Mỗi năm, Vpop lại đón nhận vài quán quân, á quân bước ra từ những cuộc thi thực tế nhưng nhìn lại, có bao nhiêu cái tên tạo được dấu ấn trong lòng công chúng?

Người chiến thắng trắng tay, bị loại sớm lại thành sao

Những năm gần đây, truyền hình thực tế phát triển rất mạnh ở Việt Nam, từ loạt chương trình dành cho nghệ sĩ đến những cuộc thi tìm kiếm tài năng về âm nhạc, nhảy múa, thời trang, ẩm thực... Trong đó, nổi trội nhất vẫn là các show thuộc lĩnh vực ca hát như Vietnam Idol, The Voice, The Voice Kids, The Winner Is, Học viên ngôi sao, hay mới nhất có thể kể đến X-Factor, Ngôi sao Việt.

Với mục đích tìm ra những tài năng ca hát mới cho Vpop, không thể phủ nhận các chương trình đó đã phát hiện nhiều cái tên sáng giá cho nhạc Việt, như Phương Vy, Uyên Linh, Văn Mai Hương, Hương Tràm, Đinh Hương,... Thế nhưng, sau khi cuộc thi khép lại, đa số chẳng thể giữ được sức nóng từng có và mờ nhạt dần, thậm chí không ít gương mặt gần như “bốc hơi” khỏi làng nhạc Việt, trái với kỳ vọng của nhà sản xuất lẫn khán giả.

Nhiều quán quân, á quân không giữ được sức nóng sau cuộc thi

Trong khi đó, Bảo Anh, Đào Bá Lộc, Trúc Nhân, Vũ Cát Tường, Bích Phương, Trung Quân, Phạm Hồng Phước,... – những thí sinh từng phải dừng bước sớm lại bất ngờ đình đám với các bản hit có số lượt nghe khủng cũng như giành chiến thắng thuyết phục ở nhiều giải thưởng âm nhạc trong nước.

Ngược lại, những thí sinh bị loại sớm lại nhanh chóng thành danh

Mờ dần trên bản đồ Vpop

Nhìn nhận một cách khách quan, Phương Vy và Uyên Linh là 2 cái tên bước ra từ ngôi vị quán quân cuộc thi Vietnam Idol có chỗ đứng trong thị trường ca nhạc hiện nay. Tuy nhiên, Phương Vy từ sau khi lập gia đình cũng gần như "bốc hơi" khỏi Vpop, còn Uyên Linh lại chọn cho mình con đường đi khác biệt, với kiểu âm nhạc kén người nghe. The Voice mùa đầu có quán quân Hương Tràm, nhưng đường đi của Hương Tràm lại gắn liền với tai tiếng.

Trong đêm chung kết The Voice 2015, Vũ Thảo My, quán quân The Voice mùa 2 xuất hiện với tiết mục biểu diễn không mấy ấn tượng. Bên cạnh việc toàn tâm hoàn thành khóa học tại Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật TPHCM, Vũ Thảo My cũng chuyên tâm cho sản phẩm âm nhạc đầu tay của mình. Tuy nhiên, hiệu ứng của sản phẩm này kéo dài không lâu.

Trọng Hiếu, quán quân Vietnam Idol 2015 rất được kỳ vọng bởi những nhận định và đánh giá cao của giới chuyên môn. Anh được xem là hình mẫu thị trường giải trí cần tìm lâu nay. Nhưng sau cuộc thi, cái tên Trọng Hiếu mờ nhạt trên sân khấu biểu diễn. Trọng Hiếu mất dần sức hút trong âm nhạc khi quyết định tham gia đóng phim thay vì đầu tư cho những sản phẩm âm nhạc.

Trọng Hiếu - quán quân Vietnam Idol 2015

Sau khi ra chương trình Khoảnh khắc tuyệt vời, Phía cuối chân trời, và tham gia dự án Young heat, Young beat do vợ chồng ca sĩ Mỹ Linh khởi xướng nhưng không tạo được dấu ấn, quán quân Vietnam Idol 2013 - Nhật Thủy lui về “ở ẩn”. Sau đó, cô đánh dấu sự trở lại với tour diễn Tỉnh giấc nhưng chưa có sự đột phá khiến khán giả không mấy mặn mà.

Yasuy - quán quân Vietnam Idol 2012 sau đăng quang chỉ phát hành album Về với lúa không mấy ấn tượng. Khán giả biết đến anh nhiều hơn với scandal về con rơi. Ca sĩ này được giới chuyên gia đánh giá là “khoác chiếc áo quá rộng so với anh”. Chính anh cũng thừa nhận anh “bơ vơ trong showbiz”.

Còn Giải nhất Tiếng hát truyền hình 2003 Hồ Bích Ngọc cũng mới được chú ý sau ngần ấy năm đăng quang, chỉ có điều truyền thông chú ý đến cô không phải bởi giọng hát mà chỉ vì sự kiện cô lấy chồng Tây.

