diễn âm nhạc giỏi nhất Việt Nam”, nhưng tôi lại thích sáng tác.

Tôi rất lười tập đàn, cứ mỗi lần cầm đàn tôi không thể chuyên tâm vào tập tành mà luôn quay sang viết nhạc. Có lúc tôi đã nói với ba mẹ rằng “Con muốn viết nhạc, con sẽ làm nhạc sĩ, còn việc nối tiếp truyền thống gia đình, đó không phải là việc con thích. Chưa bao giờ con hối hận khi đã lười tập đàn để chuyển sang sáng tác. Cho nên, dù ba mẹ có thế nào thì con cũng sẽ tôn trọng quyết định của chính con, và điều đó làm con vui”. Lâu dần, khi tôi có thể chứng tỏ được quyết định của tôi là đúng đắn thì ba mẹ bắt đầu ủng hộ tôi.

-Quá trình Hưng thuyết phục ba mẹ gian nan như thế nào?

Bản thân tôi cách đây một vài năm đã từng bị trầm cảm, đó là lúc ba mẹ chưa ủng hộ tôi như bây giờ, ngược lại còn rất khắc khe kiểm soát mọi hành động, sở thích của tôi.

Tôi trở về Việt Nam sau 6 năm học nhạc cụ tại Trung Quốc, ba luôn luôn nói với tôi rằng bao nhiêu đó thời gian để học tập mà chẳng đàn được một tác phẩm nào cho ra hồn, những lúc như thế, tôi mới nói với ba rằng “Tại sao con lại phải đánh một tác phẩm ra hồn khi mà con sẽ trở thành một nhạc sĩ?”.

Trước đây, nói cho chính xác là tôi bị cấm sáng tác chứng không phải đơn thuần là ba mẹ không ủng hộ. Ba mẹ luôn nghĩ rằng tôi ham chơi, không chuyên tâm vào bất cứ chuyện gì và cho rằng cả chuyện tôi muốn sáng tác cũng chỉ là một quyết định bồng bột.

Tôi tìm hiểu và chơi bất cứ loại nhạc cụ nào mà tôi cảm thấy thích, thấy hứng thú thay vì chỉ chuyên tâm vào nhạc cụ dân tộc, đó chính là lý do khiến tôi không đáng tin trong mắt ba mẹ. Sau này khi thật sự bước chân vào lĩnh vực sáng tác, tôi mới xác định được tôi sẽ là ai sau này. Và may mắn hơn nữa, những thứ mà tôi từng thử qua trước đây, những loại nhạc cụ mà tôi tìm hiểu do “lo ra trong việc luyện tập” lại chính là những yếu tố giúp cho việc sản xuất nhạc của tôi.

"Tôi không thể chịu đựng được việc tập đàn suốt 8 tiếng/1 ngày theo lời của ba tôi"

-Nói về vấn đề này, hiện tại trong xã hội có rất nhiều bạn trẻ cùng lứa với Hưng nhưng họ vẫn chưa biết mình muốn gì, cần phải làm gì và thậm chí không biết tương lai của mình ra sao. Hưng nghĩ gì về những bạn trẻ như thế?

Bản thân cũng từng giống như thế nên tôi không muốn nhận xét gì về những bạn trẻ đó, nhưng có một chuyện tôi muốn chia sẻ.

Nhạc sĩ Đức Trí từng tậm sự với tôi rằng, tôi bây giờ rất giống chú thời trẻ. Chú cũng từng được đi học về nhạc cụ dân tộc, nhưng lúc nào cũng tập trung vào việc sáng tác và chơi những loại nhạc cụ hiện đại. Và chú cũng từng bị ba mẹ, thầy cô la mắng. Nhưng chú nói với tôi rằng, đó là cái duyên và cuộc đời của mình nó sẽ tự như vậy, chứ không phải là lỗi của bản thân mình đâu. Việc xao lãng, lười biếng, nó giống như là định mệnh để dẫn mình đến những chuyện sau này.

