'Biểu đồ' tăng giảm rating chương trình: cứ hễ đưa dàn HLV chất lượng, giỏi chuyên môn lên ghế nóng thì gameshow sẽ… ‘flop nặng’?

"Bài toán" lựa chọn HLV của The Voice

Ngày 13/3, bộ tứ HLV chương trình The Voice 2019 đã chính thức lộ diện. Dàn HLV năm nay bao gồm Danh ca Thanh Hà, Tuấn Ngọc, Tuấn Hưng và Hồ Hoài Anh. Điều đáng nói là trái với những tranh cãi rầm rộ khi vừa công bố dàn HLV vào năm ngoái, 4 vị HLV năm nay dường như… không gây bất kỳ sóng gió nào vì tên tuổi cũng như trình độ chuyên môn của họ nằm trong nhóm “khỏi bàn cãi”.

Dàn HLV The Voice 2019

Dù cho vẫn còn nhiều sự so sánh với các HLV ở mùa The Voice trước, thì điều không ai có thể phủ nhận là về chuyên môn dày dặn của dàn HLV năm nay. Tuấn Ngọc và Thanh Hà vốn là những danh ca có tuổi đời tuổi nghề và được xếp vào hàng "cây đa cây đề" của làng nhạc Việt. Bên cạnh đó, cả hai cũng không gây tranh cãi bởi đời sống "sạch", trình độ chuyên môn và kinh nghiệm dày dặn. Nhạc sĩ Hồ Hoài Anh cũng là một người có "máu mặt" trong giới. Tuấn Hưng là giọng ca trẻ nhưng lại nhận được sự yêu mến đặc biệt của nhiều tầng lớp khán giả, có nhiều năm hoạt động âm nhạc và thành tích đáng chú ý...

The Voice được xem như một chương trình khá thành công vì khả năng lựa chọn đội ngũ HLV rất “chắc tay” qua nhiều mùa. Nếu tinh ý sẽ nhận ra, hầu hết các HLV ngồi ghế nóng đều gây ra tranh cãi bởi sự chênh lệch khả năng chuyên môn và độ nóng của tên tuổi. Thông thường là 2 – 3 nghệ sĩ có chuyên môn âm nhạc tốt đi kèm với 1 – 2 giọng ca trẻ có sức hút thị trường. Sự chênh lệch về trình độ âm nhạc, độ nóng tên tuổi là yếu tố khiến The Voice gây chú ý từ những tập đầu tiên.

Thế nhưng dễ nhận thấy, dàn HLV The Voice 2019 đang thiếu sự giao thoa về thế hệ âm nhạc. Nếu như những năm gần đây, The Voice gây tranh cãi vì sự chênh lệch về chuyên môn và khả năng chiêu trò của các nghệ sĩ lệch thế hệ (như năm của Thu Minh – Trần Lập đối chọi với Hồ Ngọc Hà – Đàm Vĩnh Hưng hay Thu Minh “chê bai” Tóc Tiên và Noo Phước Thịnh…) thì năm 2019, có lẽ chuyên môn giữa các HLV sẽ không còn là vấn đề đáng bàn cãi vì 4 tên tuổi trên đều khá chắc tay.

Dàn HLV The Voice 2013 từng gây thất vọng vì quá nặng tính chuyên môn

Đây là kịch bản dễ lặp lại của The Voice năm 2013, khi dàn HLV mang nặng tính chuyên môn, thiếu tính giải trí. Nhớ lại thời điểm Quốc Trung, Mỹ Linh, Hồng Nhung và Đàm Vĩnh Hưng ngồi ghế nóng, The Voice dường như mờ nhạt rất nhiều vì các nghệ sĩ gạo cội thường không giỏi hoạt ngôn, không đủ sức tạo drama và chiêu trò. Thay vào đó, họ đưa ra nhận định chuyên môn khá nặng nề và mang tính tầm vóc.

Tuy chương trình chắc chắn sẽ thiếu vắng các tình tiết gây sốc, nhưng có lẽ đây cũng là điểm "an ủi" lớn nhất đó là khi vào đến các vòng trong, chương trình sẽ hấp dẫn khán giả bằng chính những thí sinh được chăm chút kĩ lưỡng, sự đầu tư sâu sắc hơn về âm nhạc và gu thẩm mĩ.

