"Đạo nhái": Cạn kiệt ý tưởng hay sự xuống cấp của đạo đức nghề nghiệp?

Trong những lần tranh cãi về đạo nhái đó, fan hâm mộ thực thụ của nghệ sĩ lên tiếng bênh vực thần tượng và cho rằng công chúng quá khắt khe. Thế nhưng làm sao có thể phủ nhận được chân lý làm nghệ thuật là phải sáng tạo. Khi hai tác phẩm có nhiều điểm giống nhau thì người nghe phải nghĩ thế nào, lẽ nào phải xuýt xoa bỏ qua thì mới không bị gọi là khắt khe? Câu hỏi đặt ra là người nghệ sĩ có đáng được thông cảm trong chuyện này hay không? Đạo nhái là do bước đường cùng khi cạn kiệt ý tưởng hay là cố tình để gây sự chú ý? Nếu nó không phải “vô tình” thì quả thật đó là sự xuống cấp đạo đức nghề nghiệp của một người nghệ sĩ.

Dù không có ý đả kích nhưng phải thừa nhận rằng nghệ sĩ dính nhiều scandal đạo nhái nhất chính là Sơn Tùng M-TP. Trong suốt sự nghiệp của anh chàng thì tai tiếng luôn đồng hành cùng sự nổi tiếng. Thậm chí, ca khúc của Sơn Tùng dù chưa ra mắt cũng đã vướng nghi án copy ý tưởng, giai điệu nghe quen thuộc như một bài hát ở Tây hay Đông gì đó,… Thế nhưng, những lần như thế thì tên tuổi của Sơn Tùng lại càng lên như diều gặp gió đến mức nhiều người nói đùa rằng nếu nam ca sĩ không đạo nhái thì chắc đã không thể gây bão Vpop như ngày hôm nay. Dù là một câu nói đùa nhưng đáng suy nghĩ đấy chứ! Phải chăng từ Sơn Tùng đã tạo một xu hướng “đạo nhái” trong âm nhạc ở Việt Nam và anh chàng là hình mẫu cho những nghệ sĩ khác học đòi làm theo để tìm kiếm “vinh quang”?

Đào Bá Lộc

Nhắc chi đâu xa xôi, cách đây chỉ vài tuần, những thí sinh của chương trình Sing My Song đã vướng hàng loạt nghi án đạo nhái. Trước tiên là Đào Bá Lộc bị tố đạo nhạc của Châu Kiệt Luân và sau đó đến Trương Thảo Nhi cũng nối bước đồng nghiệp làm dậy sóng dư luận bằng một ca khúc được cho là đạo nhái. Ban đầu, khi nghe sáng tác của Đào Bá Lộc, khán giả còn bán tín bán nghi vì giai điệu cũng chỉ hơi quen tai nhưng với Trương Thảo Nhi thì không như thế. Không phải là khán giả quá khắt khe bởi một người mù nhạc vẫn thấy rõ sự giống nhau giữa tác phẩm của nữ thí sinh này với “Ngựa hoang biết bay” của Khỏa Nhi (Trung Quốc). Nếu nói là tình cờ hay chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên thì tại sao lại có sự đồng điệu đến lạ kỳ như thế. Giai điệu, phong cách trình diễn của giọng ca “Bốn chữ lắm”, thậm chí những chữ “suỵt suỵt suỵt” trong bài hát cũng y xì bản gốc. Nhiều đồng nghiệp là những nhạc sĩ, ca sĩ nổi tiếng cũng lên tiếng bênh vực Thảo Nhi nhưng than ôi khán giả biết phải làm sao để tin khi chính mắt họ thấy, chính tai họ nghe những thứ “trùng hợp ngẫu nhiên” này.

Trương Thảo Nhi vướng nghi án đạo nhái

Gần hơn nữa, chỉ cách đây vài ngày, Bảo Thy cũng khiến fan hoang mang khi tung ra teaser MV mới nhất. Chỉ vỏn vẹn có 25s thôi nhưng cũng đủ gây bão khi concept giống đến mức không tưởng tượng được với một MV nước ngoài. Cư dân mạng đã chỉ ra có rất nhiều động tác vũ đạo, trang phục, cách cầm ống nhòm, mút kẹo hay thậm chí là cái khăn tắm trong 2 MV này giống nhau y hệt. Chắc hẳn chính bản thân nữ ca sĩ cũng không thể giải thích nổi sự “trùng hợp” này. Liệu fan của Bảo Thy còn nói khán giả khó tính hay thích soi không? Bởi vì nếu chỉ 1 hay 2 chi tiết giống nhau thì chẳng ai nói nhưng giống nhau từ đầu đến cuối thế này thì một người dễ tính nhất cũng không thể nào nhắm mắt cho qua.

Bảo Thy gây hoang mang với teaser MV mới

Những nghệ sĩ ngoài cuộc đừng vội lên tiếng chỉ trích khán giả quá khắt khe chỉ vì cái tôi cá nhân và lòng tự tôn của mình. Khán giả chẳng thừa thời gian và tâm trí để soi những tác phẩm đó. Khi một tác phẩm bị tố đạo nhái thì chính những người yêu nhạc cũng thấy buồn lòng chứ không hề hả hê vui sướng. Dù là một nghệ sĩ hay là một người thường đều biết rằng nghệ thuật là phải sáng tạo. Nếu như nghệ sĩ cạn kiệt ý tưởng và phải vay mượn từ người khác thì khán giả có thể cảm thông. Thế nhưng làm sao mà cạn kiệt ý tưởng được khi mà sáng tạo là vô biên và nghệ sĩ là những người nhạy cảm với sự sáng tạo hơn hẳn những người thường. Họ không cố gắng tìm tòi một cái mới mà cố ý “cover” một tác phẩm của đồng nghiệp khác thì không đáng để cảm thông. Bởi khán giả đủ tỉnh táo để nhận ra mục đích của việc làm này cũng chỉ là “khát khao được biết đến" của nghệ sĩ. Khán giả thật sự cần điều gì? Đơn giản, họ muốn một tác phẩm chân chính và thấy được cái “tâm” với nghề của một người nghệ sĩ chân chính.

Những người làm nghệ thuật có bao giờ tự hỏi công chúng có mệt mỏi hay không khi cứ liên tục nhiều nghệ sĩ bị tố đạo nhái. Câu trả lời là “Có”, “cứ đạo nhái thế này thì âm nhạc Việt sẽ ra sao và đạo đức nghề nghệp của nghệ sĩ ở đâu” là những gì khán giả đang thắc mắc. Và ai cũng tiếc nuối về thời kỳ mà ca sĩ chinh phục hoàn toàn khán giả chỉ bằng giọng hát. Trong showbiz bây giờ, nghệ sĩ muốn nổi tiếng thì phải tạo scandal đạo nhái hay tình, tiền đã trở thành một quy luật ngầm. Chắc có lẽ nghệ sĩ đã quen với điều đó và chấp nhận cuộc chơi nhưng phải mất rất lâu nữa thì khán giả mới có thể cảm thông được!

Toàn Duy