Đương nhiên, "sóng sau đè sóng trước" là điều tất yếu, hào quang quán quân của cuộc thi sẽ lu mờ khi một quán quân mùa mới xuất hiện. Nhưng nếu là những tài năng thật sự thì ngôi vị quán quân có được sẽ là bệ phóng tốt nhất cho sự thành công của họ trên thị trường âm nhạc sau cuộc thi. Nhưng những cái tên Yasuy, Nhật Thủy, Tia Hải Châu, Lan Anh - quán quân The Winner Is, Giang Hồng Ngọc - X-Factor… chỉ còn loáng thoáng trong ký ức khán giả.

Tia Hải Châu dù đăng quang The Winner Is nhưng vẫn là cái tên xa lạ với Vpop

VÌ ĐÂU NÊN NỖI?

Có nhiều nguyên nhân lý giải cho nghịch lý đáng buồn nhưng vẫn tồn tại bấy lâu nay tại Vpop, nhưng tựu chung lại, có thể thấy có vài nguyên nhân chủ yếu như sau!

Chậm trễ ra mắt sản phẩm sau cuộc thi

Nếu ở thời điểm cuộc thi diễn ra họ nổi tiếng chỉ sau một đêm, thì khi quay về với cuộc sống thường nhật lợi thế này không còn nữa. Để duy trì độ nóng, các quán quân, á quân cần phải tung ra những sản phẩm âm nhạc mới kịp lúc hay xuất hiện thường xuyên tại các sự kiện giải trí, gameshow lớn nhỏ...

Tuy nhiên, trên thực tế, không mấy người làm được điều đó, có ca sĩ mất nửa năm cho việc hoàn thành “đứa con tinh thần” đầu tay của mình song cũng có người mất một năm hoặc lâu hơn. Điển hình là Uyên Linh, mặc dù đăng quang Vietnam Idol vào cuối năm 2010 nhưng mãi đến tháng 2/2012 cô mới chính thức phát hành album vol.1 mang tên Giấc mơ tôi. Quốc Thiên và Yasuy – hai quán quân khác ở show thực tế này cũng mất hẳn một năm cho công việc tương tự.

Giải thích về sự chậm trễ, Quốc Thiên từng chia sẻ: “Hướng đi cũng như sản phẩm đầu tay của tôi không thể hời hợt được. Tôi không muốn ra mắt một sản phẩm để cho có trong khi khán giả và bản thân chẳng chút ấn tượng gì về nó. Tôi muốn rèn cho mình một độ chính nhất định trong cách xử lý bài hát, khả năng trình diễn, lối ứng xử trên sân khấu. Tôi muốn tạo ra một hình ảnh Quốc Thiên mới mẻ hơn so với thời người ta vẫn gọi tôi là thần tượng chân đất”. Lời bộc bạch này là có lý, nhưng không thể phủ nhận việc lặn mất tăm cả năm khiến anh gặp nhiều khó khăn khi quay lại, bởi độ nóng tên tuổi lúc này gần như không còn.

Quốc Thiên - quán quân Vietnam Idol 2008

Vũ Thảo My cũng tâm sự: “Sau khi đoạt giải, tôi muốn dành thêm khoảng thời gian để luyện tập khả năng trình diễn trước sân khấu và thanh nhạc. Đặc biệt tôi phải hoàn thành việc ôn tập để thi vào trường Văn hóa Nghệ thuật Quân đội”.  

Về nhì tại Vietnam Idol 2007, Ngọc Ánh không tận dụng lợi thế này để ra album/single/MV, thay vào đó anh mở quán kinh doanh cà phê. Hai năm sau, chàng kỹ sư địa chất thủy văn người Hà Tây bất ngờ tái xuất với các album Giật mình, Ngày hôm qua là thế... nhưng chúng chẳng được mấy người chú ý. Hiện tại, anh gần như “bốc hơi” khỏi Vpop.

Ở mùa giải 2008, lịch sử lặp lại lần nữa đối với người về nhì. Sau chương trình, Thanh Duy vẫn phát hành các sản phẩm âm nhạc riêng, song số lượng khá khiếm tốn. Ngoài chút ít thời gian dành cho niềm đam mê ca hát, còn lại, anh tất bật trong một số công việc thuộc lĩnh vực truyền thông, hậu trường và cả đứng lớp.

Á quân Vietnam Idol 2008 Thanh Duy lại quen thuộc trên các chương trình truyền hình hơn là trong các sản phẩm âm nhạc

Không nắm bắt được xu hướng

Không phải cứ phát hành sản phẩm kịp lúc là có thể giữ được sức hút. Bên cạnh yếu tố chất lượng, người ca sĩ muốn sản phẩm của mình luôn được công chúng đón nhận, yêu mến thì phải biết nắm bắt tốt xu hướng người nghe, lựa chọn những bài hát có ca từ gần gũi, giai điệu trẻ trung, hiện đại...

