Từ vụ việc của Noo Phước Thịnh: Bộ lọc nào giúp YouTube xóa thẳng tay MV dính bản quyền trong vòng ‘1 nốt nhạc’?

Nếu bạn vô tư đăng tải một sản phẩm như một video, MV ca nhạc, hình ảnh… lên các mạng xã hội lớn, trong đó có YouTube, thì bạn cần lưu ý một vấn đề rất quan trọng đó là bản quyền sản phẩm trí tuệ.

Những mạng xã hội lớn có quy chuẩn gắt gao về việc bảo về bản quyền

Đơn giản, sẽ không có gì bàn cãi nếu tất cả các sản phẩm bạn đăng tải do chính tay bạn thực hiện và hoàn toàn là sản phẩm từ chất xám bản thân. Tuy nhiên, nếu vô tư sử dụng video, hình ảnh… có bản quyền quốc tế hay Việt Nam, việc bạn bị hệ thống quản lý của mạng xã hội “sờ gáy”, thậm chí vướng vào kiện cáo là chuyện đương nhiên và phải… cam chịu.

Vì sao YouTube có thể xóa thẳng tay video vi phạm bản quyền? 

Mới đây, việc MV chục triệu view "Chạm khẽ tim anh một chút thôi" - sản phẩm đầy tâm huyết từ Noo Phước Thịnh cùng ekip bất ngờ bị gỡ khỏi Youtube đã khiến người hâm mộ hết sức hoang mang. Vấn đề đến từ sơ suất không đáng có: Ekip thực hiện đã sử dụng một đoạn nhạc nền ngắn cho phân đoạn chiếc xe hơi bốc cháy ở cuối MV mà chưa xin phép đơn vị giữ bản quyền.

Noo Phước Thịnh bị YouTube thẳng tay xóa MV dính bản quyền

Vậy bạn có hiểu, vi phạm bản quyền là gì? Nôm na, khi bạn sao chép nguyên văn mà không chỉnh sửa, biên tập, tóm lược hoặc lưu truyền tác phẩm của người khác mà không xin phép (trái phép) ngay cả khi ghi rõ nguồn, tác giả. Bạn đang sử dụng trái phép sản phẩm của họ. Nghiêm trọng hơn, bạn có thể làm cho người khác hiểu nhầm đó là sản phẩm của chính bạn dù cố ý hay vô tình, điều đó đều đáng lên án.

Người rơi vào trường hợp này, nhẹ thì có thể bị xóa, cắt phần âm thanh, đánh sập kênh. Nặng thì có thể bị tác giả kiện và bị pháp luật trừng phạt.

YouTube sử dụng bộ lọc video bằng công nghệ siêu cấp mang tên Content ID

Và việc bảo vệ bản quyền gay gắt trên thị trường âm nhạc quốc tế không phải là ngày một ngày hai. Nguyên do từ một sự cố bản quyền mà YouTube vướng phải, họ đã thật sự quan tâm tới vấn đề này và thực tế đã làm rất tốt dù quản lý hơn 1 tỷ video với khoảng 300.000 video/clip đăng tải mỗi ngày.

Bằng cách sử dụng bộ lọc video bằng công nghệ siêu cấp mang tên Content ID, dù chỉ một đoạn nhạc ngắn vi phạm bản quyền, video của bạn có thể bị gỡ bỏ trong vòng... 1 nốt nhạc! Bộ lọc sẽ quét video mới tải lên và so sánh với ngân hàng dữ liệu chứa thông tin độc quyền để so sánh đối chiếu, từ đó loại bỏ nếu thông tin trùng lặp.

Hậu lùm xùm bản quyền, "Chạm khẽ tim anh một chút thôi" chính thức "hồi sinh" trên YouTube

Đây cũng là lý do mà MV của Noo Phước Thịnh bị xóa lập tức khi dính dáng tới bản quyền của sản phẩm âm nhạc quốc tế. Câu hỏi đặt ra, việc dính bản quyền này không phải là lần một lần hai, tuy nhiên vì sao sao Việt vẫn cứ là “nạn nhân” của những lần xóa MV thẳng tay của YouTube?

