Khi người nổi tiếng cũng tiếp tay cho 'tử thần' làn da (Kì 1)

Thế nào là kem trộn?

Được coi là liệu pháp trắng da nhanh, có tác dụng với 100% các loại da, thậm chí còn trị được thâm, mụn, sẹo hay bất cứ khuyết điểm gì trên làn da, kem trộn mấy năm nay được "tâng bốc" như thần dược mà chị em phụ nữ nào cũng cần và biết sử dụng. Nhưng,... để có được màu da mà người ta so sánh như bị "bạch tạng" ấy, người mua đang đùa-với-tử-thần, còn kẻ bán lại nhẫn tâm đánh đổi diện mạo, nhan sắc của người tiêu dùng vì lợi nhuận trước mắt. 

Theo các chuyên gia ngành dược, thành phần chính của kem trộn là các chất tổng hợp melanin và corticoid, có tác dụng trắng và đẹp da rất nhanh. Ngoài ra, trong công thức mà nhiều "hot girl kem trộn" giới thiệu là "gia truyền" còn có các loại trị ngứa và trị viêm da. Bởi thế khi sử dụng, corticoid trong kem sẽ nhanh chóng ức chế, bào mòn làn da, làm trắng, làm lặn các vết mụn, vết thâm một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, chỉ cần ngưng sử dụng thì các dấu hiệu này lại xuất hiện trở lại, thậm chí còn có phần nặng hơn. Vì vậy, một khi trót sử dụng kem trộn, người dùng phải phụ thuộc vào nó, đến lúc quay đầu tỉnh ngộ có lẽ... đã muộn. 

Xâm nhập vào những group kín có tính chất tẩy chay, bóc phốt kem trộn hiện nay, khán giả dễ dàng tìm thấy cả vài chục thương hiệu tưởng "sang" mà hóa ra "phèn", chưa tính những "brand" quê một cục như kem gia truyền mà netizen vẫn thường thấy các chị, các mẹ bán theo hũ, theo chậu như trên mạng xã hội, trong đó, có cả thương hiệu thuần Việt lẫn "sính ngoại" bằng tiếng Anh, tiếng Pháp, thậm chí "đạo" luôn cả những local brand có tiếng trên thế giới như: L'oreal, Innisfree,... Đúng là theo công thức thì kem-nào-cũng-phải-trộn, tuy nhiên với những tín đồ của mỹ phẩm, họ đã đúc rút được bộ kinh nghiệm để nhận biết kem trộn như sau: 

1. Facebook các doanh nhân/hot girl chuyên kem trộn hay tuyển NHA PHAN PHOI, DAI LY, CHI NHANH, CONG TAC VIEN, sỉ lẻ và được coi như một hình thức bán hàng đa cấp nhưng công khai hơn. 

2. Ngôn từ chào bán kiểu hội chợ khi chỉ rõ tác dụng thần thánh của kem là "bật tone, lên tone chỉ sau 1-3 lần tắm/thoa", đi kèm là hàng loạt tính từ đặc tả như: ĐẶC TRỊ, THẤM NHANH, không BẾT RÍT, hoặc là TRỊ TẤT CẢ CÁC LOẠI MỤN. Và đặc biệt, PHÙ HỢP VỚI MỌI LOẠI DA. 

Ngoài ra, chỉ cần mở livestream của nhóm bán kem trộn, người dùng sẽ thấy một mô tuýp kinh điển là: "Mọi người ơi, mọi người ơi, mấy chị ơi, share livestream mạnh mẽ giùm cho em, có share là có tặng". Tiếp đó là khoe hàng loạt giấy chứng nhận, bằng khen, đồng thời tăng uy tín, sự tin tưởng với người dùng bằng cam kết: "đền 50 triệu, 100 triệu... nếu phát hiện có chất gây hại".

3. Tên sản phẩm lẫn thành phần nghe "hack não", nhức tai khi toàn gồm những nguyên liệu ít người biết như: Cúc La Mã, Bạch Sâm, Hồng Linh Chi, Tổ Yến, thuốc Đông Y... Một trường hợp khác sẽ gồm 100% thành phần THIÊN NHIÊN như trà xanh, nha đam, tảo biển, mật ong, nghệ... ,"natural" thật nhưng lại có hiệu quả chỉ trong "một nốt nhạc". 

