Đề tài biển đảo trong ca khúc mới của Trọng Tĩnh và Hà Đức Doanh

Trong số những ca khúc mới được sáng tác gần đây, có một “hiện tượng” mang tên “Ở hai đầu con sóng” (thơ Hà Đức Doanh, nhạc Trọng Tĩnh). Gọi là một “hiện tượng” bởi có lẽ đây là lần đầu tiên một nghệ sĩ thuộc văn hóa quan họ cho ra đời một ca khúc về biển đảo.

Mang trên vai trọng trách là những người sáng tác với tư cách “người chiến sĩ” trên mặt trận văn hóa, những tác phẩm cũng vừa phải đảm về mặt nội dung chính trị và nghệ thuật, nghệ sĩ Việt đã phải vận động toàn bộ chất liệu thực tế và tâm hồn nghệ sĩ của mình để cho ra những tác phẩm có giá trị.

Tìm đến “Ở hai đầu con sóng”, ca khúc ra mắt hồi đầu quý III (2014), chúng tôi mới thấy được cái “tình” được và cái “chất” được thể hiện sâu sắc như thế nào về vấn đề biển đảo.

Sinh năm 1952, nhạc sĩ Trọng Tĩnh là một trong những nghệ sĩ trưởng thành trong Nhạc viện Hà Nội, Học viện Âm nhạc Quốc gia. Từ chối sự ưu ái của nhà trường (được giữ lại làm cán bộ đào tạo), ông xin về cống hiến cho địa phương.

Ông từng giữ chức Trưởng khoa Âm nhạc, Phó Hiệu trưởng trước khi trở thành Hiệu trưởng trường Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch tỉnh Bắc Ninh. Vốn là mành đất nổi tiếng với những làn điệu quan họ mượt mà, Bắc Ninh là nơi đã sản sinh ra những liền anh, liền chị, gắn bó nền văn hóa chủ đạo của quê hương. Trọng Tĩnh xin về địa phương bởi tình yêu quê hương của mình. Những sáng tác trước đó của ông cũng mang đậm ấu ấn văn hóa vùng miền như “Cội nguồn”, “Tình xuân”, “Trăn trở”, “Giao duyên Quan họ” “Đám cưới chuột”,… cho đến những “dân khúc” đàn bầu như “Khóm trúc sân đình”…

Danh sách nhạc phẩm dân gian của Trọng Tĩnh không dừng lại ở đó, nhưng cho đến khi “cái duyên” của anh nảy nở với Hà Đức Doanh, một nhà thơ quân đội, thì mọi chuyện đã khác.

Hà Đức Doanh, nguyên là một Đại tá của Quân đội Nhân dân Việt Nam, đã từng có cơ hội đến Trường Sa thực tế và sáng tác về người chiến sĩ Hải quân tại đây. Bằng những kinh nghiệm thực tế của mình về biển đảo, ông chắp bút cho những ý tưởng của mình và cho ra đời bài thơ “Ở hai đầu con sóng”.

Cảm xúc chủ đạo trong bài thơ (sau đó được Trọng Tĩnh phổ nhạc) được thể hiện trực tiếp qua hình ảnh “con sóng”. Qua đó, bức tranh sinh động về tình yêu của người con gái đất liền và chàng chiến sĩ Hải đảo được khắc họa thông qua nỗi nhớ chuyển tải ở mỗi đầu kia của “con sóng”.

Motip gửi tình yêu qua “con sóng” vốn không còn xa lạ với văn nghệ sĩ Việt Nam. Trước đó, “Gửi em ở cuối Sông Hồng” hay “Tình ta biển bạc đồng xanh” cũng từng sử dụng các triển khai này. Nhưng cách thể hiện qua “ngòi bút người chiến sĩ” thì phải đến “Ở hai đầu con sóng” mới có.

Nguồn: Sóng nhạc