Vpop và những quán quân không tìm được chỗ đứng

Trong sự phát triển nhanh chóng của truyền hình thực tế nói chung, truyền hình thực tế tìm kiếm tài năng nói riêng, từ nhiều năm nay, hàng loạt các cuộc thi tuyển chọn nhân tài các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là âm nhạc, mọc lên như nấm. Từ những chương trình có format nước ngoài như Thần tượng Việt Nam (Vietnam Idol), Giọng hát Việt (The Voice), X-Factor (Nhân tố bí ẩn), cho đến đặc sản "cây nhà lá vườn" như Sao Mai Điểm Hẹn, Tiếng hát truyền hình,..., hàng chục, hàng trăm chương trình hot thay phiên nhau "chiếm sóng" giờ vàng trên các kênh của đài truyền hình lớn.

Tất nhiên, bao nhiêu chương trình mỗi năm là bấy nhiêu quán quân ra đời. Những tưởng họ đã nắm trong tay chiếc "chìa khóa vàng" để mở cánh cổng bước chân vào thế giới nghệ thuật đầy hào nhoáng, thế nhưng, sau ngần ấy cuộc thi, có được bao nhiêu quán quân trụ lại được với cuộc chơi đầy nghiệt ngã này? Và bao nhiêu quán quân đã và đang dần "bốc hơi" trên bản đồ nhạc Việt, ngay cả khi họ chưa có được một dấu ấn nào nổi bật?

Yasuy - Vietnam Idol 2012

Vietnam Idol là chương trình mở đầu cho cơn sốt truyền hình thực tế tìm kiếm tài năng, đặc biệt là các chương trình được mua bản quyền format từ nước ngoài, ào ạt đổ bộ sóng truyền hình Việt Nam từ nhiều năm nay. Xuất hiện tại Việt Nam vào năm 2007, chương trình mua bản quyền từ Mĩ này ngay lập tức tạo nên cơn sốt trên khắp cả nước

Chính cơn sốt quá lớn trong một thời kì không có bất kì chương trình nào cạnh tranh ấy đã giúp các quán quân bước ra từ chương trình hàng năm đều được sự yêu mến từ khán giả và xác định cho mình hướng đi riêng. Tuy nhiên, Vietnam Idol càng đi sâu càng "đuối". Những mùa đầu tiên, chương trình đã quá thành công khi tìm được những Phương Vy, Quốc Thiên, đặc biệt là Uyên Linh năm 2010, nên khán giả lại càng đặc kì vọng lớn hơn nữa vào Vietnam Idol.

Thế nhưng, những gì mà Vietnam Idol làm được ngay sau cú bùng nổ quá lớn của Uyên Linh, chỉ là tìm ra một anh chàng "nhà quê" Yasuy cho ngôi vị quán quân. Cho đến nay, không nhiều người có thể hiểu được tại sao Yasuy có thể đăng quang được. Yasuy không có giọng hát tốt như những thí sinh cùng năm, không có vẻ ngoài, không có độ sáng sân khấu. Thậm chí, Mỹ Linh còn cho rằng, ngôi quán quân của Yasuy là minh chứng cho một mặt bằng âm nhạc dưới chuẩn của số đông công chúng. 

Và rồi, sau một mùa thi ồn ào, Yasuy "lặn mất tăm" khỏi showbiz, lặng lẽ như cái cách anh xuất hiện giữa làng nhạc. Không ai biết tại sao quán quân Vietnam Idol 2012 lại im ắng đến thế, mà có lẽ, cũng chẳng ai bận tâm.

Có người nói Yasuy trở về với cuộc sống tại quê nhà, có người nói anh tìm một công việc khác. Và rồi anh trở lại, ồn ào trên các mặt báo nhưng không phải vì một sản phẩm âm nhạc, mà là bởi scandal phụ tình, bỏ con.  

