Muốn yên ổn biểu diễn, sao Việt phải nằm lòng những ‘lời nguyền cấm kỵ’ mà tổ nghiệp để lại

Những điều mang yếu tố tâm linh này được giới nghệ sĩ rất coi trọng trong hoạt động nghề nghiệp để bảo đảm mọi công việc của họ diễn ra suôn sẻ.

Những điều nghệ sĩ việt kiêng kỵ

Theo lời NSƯT Thành Lộc, nghề có ba vị Thánh Tổ gồm Tiên Sư, Tổ Sư và Thánh Sư. Sự tích về các ông Tổ cho đến nay tồn tại rất nhiều câu chuyện truyền miệng, có chuyện đã được kiểm chứng, có chuyện chưa nhưng đã hoạt động trong giới, các nghệ sĩ tuyệt nhiên tin tưởng. Chính vì thế, trong mỗi sô diễn quan trọng, ở cánh gà lúc nào cũng có bàn thờ Tổ. Từ những cái tên gạo cội cho đến các nghệ sĩ trẻ tuổi hơn, ai cũng cẩn thận thắp nén hương để mong được Tổ phù hộ. Bên cạnh đó, vẫn có những quy tắc để giới nghệ sĩ ngầm hiểu và không phạm phải, tránh mất "lộc của Tổ".

Thị, mía là những thứ bị kiêng kỵ

Một trong ba vị tổ nghiệp là trẻ con. Bởi, trẻ con ngày xưa rất thích ăn mía. Nếu mang mía vào, vị Tổ này sẽ lao vào ăn mà quên chứng cho đêm diễn. Từ đó sẽ dẫn đến việc nghệ sĩ bị quên lời khi bước lên sân khấu.

Thị cũng là một loại quả bị cấm mang vào bởi mùi thơm của nó sẽ gây chú ý với nghệ sĩ, khiến họ mất tập trung trước khi bước lên sân khấu.

Thắp hương tổ nghiệp trước khi lên sân khấu

Một trong những việc đầu tiên mà tất cả nghệ sĩ thường làm trước khi bước lên sân khấu là thắp nhang cầu nguyện tổ nghiệp phù hộ. Mọi người tin rằng nếu thiếu cầu nguyện, chắc chắn buổi biểu diễn sẽ gặp bất trắc. Câu nói cửa miệng của người trong giới là “bị tổ trác” để lý giải cho những sơ suất, đổ bể của một nghệ sĩ nào đó gặp sự cố trong  biểu diễn ở một chương trình nào đó.

Thắp hương là hành động "cúng Tổ nghề" trước khi lên sân khấu

Không cho tiền người ăn xin

Giới nghệ sĩ kiêng kị cho tiền vì họ nghĩ rằng cùng một ông Tổ không nên bố thí cho nhau. Họ có thể mượn tay người khác hoặc tự tay mua đồ ăn để cho chứ tuyệt nhiên không được bố thí tiền lẻ. Có thể câu chuyện này đã tồn tại quá lâu nên khi được truyền miệng lại, nó cũng khác đi ít nhiều khiến các nghệ sĩ trẻ hiểu lầm.

Ca sĩ Thanh Thảo nói: “Không phải nghệ sĩ tiếc tiền nhưng nếu cho người ăn xin là phạm đến tổ nghiệp. Làm nghề hát, điều ca sĩ sợ nhất là không được tổ nghiệp để mắt”. Theo chị lý giải, tổ nghiệp của nghề hát vốn là một người ăn xin hát rong. Ca sĩ Chiều Xuân cũng chia sẻ: “Tương truyền nghề hát và người ăn xin có chung một tổ nghiệp. Người trong giới nghệ thuật thường không cho họ tiền vì sợ một ngày kia sẽ giống như họ. Có thể mọi người không chia sẻ điều này nhưng đó là điều cấm kỵ đối với nghề hát của chúng tôi”.