Thành công của Bảo Anh (với Và em đã biết mình yêu, Câu chuyện ngày mưa, Em đã từng yêu, Anh muốn em sống sao, Mình yêu nhau bao lâu...), Bích Phương (Có khi nào rời xa, Có lẽ em, Em đã sai vì em tin, Em muốn, Chỉ là em giấu đi, Mình yêu nhau đi...), Đào Bá Lộc (Vì, Lời xin lỗi, Sẽ thôi chờ mong, Chờ ngày nắng lên, Tôi ghét tôi yêu em...), Trung Quân (Chuyện mưa, Dấu mưa, Trót yêu...), Phạm Hồng Phước (Mùa ta đã yêu, Khi người lớn cô đơn, Giá như có thể ôm ai và khóc...), hay Trúc Nhân (Đông, Bác làm vườn và con chim sâu, Tìm, Bốn chữ lắm...),... đã cho thấy điều đó.

Sau cuộc thi, Uyên Linh đã chọn một dòng nhạc khá kén người nghe, đòi hỏi người hát phải có một trình độ nhất định về âm nhạc mới có thể thực hiện được. Nó không dễ dãi như nhạc thị trường. Đây là một trở ngại lớn khiến tên tuổi cô không thể đến gần với khán giả được. Thực tế cho thấy, những album Uyên Linh ra mắt đến thời điểm hiện nay như Giấc mơ tôi, Ước sao ta chưa gặp nhau dù nhận được đánh giá rất cao về mặt chuyên môn, song không hề để lại dấu ấn với mặt bằng chung khán giả.

Âm nhạc của Uyên Linh dù được đánh giá cao về chuyên môn song lại quá kén người nghe

Cùng với đó, việc bất ngờ thay đổi dòng nhạc cũng khiến tên tuổi ca sĩ giảm nhiệt trông thấy. Thời gian đầu sau Vietnam Idol 2007, Phương Vy được khán giả yêu mến qua các ca khúc pop ballad của nhạc sĩ Đức Trí, Hà Quang Minh như Lúc mới yêu, Có đôi lần, Chuyện người con gái, Đợi ánh sau rơi... Thế nhưng, sau đó, cô quyết định thử sức với nhiều dòng nhạc khác nhau. Điều đó vô tình làm cô mất dần sức nóng vốn có. Hiện tại, Phương Vy không thường xuyên xuất hiện trước công chúng. Cô chỉ thỉnh thoảng góp mặt trong những chương trình trực tiếp hay sánh đôi cùng các ngôi sao quốc tế, khi họ đến Việt Nam.

Thiếu ekip hỗ trợ

Điểm lại hành trình mờ nhạt của Yasuy, ai từng yêu mến anh đều cảm thấy tiếc. Rõ ràng, khi cuộc thi kết thúc, quán quân Vietnam Idol 2012 cũng tự khép lại chuỗi ngày nổi tiếng chớp nhoáng mà mình tạo được bởi bản thân không có sự định hướng đúng lúc, cần thiết. Anh tỏ ra hụt hẫng, không biết nên bắt đầu từ đâu, phải làm những gì. Loay hoay đến tận khi mùa giải thứ 5 khởi động, anh mới rục rịch trình làng MV đầu tay Về với lúa. Song, với một sản phẩm âm nhạc không có nhiều điểm nhấn, MV của Yasuy ngay lập tức bị các đối thủ bỏ lại phía sau rồi nhanh chóng rơi vào quên lãng. Giá như Yasuy đủ bản lĩnh, đủ tỉnh táo để đưa ra định hướng dài hơi hoặc khôn khéo tìm cho mình một ekip hỗ trợ - người quản lý giỏi, có lẽ con đường âm nhạc mà anh đang đi sẽ bớt gập ghềnh, ít chông chênh hơn.

Một ví dụ khác cho thấy vai trò quan trọng của ekip hỗ trợ là trường hợp Phương Mỹ Chi. Sau ngôi á quân tại The Voice Kids mùa đầu tiên, dưới sự quản lý non kinh nghiệm từ gia đình, chị Bảy liền dính scandal hét giá cát-xê. Mọi việc chỉ được giải quyết ổn thỏa khi Phương Mỹ Chi đầu quân về công ty của nam ca sĩ hải ngoại Quang Lê, nhờ đó cô nhóc tiếp tục giữ vững hình ảnh đẹp trong mắt người hâm mộ.

