Kpop: Thời đại của những ca từ vô nghĩa

Trong khi lập luận này có thể được áp dụng cho hầu hết thể loại âm nhạc mà đề cao âm thanh và tính giải trí hơn hẳn so với việc truyền tải ý nghĩa của bài hát. Điều này có vẻ như đã quá rõ ràng với Kpop! Ngay cả những bản ballad mà vốn được định nghĩa là để kể những câu chuyện thì ngày càng bị thoái hóa đi. Điều này có thể được đổ lỗi sự phụ thuộc của nghệ sĩ vào các công ty giải trí hám lợi nhuận để có thể tiếp tục phát triển. Với các công ty quản lý và sáng tác nhạc, các nghệ sĩ thường có rất ít cơ hội có được những bài hát nói về chính mình. Mặc dù đây chính là yếu tố chính làm giảm tầm quan trọng của lời bài hát trong Kpop, nhưng vẫn chưa phải là yếu tố duy nhất!

Một yếu tố quan trọng trong việc xem nhẹ vai trò của lời bài hát chính là sự tập trung của Kpop đều đổ dồn vào thị trường thế giới. Các thể loại nhạc hiện nay đều tập trung vào việc làm sao để có thể bán được nhiều sản phẩm để quảng bá các thần tượng ra ngoài thế giới. Như đã đề cập ở trên, âm nhạc là ngôn ngữ chung của cả thế giới mà ai ai cũng hiểu được. Vì vậy, trong thời đại ngày nay, được cả thế giới thừa nhận chính là tham vọng mà Kpop theo đuổi. Tập trung hơn vào sản xuất âm nhạc là một điều chắc chắn với hi vọng sẽ được mọi người sẵn sàng chấp nhận và đánh giá cao.

Tại sao các nhà sản xuất lại phải chú tâm vào lời bài hát trong khi lượng lớn người nghe đều không hề hiểu lời bài hát nghĩa là gì? Họ thà viết mội bài hát với âm thanh lôi cuốn, hấp dẫn khán giả ngay từ đầu còn hơn sáng tác ra một bài hát có ý nghĩa nhưng không được khán giả ủng hộ mãi cho đến khi lời bài hát được dịch. Và ngay cả khi tác phẩm này được dịch, người nghe sẽ không cảm nhận được đầy đủ những hàm ý của bài hát vì lý do văn hóa.

Bài hát “Love is Move” là một ví dụ điển hình cho vấn đề này. Bài hát có câu “Girls are like reeds” với ẩn ý là trái tim các cô gái thường rất dễ thay đổi. Nhưng với những fan quốc tế, không sống trong văn hóa Hàn Quốc thì khó có thể hiểu được ẩn ý của lời hát mãi cho đến khi họ tra nghĩa và tham khảo trên các trang mạng. Tuy nhiên, đối với một ca khúc chú trọng mảng âm thanh như “Love is Move”, liệu chúng ta có thực sự cần phải hiểu sâu hàm ý đó?

Nhưng các nhà sản xuất vẫn cần viết lời để nghệ sĩ hát, và họ vẫn mong muốn bài hát được càng nhiều người đón nhận càng tốt. Để đáp ứng nhu cầu đó, họ sẽ viết lời bằng tiếng Anh và chèn thêm những lời vô nghĩa như “bamra tatata” hay “boom shaka laka” để tạo được lời nhạc dễ nhớ và cuốn hút.

Tuy nhiên, khó khăn trong việc sử dụng tiếng Anh và viết lời cho bài hát lại tạo nên những sản phẩm gần như vô nghĩa. Lời tiếng Anh trong bài hát thường không tuân thủ ngữ pháp khiến cho một số bài hát trở nên nực cười và lố bịch. Điều tồi tệ hơn là hầu hết các nghệ sĩ đều không phát âm chuẩn tiếng Anh. Vì thế đã có rất nhiều trường hợp đáng xấu hổ như chuyện Jaejoong phát âm “fish” thành “cash”. Hơn nữa, nhà sản xuất xử lý kém, đôi khi còn thêm vào bài hát những từ vô nghĩa khiến cho sản phẩm cuối cùng thường lộn xộn và khó hiểu.

"Red Light"...