Phụ nữ mang thai không nên đi ngang bàn thờ Tổ

Dù không rõ lý do hay nguồn gốc nhưng thường phụ nữ đang mang thai không nên đi ngang qua bàn thờ Tổ nghiệp trong các sân khấu. Đây cũng là một trong những điều đặc biệt kiêng cữ.

Không để phụ nữ mang thai đi ngang bàn thờ Tổ

Nhịn uống nước mía, ăn vịt lộn... trước khi biểu diễn

Muốn phần biểu diễn của mình suôn sẻ, không bị quên “bài”, không “bể show”, các nghệ sĩ tuyệt đối kiêng ăn những món ăn hột vịt lộn, dưa hấu, chuối, uống nước mía,… Đây là một số món ăn mà mọi người thường truyền miệng cho nhau để không bị quên, tránh ảnh hưởng đến công việc.

Trước giờ diễn không được uống nước mía

Lý do từ việc giới nghệ sĩ luôn nhắc nhau là không ăn mía ghim, uống nước mía vì tin rằng đốt mía bể ra sẽ kéo theo chương trình biểu diễn sắp tới sẽ bị bể; kiêng ăn bắp vì sợ lên sân khấu sẽ bị lắp ba lắp bắp; không ăn trái thị, cóc, ổi,... kiêng nói đến mưa hay bất cứ điều gì có nhuốm màu bất an...

Cấm trẻ con ngồi trên rương trang điểm

ngày xưa các đoàn hát đi diễn sẽ mang theo rất nhiều rương đồ diễn và phụ kiện. Khi đoàn dừng, rương hát được sắp ra hàng loạt. Đó sẽ là nơi để nghệ sĩ ngồi trang điểm. Nếu trẻ con ngồi lên rương và đá chân vào đó, trong Đoàn thể nào cũng xảy ra chuyện đánh lộn, cãi nhau. Đây là điều đã được NSƯT Thành Lộc thử làm và lần nào cũng dẫn đến một kết quả y hệt. Bản thân anh cũng không thể giải thích nhiều hơn về điều này.

Đừng giỡn hớt trong phòng trang điểm

Trong phòng hóa trang, các nghệ sĩ không được đùa giỡn, nói tục mà phải im lặng, trật tự. Các nghệ sĩ phải tập trung nhất để không bị Tổ phạt.

Nhiều nghệ sĩ trẻ hiện nay không giữ điều cấm này

Không sử dụng guốc vông lên sân khấu

Hành động này được cho là bất kính với Tổ, sẽ không được Tổ đãi. Nguyên nhân sâu xa được cho là các tượng thờ Tổ được làm từ cây vông, vì thế cây vông được xem như là cốt Tổ, mang guốc vông thể hiện sự coi thường tổ nghiệp, sẽ không được phù hộ.

Không dùng guốc vông trên sân khấu

Đừng động đến trống sau khi biểu diễn

Trừ lúc biểu diễn và luyện tập, không ai được phép động đến trống. Khi đoàn hát biểu diễn xong, trống là vật dụng không bao giờ được động đến và ai cũng ngầm hiểu đây là một điều kiêng kỵ. Người ta tin rằng trống là bộ phận trong cơ thể ông Tổ. Ngoài giờ diễn kiếm cơm, nghệ sĩ phải mang trả cho ông.

Không lấy trống ra đánh vui, đùa giỡn

Trang điểm lại từ đầu nếu được khen đẹp

Bình thường được khen trang điểm đẹp quá thì mọi người sẽ thích thú nhưng đối với nghệ sĩ đây là điều kiêng kỵ. Không rõ nguyên nhân vì sao lại có tục kì lạ này, chỉ biết rằng các nghệ sĩ khi đã hóa trang hoặc trang điểm xong mà được người khác khen hôm nay làm mặt đẹp quá thì họ sẽ âm thầm tẩy trang và trang điểm lại.

Trang điểm lại từ đầu nếu được khen đẹp