Sao Việt "xài chùa" nhạc ngoại như… hiển nhiên!

Thực tế cho thấy, ở quốc tế thì trường hợp đáng tiếc như ekip của Noo Phước Thịnh vướng phải là không nhiều. Thậm chí, việc nghệ sĩ tự đặt ra tiêu chuẩn và kiểm duyệt gắt gao sản phẩm trước khi tung lên YouTube cũng là một trong những cách họ đặt cái tôi cá nhân lên trên hết và bảo vệ lợi ích trí tuệ cho đồng nghiệp. Chính vì nền văn hóa và cách thưởng thức âm nhạc có phần gắt gao (khán giả đóng phí để có thể tải và nghe nhạc bằng các ứng dụng quốc tế) đã giúp đảm bảo quyền lợi nghệ sĩ một cách tuyệt đối.

Sau MV Noo Phước Thịnh, Bảo Anh cũng phải chỉnh sửa MV vì sợ bị YouTube gỡ bỏ

Ở “xứ người”, một đoạn nhạc nền ngắn cũng như câu chuyện MV Noo Phước Thịnh cũng được bảo vệ nghiêm ngặt. Bởi nó là sản phẩm, là trí tuệ con người. Chuyện tôn trọng bản quyền, tôn trọng chất xám là điều hết sức cơ bản ở các nước mà công nghiệp âm nhạc phát triển, là “cái nết” mỗi người tự phải có, nó cũng cơ bản như việc “đi nhẹ, nói khẽ, cười duyên” ở xứ ta vậy.

"Danh tính" bản nhạc khiến MV của Noo Phước Thịnh bị xoá khỏi YouTube

Còn ở Vpop, mọi thứ vốn dĩ rất dễ dãi. Nghe, xem, hóng tin tức gì cũng free (miễn phí) hết. Free từ thuở “khai thiên lập địa” showbiz cho đến bây giờ. “Lớn lên”, sinh tồn giữa một môi trường như vậy, dù cho bạn có là người làm nghệ thuật như ekip sản xuất của Noo đi chăng nữa thì việc “quên” xin phép mà rất tự nhiên lấy một đoạn nhạc nền tìm được trên YouTube (và có thể, nghĩ nó là chuyện bình thường) chèn vào sản phẩm của mình cũng là một việc dễ hiểu. Chuyện phán xét đúng sai hay buộc tội không còn là vấn đề quan trọng ở đây, bởi cái sai này không đến từ cá nhân, mà nó được nuôi dưỡng và “nuông chiều” dễ dãi từ văn hóa thưởng thức, nghe xem của số đông khán giả Việt.

Nói đến điều này để cho thấy, ý thức của người Việt nói chung và nghệ sĩ Việt nói riêng trong lĩnh vực bản quyền trí tuệ còn quá “sơ khai”. Chính tư duy miễn phí này đã giết chết biết bao nhiêu nghệ sĩ non trẻ và khiến tên tuổi của họ đi vào quá khứ.

Có lẽ đây là một bài học đắt giá cho nghệ sĩ Việt

Không rơi vào trường hợp như Noo Phước Thịnh, nhiều người "lách luật" bằng cách phối lại âm thanh, nhưng đây bị xem là hành động ăn cắp và vẫn có thể bị kiện nếu chủ sở hữu bản quyền kiện.

Tuy nhiên vấn đề chính lại nằm ở nhận thức ở mỗi cá nhân, chúng ta cần tôn trọng công sức sáng tạo của người khác, tránh hành vi cố tình "lách luật" như đạo nhái, chỉnh sửa, thay đổi và biến nó thành của mình.

Khán giả và nghệ sĩ cùng học cách sử dụng sản phẩm có ý thức

Bên cạnh đó, thị trường âm nhạc Việt Nam cũng đang mong chờ đến một ngày mai tươi sáng hơn, khi mà cả khán giả và nghệ sĩ chung tay học cách sử dụng âm nhạc có ý thức, thu phí cho từng sản phẩm trí tuệ. Dù vẫn biết rằng ngày ấy còn quá xa nhưng đây là tương lai dễ thấy, khi mà các “ông lớn” trên thế giới đều đã chuẩn mực hóa nó từ rất lâu.