Đánh giá thanh nhạc các giọng ca US-UK (Kỳ 1)

Trong kỳ 1 này, chúng ta sẽ đi tìm hiểu những khái niệm đơn giản và các phân loại giọng hát trong thanh nhạc.

Khi đánh giá giọng hát, chúng ta sử dụng khái niệm “âm vực” và “quãng”. Âm vực là khoảng cách từ nốt thấp nhất đến nốt cao nhất một người có thể hát được. Và âm vực được đo bằng các “quãng”. Một quãng bằng 7 nốt. Đối với người bình thường, âm vực chỉ vượt qua 1 quãng vài nốt. Các giọng ca được đánh giá là “tốt” thường nằm trong quãng 2,5 đến dưới 3 quãng.

Tuy vậy, cần xác định một lần nữa, âm vực không phải yếu tố quyết định cho chất lượng giọng hát hay sự thành công của một ca sĩ. Chính vì điều đó, trong thanh nhạc, người ta dựa vào âm vực (độ cao – trầm) để phân giọng hát thành 3 loại cơ bản: giọng trầm, giọng trung và giọng cao. Có những bài hát giọng cao hát sẽ không sâu lắng bằng giọng trầm và ngược lại – nên ca sĩ là người nên phân loại chính xác giọng hát của mình và tận dụng mọi thế mạnh của bản thân.

Trong 3 loại giọng cơ bản đó, người ta lại phân chia thành nhiều loại giọng khác, tùy vào sắc thái và tính chất của giọng háy (ví dụ: giọng Spinto – giọng biến chuyển, Dramatic – giọng kịch tính, Melisma - giọng ngực và rung trên nhiều cao độ …)

GIỌNG NỮ

Giọng nữ khác với giọng nam. Tiêu chí đánh giá giọng nữ dựa trên headvoice (giọng gió).

1. Soprano – Nữ cao

Đây là loại giọng thường được khán giả đánh giá là có kỹ thuật cao trong thanh nhạc. Ở đây, giọng Soprano được chia thành Wagnerian soprano (Nữ cao siêu kịch tính), Dramatic soprano (Nữ cao kịch tính), Lirico spinto soprano (Nữ cao trữ tình biến chuyển), Lirico soprano (Nữ cao trữ tình), Coloratura soprano (Nữ cao màu sắc).

– Wagnerian soprano (Nữ cao siêu kịch tính – tương đương như Hedeltenor của giọng nam): giọng cao nhưng đặc biệt dày và khoẻ, vang, có khả năng hát xuyên dàn nhạc và dàn hợp xướng, âm sắc gần với nữ trung, có thể lên cao toàn nốt đến C3 (Đô quãng 3 trên đàn piano).

– Dramatic soprano (Nữ cao kịch tính): giọng vang, khoẻ, lên cao toàn nốt tốt ở C#3 (Đô thăng quãng 3 trên đàn piano).

– Lirico spinto soprano (Nữ cao trữ tình nhưng có thể chuyển thành kịch tính ở những đoạn cao trào).

– Lirico soprano (Nữ cao trữ tình): khu trung âm đầy đặn giọng mềm mại, bay bổng.

Ví dụ điển hình cho giọng Lirico soprano: Diana Ross, Cyndi Lauper, Kelly Clarkson, Carrie Underwood, Delta Goodrem, Jessica Simpson, Katharine McPhee, Demi Lovato, Ariana Grande, Keri Hilson, Nicole Scherzinger.

Giọng Lirico soprano của Carrie Underwood trong "Two Black Cadillacs" 

– Coloratura soprano (Nữ cao màu sắc): có âm vực rộng hơn so với nữ cao bình thường (hơn 2 quãng 8) đặc biệt về âm khu cao, âm sắc nghe giống tiếng sáo. Đặc biệt có khả năng luyến láy các note ở âm vực cao rất tốt. 

Ví dụ điển hình cho giọng Coloratura soprano : Mariah Carey, Janet Jackson, Jennifer Lopez, Ciara, Britney Spears, Lily Allen, Hilary Duff, Ellie Goulding, Carly Rae Jepsen, Nicki Minaj, Christina Aguilera.

2. Mezzo-soprano – Nữ trung

Giọng nữ trung được chia thành hai loại tiêu biểu nhất là giọng Dramatic mezzo-soprano (Nữ trung kịch tính) và Coloratura mezzo-soprano (Nữ trung màu sắc)

– Dramatic mezzo-soprano (Nữ trung kịch tính): giọng ngực dày, có khả năng lên nốt cao đến G2 (Son quãng thứ 2 trên đàn piano).

– Coloratura mezzo-soprano (Nữ trung màu sắc): giọng nhanh, nhẹ hơn so với nữ trung kịch tính, có thể lên nốt cao đến A2 (La quãng thứ 2 trên đàn piano).

Ngoài ra, có một số loại giọng khác như Dark mezzo-soprano (Nữ trung đậm), spinto mezzo-soprano (Nữ trung biến chuyển), Lirico soprano (Nữ trung trữ tình)…

Ví dụ điển hình cho giọng Mezzo-soprano: Whitney Houston giai đoạn 1988, 1989. Tới năm 1994, giọng của Whitney chuyển sang Mezzo alto và sau đó là Dramatic mezzo-soprano. Từ năm 1998 trở đi, giọng của Whitney trở thành Mezzo alto hoàn toàn.

Một vài điển hình khác của giọng Mezzo-soprano là Madonna, Kylie Minogue, Faith Hill, Beyonce, Jennifer Hudson, Gwen Stefani, Leona Lewis, Jordin Sparks, P!nk, Lady Gaga, Miley Cyrus, Rihanna, Sia, Taylor Swift, Amy Lee, Adele, Avril Lavigne, Charice, Jessie J, Christina Perri, Pixie Lott, Emeli Sande, Katy Perry, Meghan Trainor, Selena Gomez.

3. Alto/Contralto – Nữ trầm

Đây là loại giọng nữ trầm nhất, hát chủ yếu bằng giọng ngực. Giọng dày, trầm, khoẻ. Ví dụ điển hình cho giọng Alto: Etta James, Tina Turner, Cher, Toni-Braxton, Shakira, Alicia Keys, Amy Winehouse, Fergie, Sara Bareilles, Lana Del Rey, Lorde…

Giọng nữ trầm thể hiện rõ trong tác phẩm tiêu biểu "Summertime Sadness" của Lana Del Rey

C.H.U.O.T.I.S.M

(Nguồn: tổng hợp)