Cách nghệ sĩ tự định vị bản thân thành ‘của hiếm’, buộc khán giả phải thèm muốn!

Kinh tế thị trường có một quy luật rất hay ho, đó là quy luật cung cầu. Nôm na hiểu rằng, khi cung ít hơn cầu thì hàng hóa sẽ tăng giá, cái gì càng hiếm càng đắt. Điểm thú vị là, quy luật này, dù đặt để ở bất cứ đâu đều hợp lý một cách “thần kỳ”.

Soi chiếu vào thị trường nhạc Việt hiện tại, không có để nhận thấy bên cạnh hai chữ “bão hòa” scandal, thị trường đã bắt đầu khát và xuất hiện nhu cầu cao về nghệ thuật “sạch”. Đáng tiếc, rất ít nghệ sĩ nhận ra được điều này. Và tất nhiên, khi cung lớn hơn cầu, những nguồn cung ít ỏi có sẵn trên thị trường sẽ trở thành đắt giá và có giá trị thặng dư tuyệt đối. Bài viết này, nói về những “nguồn cung” xa xỉ ấy!

Scandal – đường tắt của hào quang nhưng dễ ‘lịm’

Tại sao bảo rằng thị trường nhạc Việt đang bão hòa? Đơn giản, việc chọn lấy một tên tuổi “sạch”, ít chiêu trò, tài năng thật, bản lĩnh thật… trên thị trường khó khăn gấp nhiều lần việc chọn bừa một trường hợp ngược lại. Đã qua rồi thời kỳ giới nghệ sĩ tìm đến âm nhạc và sự nổi tiếng bằng tài năng. Thế hệ nghệ sĩ cũ – những người đặt nghệ thuật lên trên, thường chỉ là… cũ. Những giọng ca trẻ hiện tại, mọc lên nhan nhản bởi nguồn cung dồi dào từ các gameshow âm nhạc, tìm kiếm tài năng, từ vài ba scandal “rẻ tiền” ấu trĩ. Và chiếu theo quy luật này, thi thị trường sản sinh ra nhiều giọng ca trẻ, mức độ cạnh tranh tăng kéo theo những phương thức tồn tại đối lập hoặc tranh đấu giành thị trường gay gắt.

Nghệ sĩ giỏi chiêu trò, thường tự định vị bản thân "thấp" trong thị trường

Nói ví dụ, khi nghệ sĩ cần đến sự nổi tiếng, họ sẵn sàng làm đủ mọi cách để đạt được vinh quang nghệ thuật như mong muốn. Việc nhờ cậy đến chiêu trò, drama, scandal… là một đòn bẩy nhanh, hiệu quả để được khán giả chú ý. Một khi được công chúng để tâm, những bước đi tiếp theo sẽ dễ dàng hơn nhiều. Trái với những trường hợp có sự tính toán tỉ mỉ trong chiến lược truyền thông thì vẫn có quá nhiều trường hợp “hào quang” ập đến bất ngờ đến mức không trở tay kịp. Và tất nhiên, đây là những “tấm gương” để lớp trẻ yêu nghệ thuật ôm mộng thành danh.

Đổi lại những bước đi có tính toán và sặc mùi truyền thông dần khiến tài năng âm nhạc của họ trong mắt công chúng, bị che đậy hoàn toàn. Thay vào đó, công chúng tìm đến họ với những chiêu trò, những câu chuyện bên lề, những scandal xấu xí…

Kết cục tệ nhất, sẽ là sự đào thải khắc nghiệt của thị trường

Không khó để nhận ra, thị trường nhạc Việt dần bão hòa bởi chiêu trò. Những nghệ sĩ phải nhờ cậy đến truyền thông “bẩn” rất dễ nổi tiếng nhưng cũng rất dễ lụi tắt. Sự nghiệp âm nhạc của họ, đôi khi dừng lại sau một bản hit, dài hơn thì là vài ba câu chuyện “trà dư tửu hậu” trên môi miệng khán giả.

Và cũng có lẽ, bởi đối mặt với nhiều chiêu trò, cách thức truyền thông "bẩn" mà khán giả Việt dường như cũng đã khôn ngoan hơn. Họ biết lựa chọn scandal để bàn luận, họ thông minh nhận ra đâu là vụ việc dàn dựng, đâu là những scandal cần để tâm. Thậm chí, khán giả sẽ cay nghiệt đào thải những người trẻ cố tình đứng sau gài bẫy dư luận… Điển hình là các trường hợp như Nam Em, Zero 9 hay gần đây là hàng loạt diễn viên như An Nguy, Cát Phượng, Kiều Minh Tuấn.

Ai sống sót sau cuộc “đào thải” khắc nghiệt của thị trường?