Năm 2013, Yasuy cho ra mắt sản phẩm âm nhạc mang tên Về với lúa, tuy nhiên, cũng thất bại đến thảm hại. Việc phát hành không đúng thời điểm, khâu PR kém, cùng chuyện lặn mất tăm suốt một năm là những lý do khiến MV của anh nhanh chóng bị thất sủng, không đáp ứng được sự kì vọng của khán giả, cũng không để lại ấn tượng gì lớn cho công chúng. Và từ đó đến nay, cái tên Yasuy chi còn tồn tại trong kí ức mờ nhạt của vài người.

Phạm Quốc Huy – Quán quân Ngôi nhà âm nhạc 2012

Với giọng hát tốt cùng ngoại hình sáng sân sấu, Phạm Quốc Huy không mấy khó khăn để giành chiến thắng trước Hoàng Thị Yến Chi và Tăng Ngọc Tuyền trong đêm chung kết Ngôi nhà âm nhạc 2012. Được giới chuyên môn lẫn khán giả đánh giá cao về khả năng ca hát, nhưng sự nghiệp âm nhạc của chàng cựu sinh viên Cao đẳng Nghệ Thuật Hà Nội lại lắm gập ghềnh, gian nan. Vài tháng sau cuộc thi, Phạm Quốc Huy ra mắt single/MV Rồi em cũng ra đi, song không thu hút được nhiều sự chú ý của người yêu nhạc.

Năm 2013, Phạm Quốc Huy quyết định tìm kiếm vận may ở chương trình Giọng hát Việt mùa 2. Tuy nhiên, anh chỉ vào đến Vòng Đối đầu và bị loại bởi thí sinh Nguyễn Văn Viết, dù bản thân có thể hát tốt nhiều dòng nhạc khác nhau. Từ lúc rời cuộc thi đến nay, chàng trai sinh năm 1988 không phát hành thêm sản phẩm âm nhạc nào, thay vào đó, anh đi hát ở các phòng trà, quán cà phê… tại Hà Nội.

Trần Hữu Kiên - Vietnam's Got Talent 2013

Sau Vietnam Idol, Vietnam's Got Talent "đổ bộ" vào Việt Nam năm 2011 cũng gây sốt không kém bởi nó không giới hạn lĩnh vực tham gia của các thí sinh. Thế nhưng, ngay từ dầu, Vietnam's Got Talent đã tỏ ra "đuối sức" so với các đối thủ bởi sự không rõ ràng trong tiêu chí chấm điểm cho các thí sinh ở các hạng mục khác nhau, cũng như những ồn ào bên lề cuộc thi.

Những cái tên bước ra từ Vietnam's Got Talent hầu hết đều không tạo được dấu ấn với khán giả. Trần Hữu Kiên cũng không phải ngoại lệ. Sau khi đăng quang nùa giải 2013, khán giả cũng không thấy Hữu Kiên xuất hiện trở lại, đồng thời cũng không cho ra mắt sản phẩm âm nhạc.

Anh chia sẻ: “Tôi đã xác định mình sẽ đi theo con đường ca hát chuyên nghiệp. Nhưng vì tôi chưa có người đứng sau hỗ trợ cho mình, giống như một ông bầu để nâng mình lên. Nhiều lúc tôi cũng hối thúc mình phải làm gì đi, chứ nếu cứ đi hát như thế này thì chỉ là “thợ hát” thôi, không tạo được dấu ấn cho thị trường âm nhạc. Và trên thực tế là tôi cũng đang ấp ủ rất nhiều dự định để trở thành ca sĩ, không phải là hàng đầu thì cũng phải top 2. Nhưng để làm được điều đó, tôi cần phải biết chờ đợi chứ không thể vội vàng.”

Lời giải thích này có thể rất có lý, nhưng khi mà đời sống âm nhạc đang ngày một vội vã, rất nhiều ca sĩ trẻ đang nổi lên từng ngày, sự chậm rãi đến sốt ruột của Trần Hữu Kiên đã và đang giết chết sự nghiệp còn chưa kịp nở của anh.