Trung Quân là một trong những cái tên từng phải lao đao vì vấn đề thiếu kinh phí. Rời cuộc thi Vietnam Idol 2010 với vị trí top 8, giọng ca Chuyện mưa đành tạm gác ước mơ thực hiện sản phẩm âm nhạc bởi anh không lo nổi chuyện tiền nong. Số tiền 2 triệu đồng gia đình chu cấp mỗi tháng vừa đủ để chàng sinh viên Đai học Kiến trúc TPHCM xoay sở việc học hành, ăn uống, trong khi giá thành của một album/MV thấp nhất cũng lên đến vài chục triệu. Thời gian sau đó, có lúc, Trung Quân phải bỏ hát đi xin làm công nhân ở xưởng giày. Nhưng rồi, may mắn đã mỉm cười với chàng trai gốc Đà Lạt khi ca khúc Dấu mưa do anh trình bày bất ngờ gây sốt và trở thành hiện tượng của làng Việt vào cuối năm 2013. Thành công này giúp Trung Quân bắt đầu đắt show, và bắt đầu chuỗi ngày làm chao đảo hàng loạt bảng xếp hạng với các bản hit của mình.

Phương Mỹ Chi, Trung Quân là những trường hợp may mắn khi nhận được sự hỗ trợ đúng lúc

Rất nhiều gương mặt bước ra từ các show thực tế đều chung cảnh ngộ thiếu kinh phí đầu tư cho sản phẩm âm nhạc. Họ không gặp may như Trung Quân nên số thì chuyển nghề, số còn lại tiếp tục theo đuổi đam mê bằng cách xin hát lót ở phòng trà, quán cà phê với mức cát-xê bèo bọt để duy trì cuộc sống hằng ngày và chờ đợi cơ hội từ những cuộc thi mới.

Đinh Hương cũng là một trường hợp đáng tiếc. Sở hữu giọng hát tốt, ngoại hình sáng, tưởng chừng á quân The Voice 2012 sẽ làm nên chuyện khi cô tung ra album Soul với màu sắc âm nhạc hiện đại, cá tính cùng những ca khúc cực chất. Nhưng rồi, nó cũng bị người nghe bỏ rơi một cách đầy khó hiểu.

Theo nhạc sĩ Dương Khắc Linh: “Có là quán quân của các chương trình, nhưng sau cuộc thi không có ekip hỗ trợ, không có bệ đỡ thì danh hiệu quán quân không còn mấy tác dụng”. Anh cũng hé lộ, showbiz Việt cạnh tranh khốc liệt, thị trường nhỏ, miếng bánh nhỏ nhưng có quá nhiều ca sĩ mới xuất hiện. Mỗi năm có vài chục cuộc thi diễn ra, muốn nổi trội trong thị trường này phải có ê kíp, phải có tiền để đầu tư lâu dài.

Trong cuộc thi, ở cùng đội với huấn luyện viên nổi tiếng sẽ có fan của huấn luyện viên đó ủng hộ, nhưng sau cuộc thi, đứng độc lập dựa vào một vài bài thì không thể sống được. Hơn nữa, trong các cuộc thi, ở vòng giấu mặt, nhiều huấn luyện viên nghe giọng hát hay nên lựa chọn, nhưng các thí sinh lại không có sắc.

Scandal bủa vây

Sau thời gian đầu đình đám, Hương Tràm sau đó lại không giữ được hình ảnh đẹp của mình trong mắt khán giả do vướng vào các scandal. Ồn ào nhất phải kể đến việc cô ca sĩ gốc Nghệ An viết tâm thư tố ngược huấn luyện viên Thu Minh với lời lẽ bị đánh giá là “vô ơn”.

Hương Tràm không phải trường hợp duy nhất, nhiều thí sinh khác từ các cuộc thi âm nhạc cũng dính phải những vụ tai tiếng lùm xùm, nổi bật có Uyên Linh (hét giá cát-xê, chịu 4 cái tát trong trận đánh ghen), Bùi Anh Tuấn (bỏ show, nghiện đập đá), Phạm Hồng Phước (yêu Hương Giang Idol, đạo nhạc), Nhật Thủy (mua tin nhắn bình chọn)...

Tên tuổi Hương Tràm nhanh chóng xuống dốc khi vướng phải nhiều tai tiếng

Ngôi vị quán quân hay á quân ở các cuộc thi ca hát chỉ như bước đệm, hành trang giúp những tài năng âm nhạc của Vpop thêm tự tin trên con đường phấn đấu trở thành ca sĩ chuyên nghiệp. Giữa làng nhạc Việt lắm cạnh tranh, muốn trụ lại được, người nghệ sĩ phải có nhiều yếu tố: giọng hát, ngoại hình, nắm bắt tốt xu hướng người nghe, sự hỗ trợ của ekip, ra sản phẩm đều đặn... Bên cạnh đó, họ cũng cần giữ lửa đam mê, lao động nghệ thuật nghiêm túc, cố gắng và phấn đấu không ngừng để tồn tại giữa thị trường khắc nghiệt này.