Thế nhưng, rating của chương trình có “xuống dốc” sau thành công của mùa trước? Vấn đề này sẽ phải lý giải thông qua câu hỏi, liệu chăng gameshow cần chuyên môn hay cần sự giải trí?

Chuyên môn, giải trí hay là cả hai

Showbiz Việt hiện tại vẫn có hai luồng tranh cãi, thông thường một luồng gameshow âm nhạc được đón nhận rầm rộ thường đi kèm với những tên tuổi trẻ, giỏi điều tiết chương trình và hài hước. Đi kèm theo đó là những tranh cãi xung quanh về chuyên môn và khả năng âm nhạc. Tuy nhiên thực tế thì những tranh cãi ấy không làm lu mờ đi giá trị cát xê và độ rating của chương trình vì khán giả tìm đến gameshow ngoài học hỏi (là phụ) thì chủ yếu vẫn đi tìm sự giải trí, tiếng cười và… drama.

Dàn HLV Tuyệt đỉnh song ca nhí bị chỉ trích vì thiếu chuyên môn về âm nhạc

Trái ngược là một “thể loại” gameshow đi theo hướng thường thức, nặng chuyên môn và khắt khe với sự góp mặt của những nghệ sĩ có tuổi đời tuổi nghề. Đổi lại, dù chưa bao giờ vướng phải những tranh cãi về chuyên môn nhưng gameshow thể loại này thường không được chú ý. Khán giả thậm chí không biết đến những gameshow “sạch” mà chỉ tìm đến các thể loại hài hước vui vẻ. Đó cũng là hạn chế ít nhiều của NSX.

Nghệ sĩ tài năng sẽ cân đối được hai yếu tố, chuyên môn phải đi kèm với hoạt ngôn

Việc lựa chọn hướng đi cho gameshow thường rơi vào tay NSX bởi bản thân họ mới chính là người quyết định lựa chọn rating hay lựa chọn chất lượng. Hai hướng đi đối lập dường như khó hòa nhập nhưng nếu sáng suốt, việc dung hòa tính giải trí và chuyên môn trong gameshow là một phương thức tối ưu để nghệ sĩ sạch có chỗ đứng, khán giả đón nhận những sản phẩm chất lượng mà không kém phần giải trí.

Các sản phẩm gameshow, chương trình âm nhạc thường vẫn duy trì những đối tượng khán giả độc lập. Họ có thể yêu thích và tiệm cận với những ngôn từ chuyên môn khắt khe, cũng có thể tiếp thu những lời nhận xét đơn giản, dễ hiểu. Đối tượng nào cũng cần có những món ăn tinh thần riêng. Thế nhưng, điều cần quan tâm là không được làm nghệ thuật với sự hời hợt, không được đặt nặng chuyên môn mà bỏ quên tính giải trí, hài hước; ngược lại không được chú trọng vào việc tạo tiếng cười mà quên đi những chuẩn mực kiến thức và đạo đức cơ bản của người nghệ sĩ “cầm cân nẩy mực”.

Yếu tố thành công cho gameshow còn phụ thuộc vào đối tượng mà NSX hướng đến

Điều này đòi hỏi NSX chương trình âm nhạc cũng cần phải có tầm và có tâm. Ngoài việc tôn vinh những giọng ca tài năng, họ cần phải mở đường cho những tài năng trẻ tiếp nhận sự đào tạo của những đàn anh, đàn chị có tuổi đời, tuổi nghề.

Bản thân nghệ sĩ, ngoài chuyên môn, việc đáp ứng những yêu cầu về giao thiệp và hoạt ngôn cũng là phương cách để du nhập vào thị trường âm nhạc thời đại mới. Thay đổi bản thân theo hướng mềm dẻo cũng là cách để nghệ sĩ giữ lửa nghệ thuật và được biết đến nhiều hơn. Nên nhớ, tài năng nghệ thuật còn bao gồm cả khả năng dung hòa với khán giả, tiếp cận nhiều đối tượng khác nhau.