Nếu như có cơ hội nhắn nhủ với những bạn trẻ cùng trang lứa, tôi muốn nói rằng: “Mọi người hãy cứ tự nhiên, bình thường thôi. Đến một lúc nào đó, các bạn sẽ biết được mình muốn gì, và tự động trong lúc đó các bạn sẽ có sức mạnh để bảo vệ những quyết định của mình”.

-Nhưng nguyên nhân của “căn bệnh trầm kha” đó không hẳn là do bản thân của mỗi người?

Đúng vậy, và tôi biết rõ nguyên nhân quan trọng không kém đó chính là gia đình. Có rất nhiều bậc phụ huynh lựa chọn tương lai, sở thích, nghề nghiệp cho con em mình dựa trên kinh nghiệm mà họ có. Nhưng đối với tôi, kinh nghiệm chỉ có được khi chúng ta thật sự trải nghiệm và kinh nghiệm của ba mẹ không phải lúc nào cũng có lợi cho con cái. Đôi khi, chính vì muốn tốt cho con cái mà vô hình chung điều đó trở thành một bức tường cản trở sự phát triển của các bạn trẻ.

Nếu có cơ hội được nói với các bậc phụ huynh tôi sẽ nói rằng “Các cô chú hãy quan tâm con em mình muốn gì hơn là bản thân mình muốn gì”.

“Tôi dám khẳng định tôi không bao giờ cho phép bản thân đạo nhạc”

-Công chúng gọi Hưng là Châu Kiệt Luân phiên bản Việt, nhưng bên cạnh đó có những ý kiến cực đoan hơn khi cho rằng Hưng đạo nhái Châu Kiệt Luân. Hưng nghĩ gì khi đọc được những ý kiến đó?

Tôi không hề tỏ ra khó chịu. Với tôi, mỗi người có một quan điểm, quan điểm của khán giả có thể sai và cũng có thể đúng. Bản thân tôi dám nói rằng mình không đạo nhạc, vì đó là việc làm trái với đạo đức và lương tâm của tôi. Tôi dám khẳng định rằng mình đã, đang và sẽ không bao giờ cho phép bản thân làm điều đó.

Nhưng, tôi thừa nhận rằng mình có chịu ảnh hưởng. Một người thầy của tôi là nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng từng nói rằng “Thứ âm nhạc mình viết ra chính là sự kết tinh của rất nhiều loại âm nhạc mà mình từng nghe”.

Châu Kiệt Luân là một nghệ sĩ vô cùng tài năng và tôi đã nghe nhạc của anh từ lúc bé. Tôi và anh có chung một hướng đi đó chính là âm nhạc đương đại, nhưng chất liệu dân gian của Châu Kiệt Luân là Trung Hoa, còn chất liệu dân gian mà tôi sử dụng là tuồng, chèo Bắc bộ và những thứ rất Việt Nam.

-Đạo nhạc ở nền âm nhạc Việt Nam hiện tại đã trở thành một “vấn  nạn” và là một vấn đề vô cùng nhạy cảm. Công chúng thì rất khắc khe, thậm chí bất cứ một sản phẩm âm nhạc nào được ra mắt, họ cũng sẽ cố gắng “vạch lá tìm sâu”. Bản thân Hưng nghĩ gì về sự khắc khe đôi lúc là quá mức đó?

Đối với vấn đề đạo nhạc, tôi nghĩ không một ai muốn viết ra một ca khúc giống người khác, bởi vì nhạc sĩ là những người có lòng tự trọng rất cao. Còn những người muốn đánh bóng tên tuổi, tôi sẽ gọi họ là những người làm thương mại chứ không phải là nhạc sĩ.

Còn về sự khắc khe của công chúng, tôi nghĩ đó là điều rất cần thiết cho những người làm nghệ thuật. Nhưng nếu sự khắc khe đó không mang đến đóng góp thì tôi sẽ bỏ ngoài tai, không cần quan tâm đến. Vì nếu mà sáng tác ra một ca khúc, xong rồi lại nơm nớp lo sợ rằng công chúng sẽ “bốc phốt” thì điều đó rất nặng nề, mệt mỏi.

Cảm ơn Hưng vì những chia sẻ rất chân thành!

Thực hiện: Quỳnh An

Ảnh: Tsuma