4. Thần thánh hóa sản phẩm của bản thân bằng cách chia sẻ những tấm hình "before - after" từ người dùng sau 3 ngày là mụn/sẹo/thâm/tàn nhang/nám ra đi không lời từ biệt.

5. Logic của những "nữ hoàng kem trộn":
- Kem nào chẳng trộn, không trộn sao thành kem
- Chưa dùng thử sao đã biết kem trộn, bằng chứng ở đâu
- Chỉ cần được xuất hiện trên các đoạn quảng cáo trên truyền hình hay có người nổi tiếng làm đại sứ thương hiệu là auto uy tín, an toàn.

6. Nếu không phải bán kem theo hình thức gia truyền là trộn cả thau, hũ trước mặt thì bà chủ của các thương hiệu này sẽ ẩn mình dưới mác các nữ doanh nhân thành đạt, được nhận huy chương, bằng khen tại các cuộc thi nhưng tìm hiểu ra, các doanh nhân này có người mới chỉ 18, 20 tuổi. 

7. Đánh vào tâm lý ham rẻ của người Việt, các nhãn hàng sẽ cho sản xuất cả trọn bộ combo đính kèm như dầu tẩy trang, sữa rửa mặt, toner, lotion, kem trị mụn, serum, nạ sét, nạ giấy, kem chống nắng và tinh chất khoáng bùn... Đáng nói, tất cả các sản phẩm này được sản xuất tại Việt Nam nhưng bao bì lại in toàn bộ bằng tiếng Anh. 

8. Hình thức kem trộn có 2 loại mẫu mã cơ bản:

- Thứ nhất, bao bì và chai sản phẩm có thể CÓ hoặc KHÔNG các thông tin như hạn sử dụng, made in..., website hoặc nếu có thì khi tìm hiểu thông tin sẽ chỉ trả về kết quả nguồn gốc là những địa chỉ thẩm mỹ viện, spa kém uy tín. Chưa kể, bề ngoài còn được đóng hộp kiểu "cải lương" bằng những chai, hũ nhựa dễ tìm, chỉ nhìn là thấy "sặc" mùi Việt Nam. 

- Thứ hai, bao bì mẫu mã "sang" hơn, "chất" hơn, thậm chí có đến 2 ngôn ngữ ở mặt sau của sản phẩm, thường là tiếng Việt TRỘN Korean/Japan/Thai/French, tuy nhiên, chất kem vẫn có đặc trưng nhất định là màu vàng hoặc trắng, bết, rít, để lâu có khi nổi cả lớp váng bên trên.

Trong số những sản phẩm kem trộn đã từng được phát hiện có cả thương hiệu mỹ phẩm của Phi Thanh Vân

Đa phần các thương hiệu này đều có những đặc điểm đặc trưng như trên đã liệt kê

Đôi khi còn nhái cả bao bì của những thương hiệu nổi tiếng

Nói trắng ra, báo chí giờ mỗi ngày, mỗi giờ đều cập nhật những tác hại khôn lường của kem trộn đến làn da và sức khỏe của người tiêu dùng nhưng không chỉ có các chị em, phụ nữ tại các vùng quê, vùng sâu, vùng xa dễ tin tưởng vào tác dụng trắng nhanh, làm mất các khuyết điểm trên da của kem mà ngay cả sinh viên, nhân viên văn phòng, các bà nội trợ cũng chịu khó bỏ ra từ vài chục đến vài trăm, thậm chí là cả triệu cho một bộ sản phẩm được quảng bá là có tác dụng "thần thánh". Nguyên nhân, có phần đến từ sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng bởi các nhãn hiệu kem trộn ngày càng hoạt động tinh vi hơn và không phải ai cũng có cách phân biệt một khi nhà sản xuất trưng ra được giấy phép hoạt động hay đầu tư vào bao bì y hệt các local brand nổi tiếng. Tuy nhiên, sự tin tưởng mù quáng ấy còn liên quan đến sự vô trách nhiệm, bị lợi ích trước mắt làm "mờ mắt" của người nổi tiếng - bộ phận đang ngày ngày tiếp tay cho các thương hiệu kem trộn trong nước. 

Khi người nổi tiếng đưa kem trộn đến tay người hâm mộ...