"NU ABO" là một trong nhiều ca khúc có phần lời khá... khó hiểu của F(x)

Và nếu một nghệ sĩ không hiểu được ý nghĩa của bài hát thì làm sao họ có thể truyền tải đúng những gì mà bài hát muốn toát lên? F(x) cũng đã chật vật, cố gắng tìm ra ý nghĩa thực sự của những ca từ không thể vô nghĩa hơn! Khi các ca sĩ còn không hiểu ý nghĩa của bài hát, thì người nghe còn có hy vọng để cảm nhận được những gì? Hơn nữa, những bài hát của F(x) khá dễ để diễn tả một cách thú vị dù có chút vô lý. Ca sĩ sẽ không khai thác được tiềm năng của mình vì họ chỉ thể hiện ca khúc theo những gì mà họ đã tập luyện mà không thể bộc lộ thêm, trình diễn thêm bất cứ thứ gì khi lên sân khấu chỉ vì họ không biết thực sự mình đang hát cái gì!

Nhưng có một điều chắc chắn là không phải tất cả bài hát Kpop đều vô nghĩa! Kpop không cố gắng vẽ ra các kịch bản, cũng không hề muốn chạm tới những gì quá sâu sa, thâm thúy hơn! Nhưng khi Kpop nỗ lực để tạo ra một kịch bản thì các bài hát thường kết thúc bằng những hình ảnh quá đà, tổn thương sâu sắc như yêu đơn phương, thất tình,… Hơn nữa, các thần tượng thường khá trẻ, vì thế những chủ đề kiểu này khá phù hợp với họ, để họ có thể thu hút sự chú ý của khán giả dễ dàng hơn. Ngoài ra, các nhà sản xuất có thể thực hiện vô số mô phỏng phù hợp với những chủ đề này. Và chính những mô phỏng sân khấu sáng tạo và đa dạng là yếu tố mang đến thành công cho Kpop trong thị trường âm nhạc hiện nay.

Thay thế vai trò của lời bài hát, các MV được sử dụng như một công cụ để truyền tải ý nghĩa mà bài hát đó đem lại, điển hình như MV “Ugly” của 2NE1. MV này cố gắng truyền đạt thông điệp rằng đôi khi mọi người đều cảm thấy xấu xí nhưng có lúc lại không, thì lời bài hát lại không hề liên quan! Sự khác biệt này chỉ làm tăng thêm sự lố bịch cho bài hát, và cho thấy lời bài hát trong MV tồn tại một cách ngớ ngẩn như thế nào!

"Ugly" - 2NE1

Fan có thể nghe nhiều bài hát cùng nói về một chủ đề hay những bài hát vô nghĩa trước khi chán ngấy với việc nghiền ngẫm xem ý nghĩa của chúng là gì và đưa ra kết luận rằng Kpop thật vô nghĩa và thiếu chiều sâu. Kết luận này là bất công cho những ai đã thực sự tâm huyết với lời ca mà họ viết. Những bài của Brown Eyed Girls hay Tablo là một ví dụ. Một số bài hát của họ là những kiệt tác tuyệt vời, có chiều sâu, lời ca đầy ý nghĩa, độc nhất và không chạy theo cái chung. Vì thế, việc coi tất cả nhạc Kpop đều vô nghĩa là quá độc đoán. Hầu hết các sao đều có những kiệt tác riêng cho mình, như bài “Dear Mom” của SNSD hay “One More Chance” của Dana và Sunday.

"Dear Mom" - một ca khúc gây xúc động mạnh của SNSD với lời bài hát chứa đựng đầy tình mẫu tử

Nhưng với một thị trường âm nhạc khốc liệt và những bài hát vô nghĩa như vậy, người soạn nhạc sẽ phải đối phó như thế nào? Trong khi các ca sĩ ngày càng can thiệp sâu hơn vào công việc của nhà sản xuất bằng việc tự viết lời các bài hát. Họ muốn tự mình soạn nhạc để nâng cao giá trị bản thân hay đơn giản là tự tạo một bài hát mình thích.Với những rào cản không thể nói ra và cũng không thể phá vỡ, người viết lời bài hát, người mà khao khát được chia sẻ những câu chuyện riêng sẽ ra sao?

Cuối cùng, trong nỗ lực để thu hút nhiều fan hơn, mở rộng tầm ảnh hường của bản thân hơn, Kpop không còn giới hạn mình trong việc viết lời bài hát. Việc này giới hạn tiềm năng của ca sĩ, bó hẹp khả năng sáng tác nhạc của các nhà soạn nhạc và khiến cho những kiệt tác dường như ở đâu đó ngoài Kpop. Trong một thị trường âm nhạc đầy tính phụ thuộc như Kpop, ý nghĩa ít ỏi đằng sau những bài hát dường như quá đỗi hiếm hoi!

Nguyễn Xuân Dung (tổng hợp)