Thảo My - Giọng hát Việt 2013

Tương tự như Vietnam Idol, Giọng hát Việt tạo nên cơn sốt với khán giả ngay khi vừa được công chiếu tại Việt Nam. Được mua bản quyền từ một chương trình nổi tiếng toàn cầu, Giọng hát Việt được kì vọng sẽ thổi một làn gió mới vào thị trường tìm kiếm tài năng âm nhạc đang bão hòa thời điểm đó.

Sau thành công của Giọng hát Việt mùa đầu tiên với sự đăng quang đầy xứng đáng của giọng hát 17 tuổi đến từ Nghệ An - Hương Tràm, khán giả vẫn tiếp tục nuôi hy vọng và mong chờ vào một mùa thi mới gây tiếng vang tương tự.

Về chất lượng, thí sinh mùa 2 không thua kém mùa đầu tiên, thậm chí còn có những giọng ca tài không đợi tuổi, khắc họa rõ nét cá tính ngay từ những vòng thi đầu tiên. Nhưng càng vào sâu, chương trình càng thiếu sức hút bởi lối tranh luận, nhận xét mang tính hàn lâm, thí sinh mất dần phong độ, cùng với đó là sự háo hức của khán giả trẻ khi biết được Nhân tố bí ẩn (X-Factor) cũng chuẩn bị lên sóng. Vì thế, khi Thảo My - cô gái 16 tuổi đăng quang Giọng hát Việt mùa 2, khán giả cũng không mấy mặn mà.

Ngay khi cuộc thi kết thúc cũng là lúc cái tên Thảo My trở nên nguội dần và nhanh chóng mờ nhạt. Gần 3 năm kể từ khi đăng quang, Thảo My không có những hoạt động bản lề trong lĩnh vực âm nhạc. Cô trở lại trường học và chỉ tham vài show diễn ít được quảng bá.

Cô nhanh chóng trở về thời điểm xuất phát, cái tên Thảo My cũng nhanh chóng bị lu mờ trước rất nhiều ngôi sao trẻ tài năng, được PR một cách bài bản khác.

Tháng 7/2015,  Thảo My ra mắt single cùng MV Buông đậm chất Pop/R&B. Tuy nhiên, giữa rất nhiều sản phẩm âm nhạc khác, single của Thảo My không đủ sức hút mạnh mẽ để trở thành hit hay gây sốt làng nhạc.

TiA Hải Châu - Lan Anh - Tôi là người chiến thắng (The Winner is...) 2013

Cùng với 2 cuộc thi ca hát, chương trình truyền hình thực tế được mua format từ nước ngoài là Giọng hát Việt nhí (The Voice Kids) và X-Factor, Tôi là người chiến thắng hứa hẹn là một trong những chương trình tạo nên sự bùng nổ trên sóng truyền hình trong khoảng 2013-2014. Chương trình là sân chơi chuyên nghiệp dành cho mọi đối tượng có tài năng và giọng hát hay trên toàn quốc, tham gia trình diễn qua các hình thức: đơn ca và nhóm ca.

Khác với các chương trình khác, Tôi là người chiến thắng không chỉ là một chương trình truyền hình thực tế đơn thuần mà còn kết hợp với gameshow. Vì vậy, cuộc chơi đòi hỏi thí sinh phải có giọng hát hay để tranh tài với nhau và chinh phục 101 vị giám khảo là những khán giả yêu âm nhạc tại trường quay.

Tưởng chừng The Winner is... sẽ là nhân tố mới nổi bật giữa lúc The Voice và Vietnam Idol đang mất dần sức hút, nhưng những vòng thi mang tính thử thách gay go, thí sinh nỗ lực hết mình để thể hiện bản thân cũng không mang lại thành công. Đặc biệt, một số khán giả còn cho rằng, chất lượng thí sinh của The Winner is... hoàn toàn thấp so với mặt bằng chung của các cuộc thi còn lại.