Giữa năm 2018, Thanh tra Sở Y tế TP .HCM quyết định xử phạt 70 triệu đồng đối với Công ty CP Mỹ phẩm Phi Thanh Vân (có trụ sở số 588 Lũy Bán Bích, phường Hòa Thạnh, quận Tân Phú, TP.HCM) do sản xuất mỹ phẩm không bảo đảm chất lượng, không an toàn cho người sử dụng. Theo Thanh tra Sở Y tế TP, sản phẩm kem dưỡng trắng da toàn thân, hạn sử dụng tháng 12-2020 của Công ty CP Mỹ phẩm Phi Thanh Vân không đạt chỉ tiêu vi sinh, nói nôm na là nữ diễn viên, người mẫu này đã ngang nhiên sản xuất và cho tiêu thụ một dạng như kem trộn, bất chấp những khuyến cáo của giới y khoa về tác hại khó cứu chữa của nó. Giải thích về hành động khó chấp nhận ấy, Phi Thanh Vân có thừa nhận nhưng vẫn lấp liếm: "Công ty xin lỗi rất nhiều nhưng đây là lô kem cũ từ rất lâu, từ giữa năm 2017 và số lượng từ thị trường còn rất ít. Ngay sau đó công ty đã cho thu gom toàn bộ. Có thể đưa ra thị trường còn do vấn đề bảo quản mà sản phẩm bị nhiễm. Nhiều trường hợp nhiễm khuẩn rất lạ, chuyển từ vùng này sang vùng kia là bị, hay thậm chí hở ra cũng nhiễm rồi. Mình chỉ đảm bảo được sản phẩm khi ra khỏi nhà máy an toàn chất lượng thôi".

Chưa từng bị xử phạt hay bóc phốt quy trình sản xuất kém chất lượng nhưng trong các group làm đẹp, các chị em phụ nữ vẫn kháo nhau chuyện thương hiệu mỹ phẩm của nữ ca sĩ kiêm diễn viên N.K.A cũng không khác gì kem trộn nhưng có quy trình tinh vi và được tin tưởng hơn nhờ sự "ra mặt" làm đại lý phân phối của hàng loạt hot girl, người nổi tiếng, trong đó có cả thành viên của một nhóm nhạc "thảm họa". 

Sau N.K.A, nữ diễn viên hài V.H cũng nhanh chóng gia nhập hội doanh nhân bằng việc cho ra mắt một thương hiệu mỹ phẩm có tên H.T, đồng thời liên tục dùng fanpage cá nhân để livestream giới thiệu, quảng bá. Tuy nhiên, người tiêu dùng lại không tìm được bảng thành phần in trên bao bì, chưa kể cách PR theo phong cách "chợ" của nữ diễn viên cũng chứng tỏ kiến thức rất hạn hẹp của cô ở lĩnh vực làm đẹp. Ấy vậy mà nữ diễn viên này vẫn tích cực kêu gọi người hâm mộ mua hàng, cho dù chính cô có khi còn không sử dụng nó. 

Không bán hàng nhưng thời gian trước, Võ Hoàng Yến cũng mất điểm trầm trọng vì nhận hợp đồng PR cho một thương hiệu kem trộn. Trước đó, vì không tìm hiểu rõ ràng nên Đức Phúc cũng tiếp tay cho một thương hiệu mỹ phẩm không rõ nguồn gốc... Chính bởi xuất hiện tràn lan, dày đặc khắp mạng xã hội với vai trò đại sứ thương hiệu cho một brand thuần Việt nhưng thực chất lại là "kem trộn" mà netizen hiện nay mất dần niềm tin vào người nổi tiếng, đến mức họ còn rút được bài học kinh nghiệm đắt giá theo kiểu "thà giết nhầm còn hơn bỏ sót" rằng: "mỹ phẩm Việt + người nổi tiếng, tốt nhất tránh xa". 

Cơ bản, không phải người nổi tiếng nào cũng có cách thức PR giống nhau. Tìm hiểu từ thực tế, chúng tôi tóm lược được 3 hình thức quảng cáo kem trộn thông dụng của các celeb gồm: 

Trường hợp 1: PR bất chấp

Ở trường hợp này, không cần biết loại kem đó có tác dụng ra sao, tính chất, thành phần thế nào, có chống chỉ định với loại da nào hay không, chỉ cần thương lượng được cát-xê là nhãn hàng sẽ có được cái gật đầu từ một diễn viên hay một ca sĩ mới nổi. 