Như đã nói, quy luật cung cầu dường như áp vào thị trường nhạc Việt hiện tại, lại càng trở nên đúng đắn! Điều gì thị trường càng khan hiếm, càng được trân quý. Đó là lý do vì sao những nghệ sĩ theo đuổi nghệ thuật tâm huyết và có chiến lược nói không với scandal lại giữ vững chỗ đứng trong lòng khán giả sau hàng loạt “bể dâu”.

Không cần rao giảng, Hà Anh Tuấn vẫn khiến người hâm mộ hiểu rằng anh chỉ... hát nhạc sang!

Lấy sự thành công của Hà Anh Tuấn – một nghệ sĩ nắm được quy luật này và áp dụng nó cho chính mình một cách khôn khéo, để minh chứng cho câu chuyện trên.

Những khán giả yêu mến Hà Anh Tuấn thường than thở việc nam ca sĩ dường như thích giữ mình kín kẽ trước truyền thông. Giọng ca bước ra từ Sao mai điểm hẹn thường nói không với nhiều điều: Không đem chuyện riêng ra làm mồi câu dư luận, không tham gia show bừa bãi, không hát ở những chương trình tổ chức bê bối, không phô bày cuộc sống, không  họp fan thường xuyên, không chiều lụy khán giả… Tất cả đều nằm trong chiến lược “giữ mình trước công chúng” của nam ca sĩ tài năng. Điều này nghe có vẻ đơn giản nhưng thực tế để đạt được tầm nhìn như thế, nó phải được soi chiếu trong một chiến lược truyền thông táo bạo.

Hà Anh Tuấn - đằng sau "mác" chiêu trò là một trí tuệ khôn ngoan

Bởi, không có một nghệ sĩ nào không khao khát khán giả. Nhưng những dự án âm nhạc của họ dù tâm huyết hết mình, vẫn chìm nghỉm giữa hàng trăm sản phẩm “công nghiệp” khác và bị công chúng làm lơ quay lưng? Nguyên nhân chính vì không biết đáp ứng những nhu cầu mà thị trường đòi hỏi. Trường hợp Hà Anh Tuấn, sau một khoảng thời gian dài vắng bóng (đến mức dư luận còn cho rằng nam ca sĩ đã giải nghệ), sự trở lại của anh lại được ví von như sự xuất hiện của một “vị thần”. Bởi nhìn bằng con mắt của một nghệ sĩ có tầm, anh biết thị trường cần điều gì: một chút hoài niệm âm nhạc xưa cũ sau loạt ca khúc ballad thảm sầu trôi tuột, những bài hát bất hủ được “khoác áo mới”, những bản tình ca giúp họ thả lỏng bản thân sau cuộc sống bề bộn… Và “See sing share” ra đời như một ly cocktail thanh mát đáp ứng được cơn khát của người yêu nhạc. Điểm khéo của Tuấn, là biến cái mình muốn trở thành cái mà công chúng cần. Và anh chỉ việc đáp ứng điều đó!

Tuấn giữ mình trước truyền thông...

Việc giữ mình trước truyền thông, không giao du với báo chí, không hát hò bừa bãi… một lần nữa khiến nam ca sĩ tự đặt mình vào vị thế của “bề trên”, không cần chiều lụy ai ngoài âm nhạc tử tế và khán giả có tâm. Điều này vừa khiến bản thân Hà Anh Tuấn có giá hơn trong mắt bầu show, khiến người hâm mộ anh “phát cuồng” vì vẫn thòm thèm. Điều này khiến họ chấp nhận bỏ tiền túi ra để mua vé concert và liveshow cá nhân của Tuấn như một cách thức thỏa mãn bản thân và một ý niệm cao cả hơn - ủng hộ cho nghệ sĩ tài năng và có tâm với nghệ thuật.

... cũng giỏi như việc khiến khán giả mê đắm thứ âm nhạc tuyệt mỹ mà anh mang lại

Dường như không chỉ Tuấn, showbiz Việt hiện tại có rất ít nghệ sĩ hiểu được điều này nhưng một khi thực hiện tốt, sự nghiệp âm nhạc của họ cũng rất vững chắc. Điển hình như chiến lược của Sơn Tùng M-TP cũng có nhiều điểm tương tự, hay Mỹ Tâm với những cách thức rất mềm dẻo nhưng không kém phần khôn ngoan, mạnh mẽ.

Bài học rút ra, việc tự đề cao giá trị bản thân cũng như âm nhạc của mình không hề đối chọi với mục đích cuối cùng hướng tới của nghệ thuật. Nó chỉ giúp nghệ sĩ có vị trí tốt hơn trên thị trường mà không nằm trong vòng quay đào thải khắc nghiệt, diễn ra hằng ngày…