Và như lẽ thường tình, bệ phóng không bật sẽ khó có thể tạo ra được ngôi sao gây tiếng vang lớn. Điển hình là quán quân mùa 1 - Ti-A Hải Châu. Cô vượt qua hàng trăm, hàng ngàn thí sinh xuất sắc, vượt qua cả bản thân để hoàn thành những yêu cầu mà chương trình đề ra nhưng sự phản hồi ít ỏi từ phía khán giả cũng khiến cho những bước đi về sau của cô gái trẻ thêm phần khó khăn.

Hà Minh Tiến - Sao Mai điểm hẹn 2014

Trước khi những Vietnam Idol, The Voice, Vietnam's Got Talent,... ồ ạt về Việt Nam từ rất lâu, Sao Mai điểm hẹn - một chương trình "made in Việt Nam" chính hiệu cũng từng gây tiếng vang lớn và thu hút sự chú ý quan tâm của các cơ quan truyền thông cũng như khán giả ở mọi lứa tuổi.

Ở Sao Mai điểm hẹn, người ta nhìn thấy các thí sinh được thi đấu trong môi trường âm nhạc đích thực. Không chiêu trò, không rườm rà, câu nệ về hình thức, độ hoành tráng của sân khấu hay các vũ đoàn, thử thách khó khăn qua từng tuần ở từng thể loại nhạc khiến thí sinh phải cố gắng hết mình để có thể ghi điểm trong mắt người hâm mộ.

Có thể những chương trình phiên bản ngoại khác tìm ra được nhiều ngôi sao thần tượng, nổi tiếng chỉ sau một bài hát, được báo chí săn đón nhờ ngoại hình, nhưng với Sao Mai điểm hẹn, "chất lượng" là tiêu chí hàng đầu. Chính vì vậy mà những cái tên như Hà Anh Tuấn, Minh Quân, Phương Linh, Ngọc Anh, Tùng Dương - những ca sĩ thành danh từ sân chơi này luôn có vị thế nhất định trong làng nhạc nhờ giọng hát.

Thế nhưng, giữa một dàn show ngoại mang hơi thở mới mẻ, format hiện đại, thôi thúc sự tò mò ở người xem thì một Sao Mai điểm hẹn già cỗi hơn 10 tuổi không có sự thay đổi, không có những câu chuyện giật gân chiêu trò thì những thí sinh dù có tài năng đến đâu cũng nhanh bị trôi vào quên lãng.

Năm 2004 - mùa đầu tiên cũng là mùa gặt hái được nhiều thành công nhất của Sao Mai điểm hẹn. Năm 2008, dù có nhiều gương mặt triển vọng nhưng chương trình cũng không được khán giả quan tâm nồng nhiệt. Đến năm 2010, quán quân Minh Chuyên gần như "biển im bể lặng".

Và theo một lẽ thường tình, Sao Mai điểm hẹn 2014 quay trở lại đầy nhạt nhòa trong lòng khán giả đã theo dõi, cùng 12 thí sinh gần như đều đều về giọng hát, không có điểm thu hút đặc biệt. Vì vậy, dù có trải qua các phần thi ở các thể loại nhạc khác nhau, những gì đọng lại trong khán giả vẫn chỉ là sự "chưa tới" và "một màu" của thí sinh.

Hà Minh Tiến, một thí sinh "rớt đài" từ X-Factor và tham gia thi đấu tại sân chơi Sao Mai điểm hẹn, trải qua 8 đêm thi với sự duy trì phong độ ổn định, tạo được ấn tượng với khán giả, anh chàng đã xuất sắc được những người làm nhạc chuyên môn lựa chọn trao giải thưởng quan trọng nhất – giải Hội đồng nghệ thuật bình chọn mùa Sao Mai điểm hẹn 2014.