Trong giới làm đẹp, nữ diễn viên T.H được coi là "kẻ tội đồ" của các chị em bởi tuần nào trong tháng cũng thấy cô livestream quảng bá cho một sản phẩm làm đẹp mà chỉ cần nhìn vào bao bì, giới sành sỏi nhận biết được ngay đó là "kem trộn". Đã vậy, các thương hiệu còn rất biết kích cầu khi cho chạy quảng cáo trên facebook nên chính xác mà nói, chỉ cần nằm nhà và lướt mạng xã hội, cư dân mạng sẽ thấy hình ảnh của cô ngập tràn, mỗi lần lại gắn với một thương hiệu mỹ phẩm khác nhau. 

Ngoài T.H, nữ ca sĩ từng được mệnh danh là "thánh nữ cover" cũng khá đắt các show quảng cáo mỹ phẩm Việt hay cô bạn gái cũ tên N.L của cầu thủ nổi tiếng Q.H còn bất chấp đến mức hôm trước quảng cáo thuốc giảm cân, không sau đã nhảy sang thuốc tăng cân... Những trường hợp này, vài lần đầu có thể lấy được sự tin tưởng từ người hâm mộ nhưng đến nay, họ chỉ xem để biết, để phán xét chứ không còn tin tưởng vào mỹ phẩm mà các mỹ nhân Việt còn chưa dùng lấy một lần để "trải nghiệm". 

Trường hợp 2: PR cho "người nhà"

Nổi lên từ một cuộc thi hài, L.D.B.L vừa gia nhập showbiz vừa tích cực livestream bán hàng. Được biết, anh còn có cả một nhãn hiệu kem trắng da riêng và đang được các đồng nghiệp, tiền bối trong showbiz tích cực PR, trong đó có cả nghệ sĩ gạo cội như H.V. 

N.K.A hay V.H cũng vậy. Tự sản xuất, tự kinh doanh, tự phân phối, sau đó là mời các ca sĩ, diễn viên khác hợp tác về mặt truyền thông. Trường hợp này gọi là PR cho "người nhà" nhưng mục đích sau cùng vẫn là đôi bên cùng có lợi, còn tác hại thì chắc chỉ có người tiêu dùng là phải gánh trọn. 

Trường hợp 3: PR chọn lọc nhưng vẫn thiếu "tâm"

Nói về trường hợp ở trên của Đức Phúc, đại diện của anh từng nhận lời hợp tác với một nhãn hàng nhưng sau khi tìm hiểu được sản phẩm này không đảm bảo chất lượng, phía anh đã đơn phương chấm dứt hợp đồng, đồng thời gửi lời xin lỗi tới người hâm mộ. Nhận sai rồi sửa là điều đáng được hoan nghênh nhưng ngay từ đầu, đáng lẽ ê-kíp Đức Phúc nên hiểu rõ về thương hiệu mà họ sắp sửa dùng hình ảnh của nam ca sĩ PR chứ không phải chờ người hâm mộ phản hồi mới tìm cách cứu vãn. 

Phía Đức Phúc đã từng hủy hợp đồng với một thương hiệu mỹ phẩm nhưng hình ảnh dạng này đã và đang lan truyền trên mạng xã hội, lấy lòng tin từ không ít khán giả 

Ngoài Đức Phúc, Soobin Hoàng Sơn, Ninh Dương Lan Ngọc, Chi Dân - nhóm nghệ sĩ trẻ sở hữu lượng fan hùng hậu cũng có đôi lần ra mặt giới thiệu cho một sản phẩm nào đó. Tần suất tuy ít nhưng dựa vào kinh nghiệm của những "thánh skincare", đa phần đều na ná kem trộn và như vậy, dù họ có chọn lọc thương hiệu trông "sang" hơn, có vẻ uy tín hơn thì cũng đang tiếp tay cho "tử thần" lan truyền. 

Tất nhiên, vụ việc nào cũng có có trường hợp ngoại lệ. Ở đây, khán giả chưa từng thấy Mỹ Tâm, Sơn Tùng M-TP, Đông Nhi,... PR cho một thương hiệu mỹ phẩm nào và như vậy, người hâm mộ của họ đã giảm bớt được phần nào nguy cơ bị những loại mỹ phẩm trắng cấp tốc, hại lâu dài ảnh hưởng.