Thế nhưng, sau đêm đăng quang, truyền thông chỉ đưa tin về sự kiện và giới thiệu quán quân mới 2014, sau đó, cũng không còn mặn mà với tên tuổi của chàng trai này. Khán giả xem xong, thưởng thức xong để biết người đoạt ngôi vị cao nhất là ai. Đến thời điểm hiện tại, Hà Minh Tiến vẫn mờ nhạt với các dự án âm nhạc và cũng ít xuất hiện tại các sân khấu ca nhạc lớn, nhỏ.

Thanh Tùng - Ngôi sao Việt 2014

Thanh Tùng là một trường hợp khá đặc biệt, quán quân của một chương trình hoàn toàn mới lạ mang tên Ngôi sao Việt (VK-Pop Super Star). Là cuộc thi tìm kiếm ngôi sao ca nhạc phong cách Kpop - xu hướng âm nhạc đang thu hút sự quan tâm của các bạn trẻ yêu âm nhạc hiện nay.

Chương trình đặt ra khá nhiều yêu cầu như có giọng hát tốt, cá tính nổi bật, ngoại hình cuốn hút, khả năng làm chủ sân khấu, kỹ năng trình diễn điêu luyện, vũ đạo đẹp mắt. Thí sinh cũng sẽ phải trải qua các vòng kiểm tra kĩ càng, kể cả hát đơn, hát đôi hay hát tập thể, sau đó tiếp tục cố gắng để được đến Hàn Quốc đào tạo và trở về Việt Nam trình diễn trong đêm liveshow tại Việt Nam.

Thanh Tùng đến với cuộc thi cũng nhờ sự ngẫu nhiên và lọt vào vòng trong nhờ giọng hát trầm ấm đầy cảm xúc. Càng đi sâu, Thanh Tùng càng thể hiện là người có năng khiếu ca hát. Anh chàng may mắn trở thành 1 trong 15 thí sinh được đi Hàn Quốc để đào tạo nhưng ngay tại thử thách đầu tiên, Thanh Tùng đã bị loại, nhưng được ban giảo khảo trao "vé vớt" cùng cơ hội đi tiếp.

Trải qua thêm một vài vòng thi khác, chàng ca sĩ có biệt danh Tùng Mini tranh tài cùng Thu Giang, Kim Cương và Soobin trong đêm Chung kết. Với nụ cười "chết người" cùng giọng hát đốn tim khán giả nữ, Thanh Tùng đăng quang ngôi vị cao nhất tại cuộc thi.

Những tưởng như bệ phóng "gắn mác" Kpop sẽ đưa tên tuổi của chàng tân quán quân này nhanh chóng đến gần hơn với công chúng, nhưng Thanh Tùng dường như không tạo được hiệu ứng như các quán quân của các cuộc thi tìm kiếm âm nhạc khác. Thậm chí, trong khi hàng loạt tên tuổi bước ra từ cuộc thi như Kim Cương, Khánh Linh, Hoàng Sơn, Kayz,... đều cho ra các sản phẩm âm nhạc riêng và từng bước chinh phục khán giả thì Thanh Tùng vẫn chưa có một sản phẩm âm nhạc mới nào.

Kết

Có thể thấy, một trong những hạn chế của các chương trình truyền hình tìm kiếm tài năng, chính là tạo ra quá nhiều ngôi sao "một đêm" - nổi lên trong một thời điểm rồi mãi mãi biến mất. Chính vì thế, yêu cầu đặt ra cho các nhà sản xuất chương trình, là cần phải tìm được hướng đi, ít nhất là sau khi đăng quang cho những người đoạt giải.

Bên cạnh đó, cũng phải nhìn nhận một cách khách quan rằng, ngôi vị quán quân luôn là mơ ước, khao khát khao của bất kì thí sinh nào khi tham gia một cuộc thi. Thế nhưng, trong thị trường âm nhạc lắm bon chen hiện nay, quán quân chỉ là bước khởi đầu, là cơ hội, mà cũng là thách thức cho các ca sĩ trẻ. Nếu không đủ bản lĩnh, không có khả năng, thì cũng dễ dàng "bốc hơi" giữa cuộc đua khắc nghiệt này.